Chào Liên Liên. Hoạt động thu tiền bảo kê ở chợ Long Biên là đề tài khá gai góc và rất nguy hiểm khi thực hiện. Điều đó đã ảnh hưởng đến quá trình tác nghiệp của bạn cùng đồng nghiệp như thế nào?
Đây là đề tài chúng tôi nhận được nguồn tin từ báo Phụ nữ. Vì đề tài này cần nhiều người tác nghiệp nên chúng tôi đã phối hợp cùng với nhau. Khi chúng tôi bắt tay vào cuộc điều tra, mọi thứ gần như bế tắc bởi những căn cứ chưa đủ. Chúng tôi có lúc vò đầu bứt tai tưởng như ngõ cụt. Dần dần, mọi thứ sáng tỏ hơn và chúng tôi quyết định đưa nó ra ánh sáng. Và lúc này, câu chuyện không còn dừng lại ở đội bốc xếp kia nữa.
Hoàn cảnh và thời gian thực hiện đề tài này khá khó khăn nên chúng tôi phải tiến hành thực hiện từ 21h, 22h đến sáng hôm sau. Việc tác nghiệp diễn ra ban đêm nên sự phối hợp giữa các lực lượng chức năng rất khó nếu có bất trắc. Vì vậy, cả nhóm xác định, khi cần phải thức trắng đêm. Nếu có, chỉ có thể tranh thủ ngủ gà gật ở mọi chỗ có thể chừng 15 phút cho tỉnh táo.
Loạt phóng sự điều tra có sức thuyết phục cao vì có được những bằng chứng cụ thể. Các bạn có được những bằng chứng này bằng cách nào?
Để lấy được những bằng chứng cụ thể, nhóm chúng tôi phải phối hợp nhiều người quay cùng lúc, phải bàn tính thật chi tiết để có những cảnh quay làm bằng chứng thuyết phục nhất.Chúng tôi phân công mỗi người một vị trí, trong các vai khác nhau để tiếp cận những người trực tiếp thực hiện hành vi bảo kê ở chợ Long Biên. Trong thời gian tiến hành theo dõi, dù biết họ sẽ "hành động" nhưng vì nhiều lý do, lúc thì trời mưa, lúc thì họ đi xe máy thông thuộc địa hình hơn… nên nhiều lần chúng tôi bị mất dấu vết. Đó là những khó khăn trong quá trình thực hiện dù đã lên kế hoạch kỹ lưỡng bố trí người bám theo để khi phát hiện có hành vi vi phạm sẽ ghi hình đầy đủ nhất.
Trong thời gian tiến hành theo dõi, vì nhiều lý do nên nhiều lần nhóm PV bị mất dấu vết của đối tượng
Ngoài thời gian nhiều tháng thu thập bằng chứng, trước đó, chúng tôi còn mất khá nhiều thời gian để thu thập thông tin trước khi chính thức tiến hành điều tra.
Được biết, do tính chất nguy hiểm khi thực hiện đề tài, nhóm phóng viên đã phải giữ bí mật tuyệt đối, ngay cả với người nhà có đúng không?
Đúng vậy! Trong thời gian nhiều tháng thực hiện loạt phóng sự, gần như không ai biết chúng tôi đang thực hiện đề tài gì, ở đâu. Thông tin đề tài phóng sự điều tra cũng được giữ kín tới sát giờ phát sóng nhằm tránh những áp lực không đáng có.
Là người làm phóng sự điều tra lâu năm nên tôi có kinh nghiệm trong việc dự đoán để làm sao tránh ảnh hưởng, áp lực nhằm đảm bảo thông tin và phóng sự được lên sóng. Đề tài này có đặc thù đó là áp lực trực tiếp trong khi tác nghiệp khá nặng nề do tính chất nguy hiểm. Chúng tôi xác định, đây là những đối tượng họ có thể manh động nếu phát hiện ra việc ghi hình của chúng tôi. Cả quá trình, chúng tôi phải bí mật tuyệt đối. Bí mật với cả người nhà.
Trong thời gian thực hiện loạt phóng sự, gần như không ai biết nhóm PV đang thực hiện đề tài gì, ở đâu.
Di chuyển tới đâu, làm gì, khi trao đổi chúng tôi chỉ trao đổi ở mức độ vừa phải. Chúng tôi đều xác định, bất cứ ai nói ra thông tin thì nguy hiểm đầu tiên chính là mình. Chúng tôi có nguyên tắc đề ra để đảm bảo an toàn tuyệt đối về mặt thông tin, cũng như đảm bảo an toàn trong quá trình tác nghiệp của mình. Thậm chí, chúng tôi cũng không để lộ ra thông tin cho tới lúc phát sóng.
Ngay sau khi phóng sự đầu tiên phát sóng, bạn đã chia sẻ thông tin về tác phẩm trên mạng xã hội. Mục đích của việc làm đó là để?
Sau khi phóng sự phát sóng trên VTV, chúng tôi đã chia sẻ và kêu gọi mọi người cùng chia sẻ rộng rãi trên facebook. Nhờ đó, hàng loạt cơ quan báo chí khác đã vào cuộc mạnh mẽ. Chúng tôi cũng nhận được phản hồi và ủng hộ mạnh mẽ của khán giả. Mục đích của việc chia sẻ này là mong muốn mọi người cùng lên tiếng để vụ việc được xử lý một cách triệt để. Nếu sau phóng sự, những đối tượng trên không bị xử lý, thanh thế của họ lại càng lớn khiến tiểu thương càng sợ hãi hơn và đành chấp nhận việc nộp tiền bảo kê mà không dám lên tiếng. Vì vậy, chúng tôi mong muốn, sự việc này phải được xử lí triệt để, không có bất cứ áp lực nào đằng sau dung túng khiến sự việc bị ‘chìm xuồng’.
Hiện, chúng tôi đang phối hợp với các lực lượng chức năng để làm sao trong thời điểm nhạy cảm này chúng tôi được đảm bảo an toàn nhất. Chúng tôi có an toàn thì người dân mới có lòng tin vào sự việc được phóng viên điều tra và phản ánh. Hi vọng, những cố gắng không ngừng nghỉ của chúng tôi sẽ đem lại được kết quả mà người dân mong muốn.
Cảm ơn bạn đã chia sẻ!
"Sau loạt phóng sự của Đài THVN phản ánh về tình trạng thu tiền bến bãi tại chợ Long Biên, UBND TP Hà Nội đã chỉ đạo Công an TP Hà Nội khẩn trương điều tra làm rõ, xử lý nghiêm các đối tượng theo quy định của pháp luật. Căn cứ kết quả điều tra, xác minh những hành vi của nhóm người thu tiền bến bãi của tiểu thương tại chợ Long Biên, xét thấy có dấu hiệu vi phạm pháp luật, Cơ quan cảnh sát điều tra, Công an TP Hà Nội đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự về tội Cưỡng đoạt tài sản".