Luật đã quy định, chỉ vay cho đầu tư, không vay cho chi thường xuyên, là một trong những cơ sở để đề xuất phát hành 3 tỷ USD trái phiếu quốc tế được đưa ra. Tuy nhiên, 3 tỷ USD là con số không nhỏ và gánh nặng trả nợ sẽ trực tiếp tác động tới nợ công của Việt Nam. Đây chỉ là một trong nhiều ý kiến và băn khoăn của các đại biểu Quốc hội.
Việc đề xuất phát hành trái phiếu quốc tế nằm trong đề án phát triển ngân sách thời hạn 5 năm do Bộ Tài chính soạn thảo. Bộ Tài chính nhận định, thời điểm này là thuận lợi cho việc phát hành trái phiếu Chính phủ trên thị trường quốc tế, do áp lực nghĩa vụ trả nợ cho các khoản vay trước đó và thời cơ trước biến động kinh tế quốc tế.
Vào năm 2012 và năm 2013, 70 - 80% khối lượng nợ trái phiếu Chính phủ được phát hành có kỳ hạn ngắn dưới 5 năm, dẫn đến nghĩa vụ trả nợ đến hạn tập trung cao vào năm 2015 và năm 2016. Năm 2016 sẽ đạt đỉnh nghĩa vụ trả nợ. Áp lực thực hiện nghĩa vụ này không nhỏ.
Mặt khác, kinh tế Mỹ có dấu hiệu phục hồi. Dự báo, FED có khả năng bắt đầu tăng lãi suất vào tháng 12 năm 2015 hoặc đầu năm 2016. Dự kiến, mức tăng lãi suất theo Bloomberg khảo sát cho thấy: Quý 4 năm nay ở mức 2,33% có thể tăng lên mức 2,50% vào quý 1 năm sau. Điều này đồng nghĩa với việc trì hoãn thời điểm phát hành trái phiếu quốc tế của Việt Nam sang năm sau. Nhiều khả năng sẽ gắn liền với chi phí huy động vốn cao hơn.
Không chỉ tính tới rủi ro về tỷ giá, hiện nay, vấn đề nợ công của Việt Nam phải hết sức thận trọng vì đã sát ngưỡng cho phép. Nếu cách đây 4 năm, nợ công ở mức 54,9% thì sau 5 năm, dự báo nợ công năm 2015 là ở mức 61,3%. Nợ công đang tiếp tục tăng so với năm 2014. Đây là con số được cập nhật mới nhất từ Thứ trưởng Bộ Tài chính Vũ Thị Mai. Dự kiến, đến hết ngày 31/12/2015, nợ công sẽ là 61,3% GDP, tức là vẫn dưới ngưỡng mức cho phép là 65% GDP theo quy định của Luật Quản lý nợ công. Tính ra con số tuyệt đối, nợ công hiện tại vào khoảng 2,7 triệu tỷ đồng.
Đề xuất phát hành trái phiếu quốc tế của Chính phủ, kỳ hạn từ 10 - 30 năm được đánh giá là cách khả thi nhất giải quyết nhiều bài toán khó cùng lúc đối với ngân sách Nhà nước và tái cơ cấu các khoản nợ. Không những thế, Chính phủ kỳ vọng, việc vay trái phiếu lần này sẽ góp phần giảm áp lực về vốn ngoại tệ của các ngân hàng trong nước, duy trì lãi suất trong nước ở mức thấp để hỗ trợ cho vay đối với doanh nghiệp không có điều kiện vay vốn ngoại tệ từ nước ngoài và hy vọng tác động làm tăng cung ngoại tệ sẽ góp phần cải thiện cán cân thanh toán quốc tế, giảm áp lực lên tỷ giá hối đoái và ổn định kinh tế vĩ mô. Tuy nhiên, đề xuất này vẫn đang được cân nhắc trước khi có đồng ý thông qua hay không.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!