Hình minh họa.
Tổng cục Thống kê vừa công bố sáng 29/11, giá xăng dầu, giá gas tăng theo giá nhiên liệu thế giới; đồng thời, các địa phương dần trở lại với trạng thái bình thường mới khiến giá hàng hóa và dịch vụ có xu hướng tăng là các nguyên nhân chính làm chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 11/2021 tăng 0,32% so với tháng trước, tăng 2% so với tháng 12/2020.
So với tháng trước, CPI tháng 11/2021 tăng 0,32% (khu vực thành thị tăng 0,27%; khu vực nông thôn tăng 0,37%). Tháng 11/2021, trong 11 nhóm hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng chính có 9 nhóm tăng giá so với tháng trước, 2 nhóm giảm giá.
Tính chung 11 tháng năm 2021, CPI tăng 1,84% so với cùng kỳ năm trước, mức tăng thấp nhất kể từ năm 2016. Theo đó, một số nguyên nhân làm tăng CPI trong 11 tháng năm 2021 là: giá xăng dầu trong nước được điều chỉnh 20 đợt làm cho giá xăng A95 tăng 7.430 đồng/lít; giá xăng E5 tăng 7.400 đồng/lít và giá dầu diezen tăng 6.010 đồng/lít. So với cùng kỳ năm trước, giá xăng dầu trong nước bình quân 11 tháng tăng 30,32%, làm CPI chung tăng 1,09 điểm phần trăm.
Giá gas trong nước biến động theo giá gas thế giới. Trong 11 tháng năm 2021, giá bán lẻ gas trong nước được điều chỉnh tăng 9 đợt và giảm 2 đợt, bình quân 11 tháng giá gas tăng 25,34% so với cùng kỳ năm trước, làm CPI chung tăng 0,37 điểm phần trăm.
Cùng với đó, giá gạo trong nước tăng theo giá gạo xuất khẩu, nhu cầu tiêu dùng gạo nếp và gạo tẻ ngon tăng trong dịp Tết Nguyên đán và nhu cầu tích lũy của người dân trong thời gian giãn cách xã hội làm cho giá gạo 11 tháng năm 2021 tăng 6,01% so với cùng kỳ năm trước (làm CPI chung tăng 0,15 điểm phần trăm).
Bên cạnh đó, giá vật liệu bảo dưỡng nhà ở 11 tháng năm nay tăng 6,8% so với cùng kỳ năm trước do giá xi măng, sắt, thép, cát tăng theo giá nguyên nhiên vật liệu đầu vào, làm CPI chung tăng 0,14 điểm phần trăm.
Giá dịch vụ giáo dục 11 tháng tăng 2,44% so với cùng kỳ năm trước (làm CPI chung tăng 0,13 điểm phần trăm) do ảnh hưởng từ đợt tăng học phí năm học mới 2020-2021 theo lộ trình của Nghị định số 86/2015/NĐ-CP ngày 02/10/2015 của Chính phủ.
Bên cạnh các nguyên nhân làm tăng CPI, có một số nguyên nhân làm giảm CPI 11 tháng năm 2021 so với cùng kỳ năm trước như: giá các mặt hàng thực phẩm 11 tháng giảm 0,52% so với cùng kỳ năm trước, làm CPI giảm 0,11 điểm phần trăm, trong đó giá thịt lợn giảm 9,62%; giá thịt gà giảm 0,51%.
Chính phủ triển khai các gói hỗ trợ cho người dân và người sản xuất gặp khó khăn do dịch COVID-19; trong đó, gói hỗ trợ của Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã giảm giá điện, tiền điện cho khách hàng trong quý II (bắt đầu giảm từ tháng 5/2020), quý IV năm 2020 (được thực hiện vào tháng 1/2021) và giảm giá điện, tiền điện cho người dân tại các địa phương thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị số 16/CT-TTg tại kỳ hóa đơn tháng 8, tháng 9/2021. Do đó, giá điện sinh hoạt bình quân 11 tháng năm 2021 giảm 1,06% so với cùng kỳ năm 2020, tác động làm CPI chung giảm 0,04 điểm phần trăm.
