Căng thẳng địa chính trị, bất ổn chính sách và tranh chấp thương mại là những mối quan tâm chính của các doanh nghiệp Hoa Kỳ tại Trung Quốc. Ảnh: TL
Lo ngại về quan hệ Mỹ - Trung Quốc
Cuộc khảo sát thường niên của Phòng Thương mại Mỹ (AmCham) tại Trung Quốc cho thấy, 51% số người được hỏi lo ngại về sự xấu đi trong tương lai của mối quan hệ Mỹ - Trung Quốc.
Tài liệu này được công bố chỉ vài ngày sau khi Tổng thống Donald Trump nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai với lời đe dọa tăng thuế quan thương mại đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc.
"Một mối quan hệ ổn định và mang tính xây dựng, dựa trên quan hệ kinh tế và thương mại, không chỉ quan trọng đối với sự thịnh vượng của hai quốc gia mà còn đối với sự ổn định kinh tế toàn cầu", Chủ tịch AmCham Trung Quốc Alvin Liu cho biết.
AmCham Trung Quốc cho biết, căng thẳng địa chính trị, bất ổn chính sách và tranh chấp thương mại là những mối quan tâm chính của các doanh nghiệp Mỹ tại Trung Quốc.
Cuộc khảo sát 368 công ty thành viên của AmCham Trung Quốc được hoàn thành từ tháng 10 đến tháng 11 năm ngoái, một phần sau khi ông Trump giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống vào ngày 5/11/2024.
Các nhà đầu tư Mỹ trong các quỹ đầu tư mạo hiểm tại Trung Quốc hiện đang chạy đua để tuân thủ các quy định mới từ Chính phủ Mỹ có hiệu lực từ 2/1 vừa qua. Theo đó, họ bị cấm rót vốn vào các công ty phát triển trí tuệ nhân tạo (AI) và các công nghệ tiên tiến khác được quân đội Trung Quốc sử dụng.
Nhiệm kỳ tổng thống trước của ông Trump được đánh dấu bằng cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung Quốc và sự suy giảm chung về thiện chí ngoại giao giữa hai nước và không cải thiện đáng kể trong nhiệm kỳ của Tổng thống Joe Biden.
Hôm 21/1, ông Trump cho biết chính quyền của ông đang thảo luận về mức thuế trừng phạt 10% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc có thể được áp dụng từ ngày 1/2 tới liên quan đến vai trò của Trung Quốc trong chuỗi cung ứng fentanyl toàn cầu.
Gần một nửa số người được hỏi vẫn xếp hạng Trung Quốc là một trong ba ưu tiên đầu tư toàn cầu hàng đầu, gần bằng mức của năm ngoái. Tuy nhiên, tỷ lệ các công ty không còn liệt kê Trung Quốc là điểm đến đầu tư ưa thích đã tăng gấp đôi lên 21% so với mức trước đại dịch và tăng ba điểm phần trăm so với khảo sát năm ngoái.
Tỷ lệ các công ty báo cáo bị đối xử bất công tại Trung Quốc so với các công ty trong nước cũng ở mức tương đương năm ngoái - khoảng một phần ba số doanh nghiệp - đặc biệt liên quan đến tiếp cận thị trường và mua sắm công.
Nhiều công ty Mỹ cắt giảm/tạm dừng các khoản đầu tư mới vào Trung Quốc
Thực tế cho thấy, những chuyển động mới nhất về luật lệ, quy định từ Hoa Kỳ đã làm tăng sự lo lắng rủi ro đối với các tập đoàn Mỹ khi đầu tư vào nền kinh tế lớn thứ hai thế giới này. Nhiều nhà đầu tư Mỹ đã và đang cắt giảm hoặc tạm dừng các khoản đầu tư mới vào Trung Quốc giữa bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa Washington và Bắc Kinh.
Đơn cử, năm 2024, các công ty đầu tư mạo hiểm ở Silicon Valley như Sequoia Capital và GGV Capital đã tách khỏi các doanh nghiệp tại Trung Quốc.
Các quy định mới có hiệu lực vào thời điểm quan hệ hai bê có thể trở lên căng thẳng hơn với sự trở lại của ông Donald Trump – người đã cam kết tăng thuế nhập khẩu đối với hàng loạt hàng hóa Trung Quốc.
Theo dữ liệu từ báo cáo của Ủy ban về Trung Quốc của Hạ viện Mỹ đầu năm ngoái, các công ty đầu tư mạo hiểm Mỹ đã rót hơn 3 tỷ USD vào các công ty công nghệ trực tiếp liên quan tới sự tiến bộ quân sự của Trung Quốc.
Theo thống kê của Dealogic, năm 2023, Trung Quốc ghi nhận mức đầu tư trực tiếp nước ngoài thấp nhất kể từ những năm 1990, trong khi số tiền đổ vào đầu tư mạo hiểm tại Trung Quốc giảm 60%, chỉ còn 3,7 tỷ USD.
Trong khi đó, ở thập kỷ qua, các nhà đầu tư mạo hiểm ở Silicon Valley, các doanh nghiệp gia đình giàu có và các quỹ hưu trí công cộng trên khắp nước Mỹ đã đầu tư hàng tỷ USD vào ngành công nghệ của Trung Quốc. Đơn cử, HongShan - công ty con trước đây của Sequoia Capital tại Trung Quốc, đã huy động gần 9 tỷ USD vào năm 2022, với khoảng một nửa số tiền đến từ nhóm đối tác trên tại Mỹ. Hay một ví dụ khác, Hillhouse - thành lập năm 2005 với khoản đầu tư 20 triệu USD từ quỹ tài trợ của Đại học Yale, đã phát triển thành một công ty đầu tư công nghệ trị giá 65 tỷ USD.
Ngoài rat, còn có các nhóm nhà đầu tư lớn khác của Mỹ tại Trung Quốc, bao gồm Quỹ Hưu trí Công chức California (460 tỷ USD) và Quỹ Hưu trí chung bang New York (260 tỷ USD), đều có từ 1-3% danh mục đầu tư tại Trung Quốc.
Còn theo một báo cáo của tổ chức tư vấn Future Union, tổng cộng, 72 quỹ hưu trí công lớn nhất tại Mỹ đã rót 68 tỷ USD vào Trung Quốc từ năm 2020 - 2023...
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!