Israel có phát hiện mới về quá trình tiến hóa của khủng long

Một hóa thạch khủng long bạo chúa nổi tiếng (Ảnh: Getty Images)

Theo đó, nghiên cứu này cho thấy không phải mọi loài khủng long có cánh đều biết bay, thậm chí một số loài có thể đã mất khả năng bay trong tiến trình tiến hóa.

Công trình nghiên cứu, công bố ngày 16/12 trên tạp chí khoa học Communications Biology, dựa trên việc phân tích các hóa thạch khủng long có niên đại khoảng 160 triệu năm. Nhóm nghiên cứu do ông Yosef Kiat, nhà động vật học thuộc Trường Động vật học và Bảo tàng lịch sử tự nhiên Steinhardt của Đại học Tel Aviv (Israel), đứng đầu, đã tập trung khảo sát các dấu hiệu thay lông còn được bảo tồn trên hóa thạch.

Cụ thể, nhóm đã nghiên cứu 9 mẫu hóa thạch được phát hiện tại miền Đông Trung Quốc, đều thuộc loài Anchiornis huxleyi - một loài khủng long nhỏ, có hình dáng giống chim, đi bằng hai chân và sở hữu bốn chi có lông vũ. Nhờ điều kiện môi trường đặc biệt trong quá trình hóa thạch, các mẫu vật này vẫn giữ được màu sắc lông vũ, chủ yếu là màu trắng với các đốm đen ở phần đầu lông cánh.

Theo ông Kiat, chính đặc điểm hiếm hoi này cho phép các nhà khoa học phân tích cấu trúc cánh và quy luật thay lông của loài khủng long cổ đại. Ở các loài chim có khả năng bay, quá trình thay lông diễn ra theo trật tự và đối xứng giữa hai cánh, giúp chim vẫn duy trì được khả năng bay trong giai đoạn này. Ngược lại, ở các loài chim không bay được, việc thay lông thường diễn ra ngẫu nhiên và thiếu quy luật.

Kết quả phân tích cho thấy, ở cả 9 mẫu hóa thạch Anchiornis, quá trình thay lông không tuân theo trật tự, với nhiều lông mới mọc lệch khỏi cấu trúc cánh đối xứng. Điều này cho thấy loài khủng long có cánh này nhiều khả năng không có khả năng bay, hoặc đã đánh mất khả năng đó trong quá trình tiến hóa.

Ông Kiat nhận định: "Đây là một phát hiện hiếm và đặc biệt thú vị. Màu sắc lông vũ được bảo tồn đã cho chúng tôi cơ hội độc nhất để xác định một đặc tính chức năng của những sinh vật cổ đại này". Theo ông, phát hiện này cho thấy sự phát triển của khả năng bay trong tiến hóa của khủng long và chim phức tạp hơn nhiều so với những gì từng được cho là đúng, với khả năng một số loài đã tiến hóa để bay trong giai đoạn đầu, nhưng sau đó lại mất đi năng lực này khi môi trường sống thay đổi.

Các nhà khoa học cho rằng, tương tự như những loài chim hiện đại không bay được như đà điểu hay chim cánh cụt, Anchiornis có thể là minh chứng cho sự đa dạng và phức tạp trong quá trình tiến hóa của cánh và khả năng bay - một trong những bước ngoặt quan trọng nhất trong lịch sử sinh giới trên Trái Đất.