Thảo luận về Luật Cư trú (sửa đổi), nội dung quy định về thời hạn giá trị của sổ hộ khẩu, sổ tạm trú đã nhận được rất nhiều ý kiến tranh luận từ các đại biểu quốc hội.
Có giá trị đến hết năm 2022 hay chỉ từ 1/7/2021?
Liên quan tới quy định về thời hạn giá trị của sổ hộ khẩu, sổ tạm trú, Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết: Mặc dù Ủy ban Thường vụ Quốc hội và ý kiến của đa số đại biểu Quốc hội đều tán thành với việc cần chuyển đổi sang phương thức quản lý cư trú mới và nhất trí quy định Luật sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2021 như đề xuất và cam kết của Chính phủ, song nhiều ý kiến đề nghị trong Luật cần có một số quy định có tính chất chuyển tiếp phù hợp để bảo đảm sự thích ứng kịp thời của các cơ quan nhà nước có liên quan, tránh làm phát sinh thêm thủ tục, gây khó khăn, phiền hà cho người dân.
Qua thảo luận, đa số ý kiến đề nghị cho phép người dân được tiếp tục sử dụng sổ hộ khẩu, sổ tạm trú đã được cấp cho đến hết ngày 31/12/2022 để chứng minh thông tin về nơi cư trú.
Nhiều ý kiến cho rằng việc được tiếp tục sử dụng sổ hộ khẩu, sổ tạm trú đã được cấp cho đến hết ngày 31/12/2022 để chứng minh thông tin về nơi cư trú sẽ tránh được việc làm phát sinh thêm thủ tục, thêm khó khăn, phiền phức cho người dân, tạo áp lực quá lớn cho các cơ quan quản lý, đăng ký cư trú tại thời điểm Luật mới có hiệu lực thi hành (Ảnh minh họa)
Tại đây, sổ hộ khẩu, sổ tạm trú trong trường hợp này không được coi là công cụ quản lý cư trú như hiện nay mà chỉ đơn thuần là giấy tờ xác nhận nơi cư trú công dân.
Việc cho phép người dân tiếp tục sử dụng sổ hộ khẩu, sổ tạm trú sẽ tránh được việc làm phát sinh thêm thủ tục, thêm khó khăn, phiền phức cho người dân, tạo áp lực quá lớn cho các cơ quan quản lý, đăng ký cư trú tại thời điểm Luật mới có hiệu lực thi hành.
Trong khi đó, một số ý kiến nhất trí với quy định như trong dự thảo Luật đã trình tại kỳ họp thứ 9 là Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú hết giá trị kể từ thời điểm Luật có hiệu lực thi hành là từ ngày 1/7/2021 bởi cho rằng phương thức quản lý cư trú mới là tiến bộ, cần được thực hiện ngay một cách đồng bộ. Quy định như vậy cũng tạo áp lực để Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương cần tích cực, khẩn trương hơn nữa trong việc hoàn thành sớm các chỉ tiêu, nhiệm vụ về xây dựng Chính phủ điện tử.
Cần đánh giá 1 cách toàn diện
Thảo luận về vấn đề này, đại biểu Trần Thị Dung (đoàn Điện Biên) cho rằng, việc bỏ sổ hộ khẩu là vấn đề lớn liên quan trực tiếp đến cuộc sống người dân và phương thức hoạt động của các cơ quan tổ chức liên quan. Do đó cần phải được xem xét, cân nhắc, đánh giá toàn diện một cách thận trọng để tránh làm khó cho người dân.
Theo đại biểu Dung, Quốc hội khi ban hành Luật phải tuân thủ nghiêm ngặt Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Tuy nhiên, khi thực hiện Luật sẽ gặp khó khăn vì thực tế thì việc sửa đổi không thể một sớm một chiều. Cá nhân đại biểu này đồng ý với phương án kéo dài thời gian có hiệu lực đối với sổ hộ khẩu, sổ tạm trú cho đến 31/12/2022. Theo đại biểu đoàn Điện Biện, phương án này không làm ảnh hưởng đến quyết tâm của Chính phủ và Bộ công an trong việc hoàn thành cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và cư trú. Đồng thời, cũng sẽ tạo điều kiện tốt nhất cho người dân.
Đại biểu Trần Thị Dung (đoàn Điện Biên) nhấn mạnh việc bỏ sổ hộ khẩu là vấn đề lớn liên quan trực tiếp đến cuộc sống người dân và phương thức hoạt động của các cơ quan tổ chức liên quan
Cùng quan điểm trên, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) cho rằng việc xóa sổ hộ khẩu, sổ đăng ký tạm trú là cần thiết nhưng về điều khoản chuyển tiếp thì cần phải cho phép người dân kéo dài thời gian để chứng minh thông tin cư trú khi giao dịch với cơ quan chức năng. Lý do là bởi, cơ quan công an có thể đảm bảo được đến ngày 1/7/2021 sẽ hoàn thành cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư nhưng các cơ quan Nhà nước khác sẽ không theo kịp như: Thuế, Hải quan, Bảo hiểm y tế, Bảo hiểm xã hội… Nếu đến thời gian này, khi người dân đến giao dịch mà cơ quan chức năng chưa cập nhật kịp thời, lại đòi hỏi những giấy tờ như trên sẽ gây phiền hà cho người dân.
Do ý kiến còn khác nhau, liên quan đến vấn giá trị thời hạn sử dụng của sổ hộ khẩu, sổ tạm trú, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã đưa ra 2 phương án để các ĐBQH tiếp tục thảo luận:
Phương án 1:
Kể từ ngày Luật này có hiệu lực thi hành, Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú đã được cấp vẫn được sử dụng và có giá trị như giấy tờ, tài liệu xác nhận về cư trú theo quy định của Luật này cho đến hết ngày 31 tháng 12 năm 2022.
Trường hợp thông tin trong Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú khác với thông tin trong Cơ sở dữ liệu về cư trú thì sử dụng thông tin trong Cơ sở dữ liệu về cư trú.
Khi công dân thực hiện các thủ tục đăng ký, khai báo về cư trú dẫn đến thay đổi thông tin trong Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú thì cơ quan đăng ký cư trú có trách nhiệm thu hồi Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú đã cấp, thực hiện điều chỉnh, cập nhật thông tin trong Cơ sở dữ liệu về cư trú theo quy định của Luật này và không cấp mới, cấp lại Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú.
Phương án 2:
Các loại giấy tờ, tài liệu có giá trị pháp lý đã phát hành có sử dụng thông tin từ Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú vẫn nguyên hiệu lực pháp luật.
Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú không có giá trị sử dụng trong các giao dịch, quan hệ pháp luật được xác lập mới kể từ ngày Luật này có hiệu lực thi hành (1/7/2021).
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!