Ảnh hưởng của dịch COVID-19 khiến người dân hạn chế đi lại, theo đó giá vé máy bay 11 tháng giảm 21,39% so với cùng kỳ năm trước; giá du lịch trọn gói giảm 2,42%. Trước diễn biến phức tạp của dịch COVID-19, dưới sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ, các ngành các cấp đã tích cực triển khai thực hiện các giải pháp đồng bộ để ngăn chặn dịch bệnh và ổn định giá cả thị trường.
Trong tháng 11/2021, chỉ số giá vàng tăng 2,65%. Giá vàng trong nước tăng theo giá vàng thế giới. Tính đến ngày 25/11/2021, bình quân giá vàng thế giới ở mức 1.826,95 USD/ounce, tăng 2,79% so với tháng 10/2021. Giá vàng thế giới tăng do các nhà đầu tư lo ngại lạm phát gia tăng làm suy yếu nền kinh tế nên tìm đến vàng để lưu trú dòng vốn và tìm hướng đầu tư an toàn.
Trong nước, chỉ số giá vàng tháng 11/2021 tăng 2,65% so với tháng trước; tăng 0,75% so với tháng 12/2020 và giảm 0,09% so với cùng kỳ năm 2020; bình quân 11 tháng năm 2021 tăng 9,39%.
Chỉ số giá đô la Mỹ giảm 0,21%. Mặc dù, đồng đô la Mỹ trên thị trường thế giới tăng trong bối cảnh lạm phát Mỹ tăng cao. Tại Mỹ, CPI tháng 10/2021 tăng 6,2% so với cùng kỳ năm trước, tỉ lệ lạm phát cao nhất trong hơn 30 năm. Tính đến ngày 25/11/2021, chỉ số đô la Mỹ trên thị trường quốc tế đạt mức 95,10 điểm, tăng 1,23 điểm so với tháng trước.
Trong nước, lượng dự trữ ngoại tệ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam bảo đảm đáp ứng nhu cầu của các doanh nghiệp nhập khẩu, giá đô la Mỹ bình quân trên thị trường tự do quanh mức 22.791 VND/USD. Trong bối cảnh dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, nhu cầu mua bán ngoại tệ hạn chế, chỉ số giá đô la Mỹ tháng 11/2021 giảm 0,21% so với tháng trước; giảm 1,4% so với tháng 12/2020 và giảm 1,63% so với cùng kỳ năm 2020; bình quân 11 tháng năm 2021 giảm 1%.
Tổng cục Thống kê cho biết, lạm phát cơ bản tháng 11/2021 tăng 0,11% so với tháng trước, tăng 0,58% so với cùng kỳ năm trước. Bình quân 11 tháng năm 2021, lạm phát cơ bản tăng 0,82% so với cùng kỳ năm 2020, thấp hơn mức CPI bình quân chung (tăng 1,84%), điều này phản ánh biến động giá tiêu dùng chủ yếu do giá lương thực, giá xăng, dầu và giá gas tăng. Mức lạm phát cơ bản tháng 11/2021 và 11 tháng năm 2021 so với cùng kỳ năm trước đều là mức thấp nhất kể từ năm 2011.
Nhận định về CPI tháng cuối năm, ông Nguyễn Bích Lâm, nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê dự báo, tháng cuối năm, nhu cầu tiêu dùng cho các ngày lễ tết; giá xăng dầu và giá gas thế giới tiếp tục có xu hướng tăng; chi phí vận chuyển, giá gạo và thực phẩm có thể tăng nhẹ.
Cuối năm, các trường học tại nhiều địa phương bắt đầu đón học sinh đến trường; hộ gia đình tranh thủ sửa chữa, tân trang nhà cửa nên giá vật liệu xây dựng cũng tăng. Với các yếu tố đó, CPI tháng 12 sẽ tăng nhẹ, cao hơn mức tăng của tháng 11. Dự báo CPI bình quân cả năm 2021 tăng khoảng 2% thấp hơn rất nhiều mục tiêu 4% đã đặt ra.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!