Các Bộ trưởng và trưởng đoàn đàm phán của 12 nước bước vào cuộc họp báo quốc tế về kết quả sau 4 ngày họp của cuộc họp cấp bộ trưởng lần thứ 5 cùng với một tin tức rất buồn cho nhiều người. Tuyên bố chung của Hội nghị về cơ bản chỉ nói rằng các nước đã đạt được những bước tiến lớn trong đàm phán và sẽ tiếp tục đàm phán để giải quyết những bất đồng còn lại trong thời gian tới.
Trả lời câu hỏi của phóng viên tại cuộc họp báo về lộ trình kết thúc đàm phán TPP cũng như là liệu có mốc thời gian đặt ra cho cuộc họp cấp bộ trưởng lần tới hay không, Đại diện Thương mại Mỹ Michael Froman chỉ nói rằng các bên sẽ tiếp tục đàm phán tích cực cả về song phương lẫn đa phương để sớm kết thúc đàm phán nhưng chưa có kế hoạch cụ thể về cuộc họp bộ trưởng vòng tiếp theo.
Có thể nói, có nhiều lý do dẫn đến vòng đàm phán TPP cấp Bộ trưởng lần này không thể kết thúc được đàm phán TPP như nhiều người kỳ vọng. Thứ nhất, có hai nhóm bất đồng lớn mà các bên vẫn chưa xử lý được là tiếp cận thị trường cho ô tô, nông sản và thời hạn bảo hộ bản quyền các dược phẩm y tế hữu cơ. Thứ hai là tính phức tạp của đàm phán đa phương. Khi một quốc gia A không giành được những gì họ đòi hỏi với quốc gia B, họ sẵn sàng rút lại những ưu đãi mà họ sẵn sàng cam kết hoặc thậm chí là đã từng cam kết giành cho quốc gia C. Thất bại lần này cũng là do nguyên nhân kiểu như vậy.
Hội nghị Bộ trưởng TPP lần này đã kết thúc theo một kịch bản mà ít người mong muốn nhất. Các bên ra về với khá nhiều bất đồng cả về song phương lẫn đa phương và không có một kỳ hạn rõ ràng cho việc hoàn tất đàm phán. Đến lúc này, không nước nào muốn rời cuộc chơi TPP nhưng họ cũng không muốn phải nhượng bộ quá nhiều. Do đó, tương lai đàm phán của TPP thời gian tới sẽ khá khó khăn, đặc biệt là do yếu tố chính trị nội bộ ở các nước. Với Canada, Chính phủ của Thủ tướng Harper sẽ phải đối mặt với bầu cử vào tháng 10 tới. Vì vậy, Canada gần như không muốn nhượng bộ gì trong thời điểm này. Đây cũng là một yếu tố dẫn đến thất bại của Hội nghị lần này.
Còn theo quy định của Quốc hội Mỹ, Tổng thống Mỹ sẽ phải trình Quốc hội nội dung hoàn chỉnh của Thoả thuận TPP 90 ngày trước khi ký. Với thất bại lần này, khả năng TPP được Quốc hội Mỹ xem xét trong năm nay có thể nói là gần như không còn. Nhiều người bắt đầu lo ngại rằng, từ đầu năm sau, khi nước Mỹ chính thức bước vào mùa bầu cử, TPP sẽ trở thành vấn đề quá nhạy cảm để có thể được xem xét. Ở bối cảnh đó, các chuyên gia đang nghiêng về một kịch bản là dù cho đàm phán TPP kết thúc vào lúc nào đi nữa trong thời gian tới, TPP cũng sẽ chỉ có thể được Quốc hội Mỹ thông qua sớm nhất là vào phiên họp cuối cùng của Quốc hội Mỹ vào tháng 11/2016.
Mời quý độc giả theo dõi Truyền hình trực tuyến các kênh của Đài Truyền hình Việt Nam.