Được tổ chức với 3 điểm cầu là 3 địa danh lịch sử gắn liền với “Đường Hồ Chí Minh trên biển”, Đài tưởng niệm tàu không số Bến K15 (Đồ Sơn, Hải Phòng), Cảng Cát Lái (TP. Hồ Chí Minh) và Tượng đài kỷ niệm Tàu không số (UBND huyện Ngọc Hiển, Cà Mau), chương trình Sáng mãi “Đường Hồ Chí Minh trên biển” đã tái hiện được một phần những chiến công thầm lặng mà hiển hách của các chiến sỹ của Đoàn tàu không số, những con người đã làm nên con đường Hồ Chí Minh trên biển huyền thoại, cũng như những người dân miền Nam đã rất thành công trong việc bảo vệ và giữ gìn bí mật bến cảng Vàm Lũng lịch sử.
Những tấm gương lịch sử
Từ cuốn sổ ghi Danh sách các đội tàu không số trên con đường huyền thoại có một không hai trong lịch sử nhân loại, những người làm chương trình đã giúp cho khán giả xem truyền hình cũng như thế hệ trẻ ngày nay như được sống lại thời khắc khó khăn, gian khổ, hào hùng của dân tộc ta nói chung và của những chiến sỹ tàu không số nói riêng. Đó là câu chuyện của Đại tá Trần Phong (nguyên Đoàn trưởng Đoàn 962), người đã viết nên cuốn sổ đặc biệt ấy. Cuốn sổ ghi rõ từng thành viên của mỗi chiếc tàu không số, ai còn, ai mất… Là câu chuyện tưởng chừng như không thể thoát khỏi sự kiểm soát gắt gao của địch khi trong chuyến đi đầu tiên, tàu Phương Đông 01 bị hỏng chân vịt ngay ở Côn Đảo, hai ngày sau mới cập bến Vàm Lũng an toàn…
Là câu chuyện của ông Huỳnh Húa (nguyên thủy thủ tàu không số) và Đại tá Hồ Kiêm (nguyên Lữ đoàn trưởng Lữ đoàn 125, thuỷ thủ tàu 56 - tàu duy nhất trong 4 tàu trở về năm 1968), về những con tàu hai đáy đã dễ dàng qua mắt “quân địch quá khờ dại” như lời của ông Huỳnh Húa, một trong số ít những người đi tàu 2 đáy còn sống.
Là câu chuyện của ông Nguyễn Hoàng Hùng, nguyên y sĩ bến Cà Mau - Đoàn 962, người đã trực tiếp chữa trị cho các chiến sỹ tàu không số bị thương ở Cà Mau. Rồi ông Phùng Văn Quý, pháo thủ tàu không số, người vận chuyển vũ khí ra chiến trường. Cho dù đói khát, vất vả, gian khổ nhưng ông Quý cũng như đồng đội của mình kiên quyết bảo vệ tàu, bảo vệ dân, bảo vệ vũ khí. Ông còn được mệnh danh là người “săn tàu địch” khi sử dụng 4 trái đạn B40, đánh chìm 3 chiếc, trọng thương 1 chiếc tàu của địch… để bảo vệ vũ khí, bảo vệ nhân dân và đồng đội...
“Đường Hồ Chí Minh trên biển” - Con đường huyền thoại
Có lẽ cho đến thời điểm này, không một hải trình nào, không một lịch sử hàng hải nào trên thế giới có thể làm nên một con đường đi biển huyền thoại như những gì mà những thủy thủ của những Chuyến tàu không số làm nên trong lịch sử bảo vệ đất nước của dân tộc Việt Nam. Bất chấp những khó khăn gian khổ, bất chấp sự vây ráp, đánh phá ác liệt của Mỹ ngụy… với sự tài tình, sáng suốt, quyết tâm của Đảng, ý chí của nhân dân và các chiến sĩ Đoàn tàu không số, những chuyến tàu không số chở đầy vũ khí và hàng hóa vẫn ngày đêm ra khơi để chi viện cho miền Nam ruột thịt.
Chính từ sự quyết tâm và ý chí kiên cường ấy, những chiến sỹ của các đoàn tàu không số đã có được những cách thức đi biển, cũng như các thức vận chuyển hàng hóa cực sáng tạo, công khai mà bí mật để có thể vận chuyển hàng hóa một cách an toàn mà hiệu quả nhất. Không chỉ hóa thân thành những người dân đi biển thực thụ của miền Nam, các chiến sỹ tàu không số còn rất nhiều lần phải đi sang các vùng biển Indonesia, Singapore,… để đánh lạc hướng của tàu địch.
Từ bến cảng K15, Hải Phòng trong những năm chiến tranh ác liệt ấy, đã có 168 chuyến tàu đi, 60 đội tàu không số vận chuyển hàng chục ngàn tấn vũ khí chi viện kịp thời cho chiến trường miền Nam. Đã có rất nhiều những chiến sỹ, những người con của đất nước đã mãi mãi ở lại với biển xanh bao la để bảo vệ sự an toàn tuyệt đối của con đường huyền thoại,… Và cũng từ đó, quyết tâm giải phóng đất nước, giải phóng miền nam ruột thịt lại càng thêm được “nung nấu” để rồi chúng ta có ngày 30-4-1975 lịch sử, ngày giải phóng miền Nam thống nhất đất nước.
Lịch sử hào hùng của dân tộc ta, lịch sử của con đường Hồ Chí Minh trên biển cùng Đoàn tàu không số huyền thoại… sẽ mãi mãi là kỷ niệm, là ký ức không thể nào quên và sẽ được viết tiếp bởi những con người của thế hệ hôm nay và mai sau…