Lên sóng khung giờ VTV Đặc biệt tháng 4 là bộ phim tài liệu Hai nửa thế giới do Ban Truyền hình Đối ngoại, Đài THVN sản xuất. Phim đề cập tới một khía cạnh khác trong cuộc sống cộng đồng người Việt tại Mỹ, những góc khuất không nhiều khán giả trong nước biết tới.
Đó là câu chuyện của người từng có quan điểm chống phá nhà nước, nhưng sau khi trở về Việt Nam đã có quyết định quan trọng của cuộc đời, không những từ bỏ con đường chống đối mà còn quay trở lại giúp Việt Nam. Đó còn là câu chuyện của nhiều nhà báo người Việt từng bị sát hại những năm đầu thập niên 80 tại Mỹ vì đã phơi bày dối trá và những hành động khủng bố bà con người Việt của một tổ chức người Việt phản động tại Mỹ.
"Cộng đồng người Việt tại Mỹ bao gồm nhiều thành phần khác nhau và có những quan điểm đa dạng, bởi sự khác biệt về nền tảng giáo dục, điều kiện kinh tế cũng như lí do và thời điểm tới định cư tại Mỹ. Do vậy, cách ứng xử và con đường họ lựa chọn để kết nối với Việt Nam cũng khác nhau. Chúng tôi nghĩ, đối tượng nhân vật và những câu chuyện cuộc đời của họ được chia sẻ chính là một yếu tố rất đặc biệt của bộ phim này", nhà báo Trần Thu Hà - Trưởng phòng Chuyên mục tiếng Việt, Ban TH Đối ngoại cho hay.
Bộ phim Hai nửa thế giới được dẫn dắt bởi giáo sư người Mỹ gốc Việt Kiều Linh Caroline Valverde, người đã khá quen thuộc với nhiều khán giả yêu mến các chương trình của Ban Truyền hình Đối ngoại. Tuy nhiên, trong bộ phim, giáo sư Kiều Linh đóng vai trò hoàn toàn mới, đó là tác giả công trình nghiên cứu về những bí mật trong đời sống của cộng đồng người Việt tại Mỹ, vấn đề không phải nhiều người trong nước biết tới. Trên chặng đường đi tìm nguồn gốc của mình, sau những tổn thương do sự miệt thị, phân biệt đối xử của bạn bè đồng trang lứa khi thực hiện bài luận về những người con lai tại Mỹ, Giáo sư Kiều Linh đã khám phá ra nhiều "bí mật" về Việt Nam mà cộng đồng người Việt hay những cuốn sách lịch sử của Mỹ đã không kể cho chị và những thế hệ người Việt thứ 2, 3 tại Mỹ.
Ngoài Kiều Linh, bộ phim tài liệu Hai nửa thế giới còn tiếp cận được những nhân vật đặc biệt. Đó là ông Nguyễn Trọng Đức, từng du học Mỹ trước năm 1975, sau đó ở lại Mỹ, phấn đấu trở thành một người có địa vị trong xã hội.
Ông Nguyễn Trọng Đức tại TP.HCM
Đã có một thời gian ông Đức tham gia các đảng phái của người Việt ở Mỹ, biểu tình chống đối Nhà nước Việt Nam. Sau nhiều lần quay trở lại Việt Nam, ông mới thấy sự vô nghĩa của những gì từng theo đuổi. Ông đã từ bỏ con đường đã làm ông mất đi cả một tuổi trẻ, tập trung làm kinh tế tại Mỹ với mong muốn quay trở lại làm cầu nối giao thương giữa Việt Nam và Hoa Kỳ.
Ông Hoàng Duy Hùng - nguyên Chủ tịch cộng đồng người Việt tại Houston (bang Texas) cũng từng chọn hình thức chống đối Chính phủ Việt Nam bằng việc khủng bố. Nhưng chính ông Hùng cũng tự đặt câu hỏi vì sao mình làm công việc này? Cách làm này có thay đổi được gì hay không, hay làm liên lụy đến nhiều người khác?
Đó là những năm 1990, khi Việt Nam và Mỹ đang nỗ lực bình thường quan hệ. Ông Hùng đã thay đổi vào phút chót và quyết định trở về Mỹ. Những năm sau này trở thành nghị viên thành phố Houston, tiểu bang Texas, ông Hùng có cơ hội trở lại Việt Nam, trực tiếp quan sát những đổi thay và sự phát triển của Việt Nam. Trở về Mỹ, ông Hùng đã thay đổi quan điểm và nỗ lực đóng góp cho đất nước bằng con đường hòa bình thay vì chống đối cực đoan.
Nói về bộ phim, nhà báo Thu Hà tâm sự: "Đề tài chiến tranh chưa bao giờ là cũ. Mỗi người có một góc nhìn về cuộc chiến, là ám ảnh, hối lỗi, thù hận, chiến thắng hay thất bại... Từ những chia sẻ, tôi hiểu và trân quý hòa bình. Tôi kể chuyện với góc nhìn của thế hệ hậu chiến, ở đó có sự hàn gắn, có con người và có cái tình".
"Hai nửa thế giới sẽ phản ánh đời sống nội tâm phong phú của từng thân phận trong phim: cách mà họ suy nghĩ, cách mà họ hành động để có thể hoà nhập với cuộc sống của nước sở tại. Liệu sự lựa chọn đó có mang lại hạnh phúc? Hay là sự nuối tiếc? Sự lựa chọn đó có ảnh hưởng như thế nào tới thế hệ con, cháu và cả những người xung quanh?
Qua bộ phim, khán giả sẽ hiểu hơn về cuộc sống thực tế và những vấn đề mà đại bộ phận người Việt viễn xứ đã và đang phải đối mặt, cách mà họ đã vượt qua để tồn tại và phát triển nơi xứ người, đồng thời kết nối với đất mẹ Việt Nam", nữ nhà báo nói.
VTV Đặc biệt - Hai nửa thế giới sẽ phát sóng vào 20h10 ngày 24/4 trên kênh VTV1.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!