Hành trình ấn tượng của điện ảnh Việt Nam tại LHP quốc tế Tokyo lần thứ 38

Chương trình xúc tiến điện ảnh Việt Nam tại LHP Quốc tế Tokyo lần thứ 38 năm 2025, do Hiệp hội Xúc tiến Phát triển Điện ảnh Việt Nam (VFDA) chủ trì, phối hợp cùng Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản đã diễn ra chuỗi hoạt động ấn tượng: Hội thảo Việt Nam trên màn ảnh: Tiếng nói khu vực – Vươn tầm toàn cầu, Gala Vietnam Night, gian hàng quảng bá điện ảnh cùng bối cảnh quay phim tại Việt Nam – lần đầu hiện diện với quy mô lớn tại chợ phim TIFFCOM.

VFDA đã khẳng định vai trò cầu nối giữa điện ảnh Việt Nam và khu vực, đồng thời mở ra những cơ hội hợp tác sản xuất, phát hành và thu hút các đoàn làm phim quốc tế đến Việt Nam.

Việt Nam trên màn ảnh: Tiếng nói khu vực - Vươn tầm toàn cầu

Hội thảo Việt Nam trên màn ảnh: Tiếng nói khu vực – Vươn tầm toàn cầu  diễn ra hai phiên thảo luận: Điện ảnh không biên giới: Việt Nam trong bối cảnh Châu Á và toàn cầu và Quay phim tại Việt Nam: Tiềm năng và thực tiễn, mang đến nhiều góc nhìn sâu sắc và chỉ ra chìa khóa cho sự phát triển chính là "hợp tác".

TS Ngô Phương Lan - Chủ tịch VFDA, Giám đốc LHP châu Á Đà Nẵng (DANAFF) nhấn mạnh, hội thảo là diễn đàn trao đổi về cách thức kết nối điện ảnh Việt Nam với các nền điện ảnh châu Á, đặc biệt là Đông Á và Đông Nam Á. Nhờ vị trí địa lý đặc biệt – nằm ở giao điểm giữa 2 khu vực, cùng sự tiếp nhận đa dạng về văn hóa, điện ảnh Việt Nam ngày càng khẳng định vai trò cầu nối, lan tỏa và tạo ảnh hưởng sâu rộng hơn trong cộng đồng điện ảnh châu Á.

Theo Chủ tịch VFDA, dù xuất phát muộn hơn nhiều nước trong khu vực, điện ảnh Việt Nam đang trỗi dậy mạnh mẽ và hồi phục một cách chắc chắn sau đại dịch Covid - 19. Doanh thu phòng vé của các bộ phim Việt liên tục đạt dấu mốc ấn tượng. Việt Nam là thị trường điện ảnh đầu tiên, và hiện vẫn là duy nhất ở châu Á vượt qua mức doanh thu trước đại dịch Covid - 19. Thị phần phim Việt Nam đã đạt mức 44% vào năm 2024, so với 25% thị phần phim Mỹ.

"VFDA tham dự TIFF lần 38, với quy mô và hoạt động phong phú hơn nhiều so với năm 2019 và năm 2022. Thông qua chuỗi hoạt động xúc tiến điện ảnh tại TIFF, VFDA mong muốn được tiếp tục quảng bá điện ảnh Việt Nam tại các thị trường và LHP quốc tế trọng điểm", bà Ngô Phương Lan nhấn mạnh.

Hội thảo đã phác thảo bức tranh toàn cảnh về sự phát triển của điện ảnh Việt Nam. Các diễn giả nhấn mạnh những thay đổi tích cực trong môi trường sản xuất phim trong nước và xem "hợp tác" là chìa khóa tất yếu để vươn ra thế giới.

Nhà sản xuất Yulia Evina Bhara (Indonesia), người từng đồng sản xuất Don't Cry Butterfly của Việt Nam, khẳng định: "Tương lai điện ảnh châu Á nằm ở sự hợp tác. Không chỉ vì tài chính hay quỹ hỗ trợ, mà vì tinh thần sáng tạo và khả năng lan tỏa phim trong khu vực."

Bà Seiko Noda (Chủ tịch Liên minh nghị sĩ xúc tiến điện ảnh Nhật Bản, Nghị sĩ hạ viện) bày tỏ kỳ vọng các hoạt động giao lưu điện ảnh giữa hai quốc gia sẽ góp phần thắt chặt tình hữu nghị, tăng cường hiểu biết về lịch sử, văn hóa của hai dân tộc. Đồng thời mở ra cơ hội hợp tác sản xuất những bộ phim có sức lan tỏa toàn cầu.

