Giá thịt lợn tăng do dịch tả lợn châu Phi tại một số địa phương là một trong những nguyên nhân chính làm chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 6/2024 tăng.
CPI vượt mốc 4%
Giá thịt lợn tăng do dịch tả lợn châu Phi tại một số địa phương, giá dịch vụ y của một số tỉnh, thành phố được điều chỉnh theo Thông tư số 22/2023/TT-BYT của Bộ Y tế là những nguyên nhân chính làm CPI tăng như vậy. Nếu so với tháng 12/2023, CPI tháng 6 tăng 1,4%, còn so với cùng kỳ năm trước, mức tăng là 4,34%.
Tổng cục Thống kê vừa chính thức công bố, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 6/2024 tăng 0,17% so với tháng trước, cao hơn mức tăng 0,05% của tháng 5/2024.
Cũng theo Tổng cục Thống kê, trong mức tăng 0,17% của CPI tháng 6/2024 so với tháng trước, có 8 nhóm hàng hóa và dịch vụ có CPI tăng và 3 nhóm hàng có chỉ số giá giảm.
Cụ thể, trong 8 nhóm hàng hóa và dịch vụ có chỉ số giá tăng, nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng mạnh nhất với mức 0,75%, tác động làm CPI chung tăng 0,25 điểm phần trăm. Trong nhóm hàng này, lương thực tăng 0,05%; thực phẩm tăng 1,07%; ăn uống ngoài gia đình tăng 0,26%.
Trong khi đó, nhóm văn hóa, giải trí và du lịch tăng 0,68%; nhóm thuốc và dịch vụ y tế tăng 0,6%; nhóm nhà ở, điện, nước, chất đốt và vật liệu xây dựng tăng 0,35%.
Các nhóm hàng hóa còn lại, nhóm đồ uống và thuốc lá tăng 0,17%; nhóm thiết bị và đồ dùng gia đình tăng 0,09%; nhóm hàng hóa và dịch vụ khác tăng 0,05%.
Đáng chú ý, tháng 6 năm nay, sau một thời gian dài chỉ có giảm, nhóm bưu chính - viễn thông đã tăng 0,02%. Nguyên nhân chủ yếu do chi phí nguyên vật liệu đầu vào và chi phí nhân công tăng. Trong đó, giá dịch vụ sửa chữa điện thoại tăng 0,28%; phụ kiện máy điện thoại di động thông minh và máy tính bảng tăng 0,16%.
Công bố cũng cho thấy, có 3 nhóm hàng hóa và dịch vụ có chỉ số giá giảm, bao gồm: nhóm giáo dục giảm 0,01%; nhóm may mặc, mũ nón và giày dép giảm 0,11%; nhóm giao thông giảm 2,27%. Việc nhóm giao thông giảm giá khá mạnh đã góp phần làm CPI chung giảm 0,22 điểm phần trăm.
Phát biểu tại cuộc họp báo công bố số liệu thống kê kinh tế - xã hội quý II và 6 tháng đầu năm 2024, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê, Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Thị Hương cho biết, giá thịt lợn tăng do dịch tả lợn châu Phi bùng phát tại một số địa phương, giá dịch vụ y tế của một số tỉnh/thành phố được điều chỉnh theo Thông tư số 22/2023-BYT của Bộ Y tế là những nguyên nhân chính làm chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 6/2024 tăng 0,17% so với tháng trước, trong đó, khu vực thành thị tăng 0,1%; khu vực nông thôn tăng 0,24%.
Cần thận trọng trong điều hành giá cả thị trường
Giá thịt lợn tăng khiến chỉ số giá tiêu dùng tháng 5 tăng 0,01%
Theo cơ quan thống kê quốc gia, bình quân 6 tháng đầu năm 2024, CPI tăng 4,08%, tiếp tục nhích lên so với mức tăng 4,03% của 4 tháng và vẫn đang vượt ngưỡng 4%. Điều này cho thấy, cần tiếp tục cẩn trọng trong điều hành giá cả thị trường trong thời gian tới, bởi mục tiêu kiểm soát lạm phát được Quốc hội quyết nghị là 4-4,5%, còn Chính phủ quyết tâm đạt được ở mức cận dưới của mục tiêu này.
