Tối 28/7, chùa Ba Vàng đã đăng tải văn bản công bố báo cáo thu chi tiền công đức, tài trợ cho di tích và hoạt động lễ hội theo yêu cầu của chính quyền địa phương.
Trong báo cáo này, chùa Ba Vàng cho biết, chỉ thực hiện đối với tiền công đức, tài trợ cho di tích và hoạt động lễ hội kể từ ngày 19/3/2023 đến ngày 30/4/2023; đồng thời cho rằng điều này đúng với quy định tại Thông tư số 04 của Bộ Tài chính và Công văn hướng dẫn số 62 của Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam.
Chùa Bà Vàng cho biết thêm, theo quy định tại mục 13 Công văn số 62 ngày 20/2/2023 của Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam về việc thực hiện Thông tư 04 có nội dung: Thông tin cung cấp khi được cơ quan chức năng có thẩm quyền yêu cầu theo quy định của pháp luật là thông tin về quản lý, thu chi tài chính cho công tác tổ chức lễ hội và tiền công đức, tài trợ cho di tích và hoạt động lễ hội, không phải là thông tin về tiếp nhận, quản lý, sử dụng tiền công đức, tài trợ cho hoạt động tôn giáo và tiền công đức, tài trợ cho nhà tu hành.
"Theo quy định tại khoản 3 Điều 1 Quyết định số 775 ngày 12/4/2023 của Bộ Tài chính thí điểm kiểm tra việc quản lý tiền công đức tại các di tích lịch sử - văn hóa, đình chùa trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh, nội dung kiểm tra chỉ là việc tiếp nhận, quản lý và sử dụng tiền công đức, tài trợ cho di tích và hoạt động lễ hội, chùa Ba Vàng giải thích.
Do đó, chùa chỉ thực hiện báo cáo việc quản lý thu chi tiền công đức, tài trợ cho di tích và hoạt động lễ hội. Còn tiền công đức, tài trợ cho hoạt động tôn giáo là vấn đề nội bộ của Giáo hội Phật giáo Việt Nam, được quản lý theo quy định của Giáo hội.
Báo cáo dẫn chứng, theo quy định tại khoản 4 Điều 1 Quyết định số 775 của Bộ Tài chính, thời kỳ kiểm tra là “năm 2022 và 4 tháng đầu năm 2023. Tuy nhiên, theo quy định tại khoản 1 Điều 17 Thông tư số 04, “Thông tư này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 19/3/2023".
Trước khi Thông tư số 04 có hiệu lực thi hành, các cơ sở tôn giáo không tách riêng các loại tiền công đức do chưa có quy định và hướng dẫn. Theo trật tự hiệu lực pháp luật, Thông tư có hiệu lực pháp luật cao hơn quyết định của Bộ Tài chính.
Vì vậy, chùa Ba Vàng thực hiện báo cáo tiền công đức, tài trợ cho di tích và hoạt động lễ hội kể từ ngày 19/3 đến ngày 30/4 theo đúng quy định tại Thông tư 04 của Bộ Tài chính và Công văn hướng dẫn số 62 của Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam.
Báo cáo của chùa Ba Vàng cho biết tổng thu tiền công đức, tài trợ cho di tích và hoạt động lễ hội trong khoảng thời gian nói trên là 4.164.500.000 đồng; tổng chi cũng bằng số tiền này.
Cụ thể, hơn 4,1 tỷ đồng chi hoạt động nhân đạo, từ thiện được chùa Ba Vàng ủng hộ gia đình nghèo vượt khó phường Quang Trung (TP Uông Bí) sửa chữa nhà là 20 triệu đồng; hỗ trợ 3 cháu có hoàn cảnh khó khăn phường Thanh Sơn 4,5 triệu đồng; ủng hộ quỹ khuyến học Nguyễn Hữu Duyên 100 triệu đồng; hỗ trợ xây dựng 2 mái ấm tình thương huyện Minh Hóa, Quảng Bình là 140 triệu đồng; ủng hộ Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam làm nhà đại đoàn kết cho các hộ nghèo ở tỉnh Điện Biên là 2 tỷ đồng; ủng hộ Trung ương Hội Người cao tuổi Việt Nam 500 triệu đồng; ủng hộ TP Uông Bí xóa nhà tạm, dột nát 800 triệu đồng.
Trước đó, theo báo cáo của Bộ Tài chính, tổng thu của các di tích ở Quảng Ninh năm 2022 là gần 71 tỷ đồng, không bao gồm các khoản công đức, tài trợ bằng hiện vật, công trình xây dựng, chỉ bằng 40 - 60% của năm 2019 - thời điểm trước khi xảy ra dịch COVID-19.
Trong 4 tháng đầu năm nay, tổng số thu là 61 tỷ đồng, gần bằng số thu cả năm 2022. Tổng số chi là hơn 29 tỷ đồng.
Một vài di tích có số thu trong 4 tháng đầu năm trên 1 tỷ đồng, như đền Cửa Ông - Cặp Tiên có số thu gần 20 tỷ đồng, chiếm trên 30% tổng số tại các di tích trên tỉnh Quảng Ninh.
Tuy nhiên, Bộ Tài chính cho biết mới chỉ tổng hợp từ báo cáo của chưa đến một nửa thuộc diện cần kiểm tra. Sau khi loại trừ số địa điểm không có công đức, vẫn còn trên 50 di tích không có số liệu báo cáo thu chi, trong đó có chùa Ba Vàng ở Uông Bí.
Dựa trên số thực thu 4 tháng là 61 tỷ đồng, cộng với việc báo cáo chưa đầy đủ, Bộ Tài chính ước tính tổng công đức tài trợ tại các di tích ở Quảng Ninh năm 2023 dự kiến là trên 180 tỷ đồng.
Về việc báo cáo của Bộ Tài chính cho thấy chùa Ba Vàng là di tích cấp tỉnh, nhưng lại không có số liệu báo cáo về tiền công đức, chùa Ba Vàng đã liên tiếp phát hành 3 thông cáo khẳng định, không nhận được văn bản yêu cầu thực hiện. Đến ngày 24/7 vừa qua, chùa mới nhận được Văn bản số 2240/UBND-TCKH của UBND TP Uông Bí về việc báo cáo việc quản lý tiền công đức tại các di tích lịch sử - văn hóa, đình, chùa trên địa bàn thành phố. Văn bản này đề nghị chùa Ba Vàng hoàn thành báo cáo nội dung quản lý tiền công đức theo Thông tư số 04/2023/TT-BTC trước ngày 28/7/2023.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!