Nguồn vốn vay giải quyết việc làm cho người lao động đã có từ năm 1992. Tính đến nay đã là 25 năm, nhưng cách thức giải ngân và đối tượng cho vay hầu như vẫn không thay đổi, trong khi các điều kiện về kinh tế, thị trường, lao động lại liên tục biến động. Việc cho vay vốn hiện nay vẫn xét theo những tiêu chuẩn chung chung như không có việc làm, thu nhập thấp…Thực tế cho thấy, cách làm này thực sự không đem lại hiệu quả vì nhiều người không có ý tưởng gì về cách sử dụng vốn hoặc chỉ là bắt chước theo người khác làm nhưng lại không có khả năng để đồng vốn sinh lời hoặc thấy được vay với lãi suất thấp thì cứ vay nhưng để tiền làm việc khác.
4 lần vay vốn giải quyết việc làm với mức cao nhất 50 triệu/lần nhưng may mắn không mỉm cười với ông Quang (thôn Phú Ninh, xã Thới Bình, TP Thái Bình) khi việc chăn nuôi liên tục gặp rủi ro. Đến nay, chuồng lợn nhà ông bỏ không mà khoản nợ vay vẫn chưa biết khi nào có thể trả hết được.
Được vay vốn, anh Hiền (xóm đồng Niên, xã Đồng Đạt, Phú Lương, Thái Nguyên) đã chọn hướng đầu tư mua máy gặt đập cho thuê và cải tạo vườn tạp trồng cây. Tuy nhiên, máy chỉ sử dụng được trong vài tháng vụ mùa là hết việc, vườn thì nhiều loại cây tạp nên hiệu quả kinh tế mang lại rất thấp.
Trong hàng chục hộ cá thể được vay vốn giải quyết việc làm hiện nay, phần lớn đang loay hoay trong việc sử dụng đồng vốn như ông Quang, anh Hiền. Trong khi đó các tổ đội sản xuất có mục đích mở rộng sản xuất, có khả năng quản lý và làm sinh lời đồng vốn thì lại chưa quan tâm đúng mức.
Thực tế trên cho thấy, tái cơ cấu lại các nguồn vốn và đổi mới cách thức, đối tượng cho vay sao cho có hiệu quả đang là một yêu cầu cấp thiết nhằm tạo thêm nhiều việc làm mới cho lao động tại các vùng nông thôn. Cho vay giải quyết việc làm không chỉ dừng lại ở việc đảm bảo hiệu suất giải ngân mà còn phải đảm bảo cả chất lượng việc làm.
Song song với hoạt động giải ngân tiền vay, việc tư vấn ngành nghề, hỗ trợ tìm kiếm thị trường và bồi dưỡng kiến thức cho người được vay vốn cũng quan trọng không kém. Nếu chỉ đưa cho người vay một khoản tiền mà không biết khả năng của họ, không biết họ sẽ làm gì thì chắc chắn sẽ không có hiệu quả.
Ngân hàng Chính sách Xã hội đang là đơn vị quản lý và giải ngân nguồn vốn hỗ trợ giải quyết việc làm. Số tiền cho các hộ gia đình vay chiếm tới 95% nguồn vốn này. Do đó, cần thay đổi cơ cấu lại nguồn vốn này theo hướng giảm cho vay hộ gia đình và tăng hỗ trợ đối với các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất tại nông thôn để tạo ra nhiều việc làm hơn.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!