Trồng sầu riêng tiêu chuẩn VietGap
Năm 2023 kim ngạch sầu riêng của nước ta đạt hơn 2,2 tỷ USD. Sang năm 2024, Hiệp hội Rau quả Việt Nam đặt mục tiêu doanh thu sầu riêng lên 3,5 tỷ USD trong cả năm.
Trước sức hút của thị trường và giá trị kinh tế cao, người dân ở Tây Nguyên - khu vực có diện tích trồng sầu riêng lớn nhất Việt Nam, đang từng bước chuyển hướng sang trồng sầu riêng áp dụng các quy chuẩn, trong đó phổ biến là tiêu chuẩn VietGap vào sản xuất.
Việc triển khai mô hình trồng sầu riêng theo tiêu chuẩn VietGap đã mang lại lợi ích to lớn cho bà con. (Ảnh minh họa - Ảnh: TTXVN)
Một năm trước, anh Rơ Châm Uy là 1 trong số 14 hộ dân người Jrai tại làng Phung, xã Ia Mơ Nông, huyện Chư Păh tiên phong tham gia mô hình hợp tác trồng sầu riêng theo tiêu chuẩn VietGap. Từ khi tham gia mô hình, mọi người trong tổ hợp tác được học hỏi kỹ thuật trồng và chăm sóc sầu riêng, sử dụng phân bón hữu cơ và thuốc sinh học thay thế cho phân vô cơ. Kết quản ban đầu là vườn cây sinh trưởng tốt, ít sâu bệnh, chất lượng sản phẩm được bảo đảm và bảo vệ được môi trường.
"Tham gia mô hình VietGap, chúng tôi được tập huấn kỹ thuật trồng và chăm sóc cây, sử dụng phân bón hữu cơ và thuốc sinh học thay thế cho hóa học, tốt cho môi trường cũng như sức khoẻ con người. Đặc biết là sau này mình bán sản phẩm có giá trị hơn", anh Rơ Châm Uy chia sẻ.
Việc triển khai mô hình trồng sầu riêng theo tiêu chuẩn VietGap tại xã Ia Mơ Nông đã mang lại lợi ích to lớn cho bà con. Với đồng bào dân tộc thiểu số nơi đây, thay đổi được nhận thức trong sản xuất là kết quả vô cùng đặc biệt khi đã biết tạo ra cái mà thị trường cần. Từ hiệu quả có được khi một số ít người tiên phong tham gia, phong trào đã lan toả mạnh mẽ trong cộng đồng khi bà con chia sẻ kinh nghiệm cho nhau.
Ông Rơ Lan Thanh - Phó Chủ tịch UBND xã Ia Mơ Nông, huyện Chư Păh, Gia Lai cho biết: "Qua quá trình thành lập mô hình, hội nhóm trồng sầu riêng VietGap, vừa trồng thồng thuần vừa trồng xen canh. Qua đây, bà con được học hỏi, tập huấn nghiệp vụ, áp dụng công nghệ tiên tiến. Bên cạnh đó, bà con còn tiếp thu được kiến thức trồng và chăm sóc sầu riêng đúng đối tượng, đúng thời kỳ mùa vụ, bón phân đạt hiệu quả cao hơn, góp phần tăng thu nhập cho bà con".
"Nhằm nâng cao hiệu quả chăm sóc cây sầu riêng cho người đồng bào dân tộc thiểu số, Trung tâm đã tổ chức nhiều lớp tập huấn truyền đạt kỹ thuật mới. Khuyến khích người dân tham gia vào các chuỗi giá trị và vùng trồng có mã vùng, đặc biệt là sầu riêng tại huyện Chư Păh. Đồng thời, hỗ trợ thành lập các nhóm liên kết sản xuất có sự tham gia của người dân tộc thiểu số, góp phần nâng tầm chất lượng sản phẩm sầu riêng", ông Võ Văn Tấn - Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Chư Păh, Gia Lai cho hay.
Việc áp dụng các tiêu chuẩn vào sản xuất là hướng tới nền nông nghiệp bền vững mà còn phản ánh sự thay đổi tích cực trong tư duy sản xuất nông nghiệp của cộng đồng người dân tộc thiểu số tại chỗ. Sự chuyển đổi từ canh tác truyền thống sang nông nghiệp hiện đại không những nâng cao thu nhập cho nông dân, mà còn góp phần bảo vệ môi trường, nâng tầm thương hiệu nông sản địa phương, mở rộng cơ hội tiếp cận thị trường quốc tế.
Phát triển bền vững ngành hàng sầu riêng
Thiên nhiên ưu đãi cho Tây Nguyên với tầng đất và khí hậu rất phù hợp với sầu riêng, giúp nông dân gia tăng lợi nhuận kinh tế. Bên cạnh tập trung vào chất lượng, nâng cao kĩ thuật canh tác bền vững cho nông dân, khu vực này đang tăng cường liên kết giữa người dân và doanh nghiệp, đẩy mạnh chế biến sâu theo chuỗi giá trị để đảm bảo mọi quy định cho xuất khẩu.
Là một trong số những doanh nghiệp thu mua và xuất khẩu sầu riêng lớn của tỉnh Đắk Lắk, niên vụ năm 2023 - 2024, Công ty Cổ phần Ban Mê Green Farm đã gia công và xuất khẩu được hơn 2.000 tấn sản phẩm sang Trung Quốc, Thái Lan … và một số thị trường khác. Các thị trường khó tính luôn yêu cầu nghiêm ngặt về chất lượng, do vậy khi sản xuất, chế biến có chứng nhận thì việc xuất khẩu mặt hàng này sang những thị trường lớn sẽ dễ dàng hơn.
Bà Nguyễn Thị Thái Thanh - Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Ban Mê Green Farm, Đắk Lắk cho biết: "Mỗi khâu đều có những đối tác rất quan trọng để gắn kết thành một hệ sinh thái. Ví dụ như vùng nguyên liệu chúng tôi kết hợp với hợp tác xã, hộ nông dân. Tôi thấy rằng đây là một điều rất cần để ngày một phát triển hơn nữa".
Sang năm 2024, Hiệp hội Rau quả Việt Nam đặt mục tiêu doanh thu sầu riêng lên 3,5 tỷ USD trong cả năm. (Ảnh: TTXVN)
Cùng với việc khuyến cáo nông dân thận trọng trong mở rộng diện tích sầu riêng, các tỉnh Tây Nguyên đang tích cực kết nối, mời gọi doanh nghiệp lớn, uy tín... tham gia liên kết, bao tiêu sản phẩm cho nông dân và mở rộng thị trường tiêu thụ.
"Phải kiểm soát chặt chẽ từ khâu sản xuất, chế biến, xuất khẩu. Tuân thủ nghiêm ngặt quy định, yêu cầu đặt ra để xuất khẩu. Tổ chức lại vùng sản xuất tập chung theo hướng hình thành các tổ chức, hợp tác xã… từ đó có sự thống nhất, kiểm soát trong cộng đồng đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật, đầu ra của sản phẩm", ông Nguyễn Hoài Dương - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đắk Lắk cho hay.
Để phát triển bền vững ngành sầu riêng, các doanh nghiệp cần phải nâng cao tính chuyên nghiệp, minh bạch, trách nhiệm ở tất cả các khâu, quy trình sản xuất, chế biến tiêu thụ; ngành chức năng đẩy mạnh thanh, kiểm tra, giám sát phát hiện và xử lý kịp thời các vi phạm, gian lận mã số vùng trồng… đáp ứng đúng yêu cầu của chuỗi giá trị bền vững.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!