Đạo diễn Bùi Thạc Chuyên, người có phim Địa đạo tham dự TIFF năm nay, cho rằng việc tham dự các LHP quốc tế chỉ là bước đầu. Mục tiêu xa hơn là mang phim đến với khán giả quốc tế, và đây là câu chuyện phát triển thương hiệu quốc gia. Ông cho rằng khi Việt Nam có nhiều sự hiện diện hơn về kinh tế, văn hóa ở nước ngoài, lúc đó phim Việt mới thật sự ra quốc tế.

Cải thiện tích cực môi trường làm phim tại Việt Nam

Từ góc nhìn trong nước, các diễn giả chia sẻ về ba thay đổi lớn của môi trường sản xuất phim tại Việt Nam: Thủ tục hành chính được rút gọn nhờ cơ chế "một cửa – một đầu mối" ở nhiều địa phương; Chính quyền tích cực hỗ trợ đoàn phim, miễn phí hoặc giảm chi phí tại các điểm di tích, danh thắng; Hạ tầng số phát triển mạnh, phủ sóng 5G, cung cấp kho dữ liệu văn hóa – du lịch phục vụ sản xuất.

Nhà sản xuất Lương Công Hiếu cho biết, việc sản xuất phim tại Việt Nam đã thuận lợi hơn rất nhiều trong 5 năm qua. 3 yếu tố tạo nên sự thay đổi rất lớn này là giấy phép quay phim được chính quyền hỗ trợ trực tiếp; chính sách hỗ trợ tốt, đoàn phim 100 - 200 người khi đến địa phương thường được miễn phí vào các khu du lịch, di tích, khu bảo tồn, được hướng dẫn chi tiết các quy định để hoàn thành bộ phim tốt nhất; cuối cùng là được chính quyền hỗ trợ về an ninh trật tự trong quá trình ghi hình, không tốn phí.

Bà Lý Phương Dung, Phó Chủ tịch VFDA chia sẻ, các chính sách để phát triển điện ảnh đang đi vào thực tế, phù hợp xu hướng phát triển của thế giới. Việc hợp tác sản xuất của các tổ chức điện ảnh Việt Nam với nước ngoài không còn phải cấp giấy giấy phép. Các tổ chức, cá nhân nước ngoài muốn đến Việt Nam quay phim, sử dụng bối cảnh tại Việt Nam có thể chủ động đăng ký trực tiếp nộp hồ sơ trên cổng dịch vụ công trực tuyến thuận tiện.

Bên cạnh đó, hạn chế của Việt Nam là hiện chưa hoàn thuế cho các nhà sản xuất phim nước ngoài, chưa có trường quay quốc gia đáp ứng đủ điều kiện cơ sở vật chất kỹ thuật chuẩn quốc tế cho các nhà làm phim.

Từ góc độ địa phương, ông Nguyễn Hồng Dương (Quảng Ninh) cho biết, tỉnh đang tiên phong cơ chế "một cửa trực tuyến" cho đoàn phim và sẵn sàng cử một đầu mối duy nhất hỗ trợ mọi thủ tục cho đoàn làm phim. Quảng Ninh cam kết hỗ trợ miễn hoặc giảm chi phí tại các địa điểm do nhà nước quản lý, giới thiệu hạ tầng dịch vụ với chi phí thấp nhất. Về hạ tầng số, tỉnh đã phủ khắp mạng 5G, internet và sẵn sàng chia sẻ kho dữ liệu số về văn hóa, du lịch, hình ảnh.

Bà Nguyễn Thị Anh Thi, Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng khẳng định mục tiêu xây dựng DANAFF thành "cầu nối điện ảnh châu Á", thúc đẩy toàn bộ chuỗi giá trị công nghiệp điện ảnh. Đà Nẵng mong muốn hợp tác quốc tế với các TP như Fukuoka, Tokyo (Nhật Bản) để trao đổi chuyên gia, đồng tổ chức chiếu phim, và học hỏi kinh nghiệm tổ chức. Bà Thi cho biết, trong tương lai gần, TP Đà Nẵng sẽ xây dựng trung tâm điện ảnh, có phim trường.

Tại phiên thảo luận mở, nhiều nhà sản xuất và chuyên gia quốc tế bày tỏ mong muốn hợp tác với Việt Nam trong tương lai gần. Nhà sản xuất phim đến từ Canada chia sẻ kỳ vọng sớm có cơ hội làm phim ở Việt Nam trong thời gian tới. Các nhà làm phim hoạt hình anime Nhật Bản đặt nhiều câu hỏi về nguồn nhân lực, hạ tầng hậu kỳ và khả năng hợp tác sản xuất phim hoạt hình tại Việt Nam.

