Kiên quyết không để tàu không đủ điều kiện ra khơi

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về IUU chủ trì phiên họp lần thứ 22 của Ban Chỉ đạo

Phiên họp được tổ chức bằng hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến với sự tham dự của lãnh đạo một số bộ, ban, ngành thành viên BCĐ Quốc gia về IUU và 21 tỉnh, thành phố có biển.

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, tính đến ngày 15/11, tổng số tàu cá hiện có của các địa phương đã đăng ký và được cập nhật trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về nghề cá (VNFishbase) là 79.360/79.360 tàu cá (đạt 100%), tỷ lệ cấp phép khai thác là 76.811/79.360 tàu cá.

Số tàu cá không đủ điều kiện hoạt động đã được các địa phương kiểm soát, giao xã/phường, lực lượng, cán bộ quản lý có vị trí neo đậu của tàu cá.

Trong tuần không phát sinh tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt giữ. Bộ Công an đã khởi tố 3 vụ án hình sự đối với 4 bị can; đưa ra xét xử 5 vụ/12 bị cáo. Lũy kế từ đầu năm 2024 đến 15/11/2025, cơ quan công an đã khởi tố 91 vụ án hình sự vi phạm IUU, khởi tố 136 bị can; đưa ra xét xử 48 vụ, 101 bị cáo.

Từ ngày 8/11 đến 14/11/2025, lực lượng chức năng phát hiện và tiến hành xử lý 62 tàu cá mất kết nối thiết bị giám sát hành trình (VMS) và vượt ranh giới cho phép khai thác trên biển.

Tập trung triển khai các nhiệm vụ trọng tâm

Tính đến ngày 15/11/2025, các bộ, ngành và địa phương được giao 99 nhiệm vụ chống khai thác IUU. Trong đó, đã hoàn thành 55 nhiệm vụ, 40 nhiệm vụ đang triển khai thực hiện, 4 nhiệm vụ chậm tiến độ, gồm: Ban hành chính sách chuyển đổi nghề cho ngư dân không còn có nhu cầu hoạt động khai thác thủy sản và chính sách hỗ trợ ngư dân nâng cấp, thay thế thiết bị VMS; xử lý xong tàu cá mất kết nối VMS, vượt ranh giới khai thác cho phép khai thác trên biển; xử lý xong tàu cá vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài bị bắt giữ; hoàn thành toàn bộ 100% tàu cá có chiều dài từ 15 mét trở lên thực hiện rời cảng, nhập cảng trên Hệ thống truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác (eCDT).

Các địa phương đang triển khai thường xuyên các nhóm nhiệm vụ chống khai thác thủy sản bất hợp pháp (IUU), bao gồm: Quản lý và giám sát tàu cá; truy xuất nguồn gốc và chứng nhận, nâng cấp thiết bị VMS; hỗ trợ ngư dân và hoàn thiện cơ sở hạ tầng; xử lý vi phạm và cập nhật dữ liệu, danh sách tàu nguy cơ cao và báo cáo định kỳ…

Trong tuần, hệ thống phần mềm eCDT đã được triển khai đến tất cả các cảng cá công bố mở của cả nước và đang triển khai thực hiện kiểm soát tàu cá ra - vào cảng, giám sát sản lượng qua cảng theo quy định, bảo đảm minh bạch, hợp pháp trong truy xuất nguồn gốc đối với sản phẩm khai thác xuất khẩu. Tính đến ngày 14/11, cả nước có 99,9% tàu cá đã đăng ký, cập nhật trên cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia.

Phát biểu tại phiên họp, Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ ngành và địa phương báo cáo cụ thể về tình hình thực hiện các nhóm nhiệm vụ liên quan đến kết nối, liên thông và số hóa hệ thống cơ sở dữ liệu nghề cá; tình hình xử lý tàu cá vi phạm hành chính, tàu khai thác thủy sản bất hợp pháp.

Tại phiên họp, đại diện Bộ Công an cho biết, Bộ đã chỉ đạo công an 21 địa phương ven biển thực hiện cập nhật thông tin tàu cá và chủ tàu vào cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư (VNeID), đồng thời kiểm tra an ninh, an toàn hệ thống dữ liệu. Tuy nhiên, việc liên thông giữa hệ thống quản lý tàu cá của Bộ Quốc phòng, Cục Thủy sản và Kiểm ngư (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) với VNeID chưa hoàn tất do chưa đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn kỹ thuật và an ninh, an toàn thông tin.

Đại diện Tập đoàn Viettel cho biết, đã triển khai các giải pháp kết nối hệ thống quản lý tàu cá của Bộ Quốc phòng với VNFishbase và eCDT; và đề xuất, thay vì kết nối trực tiếp VNeID từ nhiều hệ thống riêng rẽ, dữ liệu sẽ được tích hợp tập trung thông qua hệ thống quản lý tàu cá của Bộ Quốc phòng, đảm bảo an toàn thông tin cấp độ 3 và duy trì tính liên thông, thống nhất.

