Theo tinh thần Điều 65 và Điều 74 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, mức lương hưu hàng tháng đối với trường hợp đóng BHXH bắt buộc và đóng BHXH tự nguyện đều được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương/thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội và tương ứng với số năm đóng bảo hiểm xã hội như sau:
- Lao động nam nghỉ hưu vào năm 2018 là 16 năm, năm 2019 là 17 năm, năm 2020 là 18 năm, năm 2021 là 19 năm, từ năm 2022 trở đi là 20 năm;
- Lao động nữ nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi là 15 năm.
Sau đó cứ thêm mỗi năm, người lao động được tính thêm 2%; mức tối đa bằng 75%.
Như vậy, mức hưởng lương hưu phụ thuộc vào mức đóng BHXH (mức bình quân tiền lương/thu nhập tháng đóng BHXH) và số năm đóng BHXH.
Thời gian đóng BHXH ảnh hưởng trực tiếp đến mức hưởng lương hưu của người tham gia. (Ảnh minh họa: Dân trí)
1. Về mức đóng: Đóng càng nhiều, lương hưu càng cao
Trường hợp tham gia BHXH bắt buộc
Mức đóng BHXH bắt buộc là mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH. Mức này càng cao thì mức hưởng lương hưu cũng cao tương ứng.
Theo tiết 2.6 khoản 2 và khoản 3 Điều 6 Quyết định 595/QĐ-BHXH, mức tiền lương tháng tối thiểu không thấp hơn mức lương tối thiểu vùng và tối đa không quá 20 lần mức lương cơ sở.
Cần lưu ý, mức lương tháng đóng bảo hiểm xã hội không phải là mức lương thực nhận của người lao động, nhưng thông thường là mức thấp hơn (không thấp hơn mức lương tối thiểu vùng).
Tuy nhiên, cũng có một số đơn vị sử dụng lao động muốn thu hút và giữ chân nhân lực chất lượng cao đã đóng BHXH cho người lao động bằng với mức lương thực tế (tối đa không quá 20 lần mức lương cơ sở).
Ví dụ: Anh A được nhận mức lương là 15 triệu đồng/tháng, thì mức lương đóng BHXH cũng là 15 triệu đồng/tháng. Tương ứng, lương hưu của anh này cũng sẽ cao theo mức lương đóng BHXH.
Trường hợp tham gia BHXH tự nguyện
Theo khoản 1 Điều 10 Nghị định 134/2015/NĐ-CP, mức đóng BHXH tự nguyện hằng tháng bằng 22% mức thu nhập tháng do người tham gia lựa chọn (thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn và cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở tại thời điểm đóng).
Trong đó, chuẩn nghèo ở khu vực nông thôn theo Nghị định 07/2021/NĐ-CP hiện nay là 700.000 đồng/tháng.
Khác với BHXH bắt buộc, người tham gia BHXH tự nguyện được tự lựa chọn mức thu nhập để làm căn cứ đóng. Nếu mức thu nhập được lấy làm căn cứ đóng càng cao thì mức hưởng lương hưu cũng càng nhiều.
2. Về thời gian đóng BHXH: Đóng càng lâu, lương hưu càng cao
Với cả trường hợp tham gia BHXH bắt buộc và trường hợp tham gia BHXH tự nguyện, thời gian đóng BHXH cũng ảnh hưởng trực tiếp đến mức hưởng lương hưu của người tham gia. Trong đó, nguyên tắc chung là đóng càng lâu được hưởng lương hưu càng nhiều.
Để dễ hình dung, có thể xem ví dụ dưới đây:
Ví dụ: Ông A nghỉ hưu năm 2022 và lúc nghỉ hưu, ông có 35 năm đóng BHXH. Khi đó:
- 20 năm đầu đóng BHXH, tương ứng với 45%.
- 15 năm còn, tương ứng: 15 x 2% = 30%.
Tổng, ông A được hưởng mức lương hưu tối đa là: 75%. Mức bình quân đóng BHXH.
Ông B nghỉ hưu năm 2022 và lúc nghỉ hưu, ông có 22 năm đóng BHXH. Khi đó:
- 20 năm đầu đóng BHXH, tương ứng với 45% mức lương bình quân đóng BHXH
- 2 năm còn lại, tương ứng: 2 x 2% = 4%.
Tổng, ông B được hưởng lương hưu chỉ là 49% mức lương bình quân lương đóng BHXH.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!