Đại sứ Phạm Quang Hiệu nhấn mạnh: "Điện ảnh không chỉ là nghệ thuật mà còn là sức mạnh mềm của mỗi quốc gia. Việc gắn kết hoạt động LHP với các diễn đàn hợp tác góp phần thúc đẩy du lịch, đầu tư và giao lưu văn hóa giữa nhân dân hai nước Việt Nam – Nhật Bản."

Đêm Việt Nam tại Tokyo

Vietnam Night – đêm giao lưu văn hoá điện ảnh Việt Nam tại Tokyo thu hút hơn 350 khách mời quốc tế, lãnh đạo cấp cao, đại diện các cơ quan văn hóa - điện ảnh Việt Nam và Nhật Bản, nhà sản xuất phim, đạo diễn, diễn viên, doanh nhân, nhà đầu tư...

TS Ngô Phương Lan nhấn mạnh, VietNam Night không chỉ là đêm tôn vinh điện ảnh mà còn thể hiện khát vọng vươn tầm quốc tế của điện ảnh Việt. VFDA đã và đang nỗ lực xây dựng môi trường thuận lợi cho hợp tác điện ảnh thông qua các sáng kiến như Bộ chỉ số PAI và DANAFF; đồng thời gửi lời mời bạn bè quốc tế đến TP.Đà Nẵng dự DANAFF IV, dự kiến tổ chức từ 28.6 - 4.7.2026

Ông Phạm Quang Hiệu - Đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản cho rằng, VietNam Night trở thành một diễn đàn quý giá để các nhà làm phim và những người hoạt động trong ngành điện ảnh của hai nước chia sẻ kinh nghiệm, trao đổi ý tưởng và thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực điện ảnh, phản ánh tầm nhìn và nỗ lực của VFDA trong việc quảng bá điện ảnh Việt Nam ra thế giới.

Bà Obuchi Yuko, Chủ tịch Liên minh Nghị sĩ hữu nghị Nhật Bản - Việt Nam nhấn mạnh rằng sự phát triển quan hệ chính trị, kinh tế là quan trọng, nhưng bên cạnh đó cũng cần chú trọng sự giao lưu văn hóa giữa nhân dân hai nước thông qua điện ảnh, giúp hai dân tộc hiểu và yêu mến nhau hơn. Bà kỳ vọng sự kiện là cơ hội quan trọng để thúc đẩy việc đồng sản xuất phim giữa Việt Nam - Nhật Bản cũng như thu hút các đoàn làm phim quốc tế đến quay tại Việt Nam.

Đạo diễn Bùi Thạc Chuyên, diễn viên Diễm Hằng Lamoon (phim Địa đạo) và ê kíp dự án phim 1982 của đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp có mặt tại VietNam Night. Địa đạo được lựa chọn vào hạng mục "World Focus" – một trong những hạng mục quan trọng của TIFF, là cơ hội để phim đến được với khán giả Nhật Bản và đại biểu quốc tế. Dự án phim 1982 được lựa chọn tham gia thị trường Hợp tác sản xuất Tokyo (Tokyo Gap - Financing Market – TGFM) thuộc TIFFCOM 2025.

Gian hàng Việt Nam tại Chợ phim TIFFCOM - Lần đầu hiện diện quy mô lớn

Từ ngày 29 - 31/10 tại Trung tâm triển lãm Ikebukuro, VFDA phối hợp với Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản và các địa phương Đà Nẵng, Quảng Ninh, Sơn La, Điện Biên, Hải Phòng tổ chức trưng bày quảng bá điện ảnh và bối cảnh quay phim Việt Nam. 

Gian hàng Việt Nam đã thu hút hàng trăm lượt khách quốc tế, trong đó có nhiều các nhà hoạt động điện ảnh, nhà sản xuất phim Nhật Bản và quốc tế đến tham quan, tìm kiếm cơ hội hợp tác.

TS. Ngô Phương Lan chia sẻ, đây là lần đầu tiên Việt Nam hiện diện với một không gian quảng bá độc lập tại một LHP hạng A, mở ra bước tiến mới trong việc đưa Việt Nam trở thành điểm đến của các nhà sản xuất phim khu vực châu Á và toàn cầu.

Gian hàng Việt Nam cũng giới thiệu bộ chỉ số thu hút đoàn làm phim PAI, cùng những hình ảnh bối cảnh quay đặc sắc của các địa phương như bán đảo Sơn Trà, bãi biển Mỹ Khê (Đà Nẵng), Vịnh Hạ Long, Yên Tử (Quảng Ninh), Đảo Cát Bà (Hải Phòng), Mộc Châu, Tà Xùa (Sơn La), Mường Thanh, Pá Khoang (Điện Biên).