Đại diện lãnh đạo tỉnh Nghệ An và An Giang cũng đã báo cáo về tình hình xử lý các tàu cá vi phạm mất kết nối VMS, vi phạm vùng biển nước ngoài; kiến nghị cơ chế bảo đảm thông tin, dữ liệu được truyền tải kịp thời từ Trung ương xuống địa phương, phục vụ quản lý và xử lý vi phạm đối với tàu cá từ 24 mét trở lên; rà soát việc thực hiện báo cáo định kỳ về IUU lên Ban Chỉ đạo quốc gia.

Nội dung này, Phó Thủ tướng chỉ đạo, đối với tàu cá từ 15–24 mét, địa phương chịu trách nhiệm quản lý toàn diện, từ giám sát đến xử lý vi phạm; đối với tàu từ 24 mét trở lên, Trung ương theo dõi thông tin, phối hợp với địa phương. Đồng thời, Phó Thủ tướng yêu cầu rà soát cơ chế phối hợp giữa các cơ quan liên quan, đảm bảo dữ liệu liên thông và áp dụng đầy đủ các biện pháp hành chính.

Kiên quyết không để tàu không đủ điều kiện ra khơi

Kết luận phiên họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Trưởng BCĐ Quốc gia về IUU yêu cầu các bộ, ngành, các tỉnh, thành phố tiếp tục tập trung tối đa nguồn lực thực hiện quyết liệt chống khai thác IUU. Ban Chỉ đạo Quốc gia về IUU tăng cường kết nối, chỉ đạo xử lý các trường hợp vi phạm khi được phát hiện. Chủ động, tăng cường kiểm soát, kiểm tra các nhiệm vụ được giao; chủ động, thống nhất kịch bản, nội dung, số liệu và xây dựng kịch bản làm việc với EC.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường tăng cường cập nhật các văn bản quy định về xử lý vi phạm hành chính, phân cấp quản lý để chỉnh sửa, bổ sung cho phù hợp với yêu cầu tình hình mới hiện nay; đồng thời thường xuyên cập nhật số liệu liên quan lên hệ thống chung bảo đảm thống nhất, tạo thuận lợi trong việc quản lý, xử lý công việc liên quan đến khai thác IUU. Tăng cường tập huấn, hướng dẫn để các lực lượng chức năng, ngư dân hiểu và thực hiện nghiêm.

Về cơ sở dữ liệu quốc gia về nghề cá, Phó Thủ tướng chỉ đạo khẩn trương hoàn thiện đề án xây dựng hệ thống dữ liệu nghề cá quốc gia đồng bộ, thống nhất, liên thông, dùng chung trước ngày 31/12, bảo đảm dữ liệu "đúng, đủ, sạch, sống" và phục vụ đầy đủ nghiệp vụ quản lý, truy xuất nguồn gốc và giám sát tàu cá, "phân quyền rõ ràng để từng đối tượng, kể cả người dân, truy cập và kê khai".

Phó Thủ tướng giao Thanh tra Chính phủ rà soát toàn bộ công cụ pháp lý và chế tài xử lý vi phạm hành chính về khai thác IUU, lựa chọn một số địa phương kiểm tra, hướng dẫn để xử lý 100% trường hợp tồn đọng.

Riêng đối với các địa phương ven biển, tiếp tục tập trung lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, toàn diện, hiệu quả các giải pháp chống khai thác IUU; kiên quyết không để tàu không đủ điều kiện ra khơi, tàu không thể cấp phép thì tịch thu và có phương án hỗ trợ cho ngư dân. Các lực lượng chấp pháp trên biển tăng cường tuần tra, kiểm soát, phát hiện để xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, cập nhật kết quả vào hệ thống. Cùng với đó duy trì lực lượng kiểm soát chặt chẽ toàn bộ tàu cá ra - vào cảng cá theo đúng quy định; xử lý ngay các vụ việc vi phạm vừa được phát hiện, nhất là tàu cá vi phạm khai thác vùng biển nước ngoài. Địa phương nào có tàu không đăng ký, không khai báo, lãnh đạo sẽ phải xem xét trách nhiệm cụ thể.

Về quản lý cảng, các địa phương phối hợp với Bộ Quốc phòng, Bộ đội Biên phòng xác định cảng cá đủ điều kiện, hỗ trợ các cảng cá tư nhân hoàn thiện thủ tục, hướng tới tự động hóa quy trình đăng ký và chứng nhận nguồn gốc thủy sản khai thác.

Cùng với đó các bộ, ngành và địa phương cần đánh giá chuyển đổi sinh kế cho ngư dân, xây dựng chính sách nghề cá bền vững, gắn khai thác hợp lý với khả năng cung ứng của tự nhiên, đồng thời thúc đẩy nuôi hải sản công nghệ cao xa bờ và hợp tác khai thác thủy sản tại vùng biển quốc tế.