Gạo trắng không phải gạo basmati chiếm 25 - 30% tổng khối lượng gạo xuất khẩu của Ấn Độ. (Ảnh minh họa - Ảnh: Reuters)
Thông báo từ Chính phủ Ấn Độ nêu rõ lệnh cấm có hiệu ngay lập tức và được áp dụng với các loại gạo trắng, trừ gạo basmati - một loại gạo hạt dài của Ấn Độ.
Gạo trắng không phải gạo basmati chiếm 25 - 30% tổng khối lượng gạo xuất khẩu của Ấn Độ. Tính về giá trị, xuất khẩu loại gạo này của Ấn Độ đạt kim ngạch 4,2 triệu USD trong năm tài chính 2022 - 2023, so với mức 2,62 triệu USD trong năm trước đó.
Các thị trường lớn của gạo trắng không phải gạo basmati của Ấn Độ là Thái Lan, Italy, Tây Ban Nha, Sri Lanka và Mỹ. Về khối lượng, Ấn Độ đã xuất 6,5 triệu tấn loại gạo này trong năm tài chính 2022 - 2023, tăng 22% so với mức 5,3 triệu tấn của năm trước đó.
Tại thị trường Ấn Độ, giá gạo bán lẻ đã tăng hơn 11% trong năm qua và 3% trong tháng qua. Ấn Độ là quốc gia cung cấp hơn 40% gạo xuất khẩu trên thế giới, quyết định giảm xuất khẩu có thể khiến giá lương thực thế giới tăng. Giá gạo thế giới hiện đang dao động quanh mức cao nhất trong 11 năm qua.
Chủ tịch Hiệp hội xuất khẩu gạo châu Á, B.V. Krishna Rao, cho rằng việc ban hành lệnh cấm đột xuất có thể ảnh hưởng nghiêm trọng tới khách hàng khi họ chưa thể tìm được nhà cung cấp thay thế. Gạo là thực phẩm thiết yếu của hơn 3 tỷ người trên thế giới và gần 90% sản lượng lúa toàn cầu được thu hoạch tại châu Á, nơi chững kiến lượng mưa giảm mỗi khi El Nino diễn ra.
Mùa mưa đến muộn dẫn tới tình trạng thiếu hụt lượng lớn nước mưa cần thiết cho vụ mùa tại Ấn Độ trong giai đoạn tính đến giữa tháng 6. Tình trạng thiếu nước chỉ được cải thiện khi mưa lớn bắt đầu xảy ra từ tuần cuối cùng của tháng 6. Mưa lớn ở các vùng phía Bắc của Ấn Độ trong vài tuần qua cũng đã tàn phá những thửa ruộng mới cấy ở các bang Punjab và Haryana, khiến nhiều người nông dân phải cấy lại.
Nhiều cánh đồng ở các bang phía Bắc ngập trong nước trong hơn 1 tuần khiến lúa mới cấy chết vì úng nước, buộc người nông dân phải đợi nước rút để cấy lại. Ở những bang trồng lúa lớn khác của Ấn Độ, trong đó có bang Tây Bengal, Bihar, Chhattisgarh, Andhra Pradesh và Telangana, nông dân đã gieo mạ nhưng không thể đưa đi cấy vì ruộng không đủ nước.
Trước đó, nhiều người kỳ vọng diện tích trồng lúa sẽ tăng sau khi New Delhi tăng giá thu mua gạo, nhưng đến nay, các quan chức trong ngành nông nghiệp Ấn Độ ước tính diện tích giảm.
Hiện diện tích ruộng được cấy lúa tại Ấn Độ được cho là thấp hơn 6% so với cùng kỳ năm 2022. Thông thường, mùa mưa với lượng mưa trung bình mang lại nguồn nước thiết yếu cho nông dân canh tác lúa ở Ấn Độ. Tuy nhiên, năm nay, mùa mưa bắt đầu muộn, lượng mưa bất thường, phân bổ không đều lại đang gây ra nhiều vấn đề cho hoạt động canh tác.
Tháng 9/2022, Ấn Độ từng cấm xuất khẩu loại gạo tấm và áp đặt mức thuế 20% với gạo không phải gạo basmati xuất khẩu với lo ngại về sản lượng thu hoạch giảm do cắt giảm diện tích trồng. Tháng 11 năm đó, Ấn Độ đã dỡ bỏ lệnh cấm này.
Giá gạo Ấn Độ cao nhất 5 năm VTV.vn - Tuần qua, giá gạo trên thị trường châu Á đồng loạt tăng, trong đó giá gạo Ấn Độ chạm mức cao nhất trong 5 năm.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!