Israel trở thành quốc gia đầu tiên công nhận Somaliland

(Ảnh: CNN)

Động thái này cũng đồng thời đánh dấu một bước ngoặt ngoại giao quan trọng sau hơn 3 thập kỷ Somaliland không nhận được sự công nhận quốc tế.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho biết hai bên đã ký tuyên bố chung về việc thiết lập quan hệ ngoại giao toàn diện, nhấn mạnh quyết định này được đưa ra "trong tinh thần của các Thỏa thuận Abraham" - khuôn khổ do Mỹ bảo trợ nhằm thúc đẩy bình thường hóa quan hệ giữa Israel với các đối tác trong khu vực.

Trong cuộc điện đàm với Tổng thống Somaliland Abdirahman Mohamed Abdullahi (còn gọi là Abdirahman Cirro), Thủ tướng Netanyahu chúc mừng nhà lãnh đạo Somaliland, đánh giá cao vai trò lãnh đạo và cam kết của ông trong việc thúc đẩy ổn định và hòa bình, đồng thời mời Tổng thống Cirro thăm Israel trong thời gian tới.

Ngoại trưởng Israel Gideon Saar cho biết quyết định này là kết quả của hơn 1 năm đối thoại chuyên sâu giữa hai bên, trên cơ sở thống nhất của lãnh đạo hai nước về việc thiết lập quan hệ ngoại giao đầy đủ, bao gồm trao đổi đại sứ và mở đại sứ quán tại mỗi nước. Theo ông Saar, Israel và Somaliland sẽ hợp tác chặt chẽ nhằm thúc đẩy quan hệ song phương, đóng góp cho ổn định khu vực và phát triển kinh tế.

Về phía Somaliland, Tổng thống Abdirahman Cirro hoan nghênh đây là "thời khắc lịch sử", khẳng định sẵn sàng tham gia Thỏa thuận Abraham và coi việc Israel công nhận Somaliland là khởi đầu cho một quan hệ đối tác chiến lược, mang lại lợi ích chung và tăng cường hòa bình, an ninh khu vực.

Tuy nhiên, động thái trên đã vấp phải phản ứng mạnh mẽ từ Somalia. Chính phủ Somalia ra tuyên bố coi việc Israel công nhận Somaliland là "hành động phi pháp, xâm phạm chủ quyền" và khẳng định Somaliland là "một phần không thể tách rời" của Somalia. Bộ trưởng Ngoại giao Somalia Abdisalam Abdi Ali đã tham gia cuộc điện đàm với ngoại trưởng Ai Cập, Thổ Nhĩ Kỳ và Djibouti, trong đó các bên tái khẳng định ủng hộ toàn vẹn lãnh thổ và thống nhất của Somalia.

Bộ Ngoại giao Ai Cập cảnh báo việc công nhận một vùng lãnh thổ ly khai trong một quốc gia có chủ quyền tạo ra tiền lệ nguy hiểm, vi phạm Hiến chương Liên hợp quốc, đồng thời nhấn mạnh tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ là trụ cột của ổn định quốc tế.

Liên minh châu Âu (EU) ngày 28/12 đã lên tiếng kêu gọi tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ của Somalia. Người phát ngôn về đối ngoại của EU, ông Anouar El Anouni, khẳng định khối này "tái khẳng định tầm quan trọng của việc tôn trọng sự thống nhất, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Cộng hòa Liên bang Somalia". Theo ông El Anouni, việc duy trì các nguyên tắc này là yếu tố then chốt đối với hòa bình và ổn định của toàn bộ khu vực Sừng châu Phi.

Bên cạnh đó, EU cũng kêu gọi các bên liên quan thúc đẩy đối thoại. "EU khuyến khích tiến hành đối thoại có ý nghĩa giữa Somaliland và Chính phủ Liên bang Somalia nhằm giải quyết những khác biệt kéo dài lâu nay", người phát ngôn nhấn mạnh.

Somaliland tuyên bố độc lập khỏi Somalia năm 1991, sau cuộc nội chiến kéo dài, song đến nay vẫn chưa được bất kỳ quốc gia thành viên Liên hợp quốc nào công nhận. Trong khi phần lớn Somalia rơi vào bất ổn, Somaliland duy trì được mức độ ổn định tương đối, xây dựng hệ thống chính trị riêng với đồng tiền, quốc kỳ và nghị viện.