Mặt khác, Tổng cục Thống kê cho biết, lạm phát cơ bản tháng 6/2024 tăng 0,18% so với tháng trước, tăng 2,61% so với cùng kỳ năm trước. Bình quân 6 tháng đầu năm 2024, lạm phát cơ bản tăng 2,75% so với cùng kỳ năm 2023, thấp hơn mức CPI bình quân chung (tăng 4,08%).
Nguyên nhân chủ yếu được cơ quan này nhận định là do giá lương thực, điện, dịch vụ giáo dục và dịch vụ y tế là yếu tố tác động làm tăng CPI nhưng thuộc nhóm hàng được loại trừ trong danh mục tính lạm phát cơ bản.
Trong khi đó, chỉ số giá vàng tháng 6/2024 giảm 2,64% so với tháng trước; tăng 18,26% so với tháng 12/2023; tăng 29,51% so với cùng kỳ năm trước. Bình quân sáu tháng đầu năm 2024, chỉ số giá vàng vẫn tăng 24,02% so với cùng kỳ năm trước.
Chỉ số giá USD tháng 6/2024 giảm 0,04% so với tháng trước; tăng 4,17% so với tháng 12/2023; tăng 7,66% so với cùng kỳ năm trước. Bình quân 6 tháng đầu năm 2024 tăng 5,64%.
Theo Bộ Tài chính, đối với các mặt hàng cụ thể, các bộ, ngành, địa phương có trách nhiệm tổ chức, theo dõi sát diễn biến cung cầu, giá cả thị trường các mặt hàng thuộc lĩnh vực quản lý để có biện pháp điều hành phù hợp. Chủ động dự báo và có phương án bảo đảm cân đối cung cầu, nhất là trong các thời điểm thị trường có nhu cầu tăng cao đối với các mặt hàng thiết yếu.
Theo các chuyên gia kinh tế, dù Việt Nam không nằm trong nhóm nước có chỉ số CPI cao, nhưng tình hình thế giới vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp khó lường, ảnh hưởng tới nguồn cung nguyên vật liệu và đầu ra của hàng hóa nội địa. Do đó, chúng ta cần thận trọng trong điều hành giá cả thị trường. Song song với đó cần chuẩn bị tốt phương án điều hành giá các mặt hàng Nhà nước định giá, các dịch vụ công theo lộ trình thị trường. Các bộ, ngành, địa phương cần chủ động trong việc tính toán, sớm chuẩn bị các phương án giá, lộ trình điều chỉnh giá các mặt hàng để tránh bị động trong triển khai chính sách.
Về vấn đề này, trao đổi với báo giới, chuyên gia kinh tế TS. Ngô Trí Long nhấn mạnh, trong điều hành giá, nhất là giá hàng hóa thiết yếu ảnh hưởng nhiều tới đời sống người dân thì vai trò của truyền thông là đặc biệt quan trọng. Do đó, cơ quan quản lý phải tiếp tục đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, đảm bảo kịp thời, minh bạch thông tin về giá và công tác điều hành giá của Chính phủ, Ban Chỉ đạo điều hành giá.
Còn theo chuyên gia kinh tế TS. Nguyễn Minh Phong, cơ quan quản lý cần chủ động công tác dự báo, tính toán, xây dựng và cập nhật kịch bản điều hành giá các mặt hàng thiết yếu theo lộ trình thị trường nhằm đảm bảo kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đề ra. Tiếp tục thực hiện lộ trình điều chỉnh giá dịch vụ công theo lộ trình thị trường và các mặt hàng do Nhà nước quản lý theo nguyên tắc thị trường trên cơ sở đánh giá, tính toán kỹ tác động để tránh gây xáo trộn lớn về mặt bằng giá cả./.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!