Trong phân bổ dự trữ ngoại hối toàn cầu đến quý III/2022, USD chiếm quy mô lớn nhất. (Ảnh minh họa - Ảnh: businesskorea)
Cập nhật của IMF tới hết quý III/2022 cho thấy dự trữ ngoại hối toàn cầu đã xuống mức 11.600 tỷ USD - mức thấp kỷ lục kể từ đầu năm 2020 khi đại dịch COVID-19 bắt đầu lây lan.
Trong phân bổ dự trữ ngoại hối toàn cầu đến quý III/2022, USD chiếm quy mô lớn nhất, đến 59,79%. Đứng thứ hai và ba là Euro và Yen, với tỷ trọng lần lượt là 19,66% và 5,62%.
Trong năm 2022, dự trữ của Nhật Bản đã giảm 13%, xuống còn 1.230 tỷ USD vào cuối năm 2022, mức giảm đầu tiên sau 6 năm và mức giảm mạnh nhất kể từ 2001, theo số liệu chính phủ Nhật Bản công bố hôm 11/1. Khi đồng Yen suy yếu mạnh vào tháng 9 và tháng 10, có thời điểm mất hơn 151 Yen đổi 1 USD, Tokyo đã bán USD để ngăn chặn đà sụt giảm.
Theo các chuyên gia, việc đồng USD lên giá mạnh trong giai đoạn đầu và giữa năm 2022 dẫn tới việc các nước quyết định bán dự trữ ngoại hối của mình, chủ yếu là USD để hỗ trợ đồng nội tệ. Dù vậy, đồng bạc xanh vẫn giữ vị thế lớn nhất trong rổ dự trữ của các nước, với tỷ trọng khoảng gần 60%.
Việc giảm dự trữ ngoại hối không chỉ có thể làm cạn kiệt năng lực can thiệp vào tỷ giá của các ngân hàng trung ương, mà còn ảnh hưởng đến việc trả nợ bằng ngoại tệ của một số quốc gia bị tổn thương trước khó khăn kinh tế. Dù thị trường tiền tệ đã ổn định trở lại nhưng vẫn còn rủi ro về một đợt tăng giá khác của USD, khiến một số quốc gia tiếp tục chật vật.
Số liệu của IMF cho thấy, các nền kinh tế mới nổi như Sri Lanka đối mặt với tình trạng đặc biệt nghiêm trọng, khi dự trữ ngoại hối giảm hơn 40% từ cuối năm 2021 đến tháng 11/2022, do sự sụt giảm hoạt động du lịch.
Các quốc gia châu Á nghèo tài nguyên cũng chứng kiến tình trạng suy giảm đáng kể, với dự trữ ngoại hối của Hàn Quốc giảm 10% do những nỗ lực chống đỡ cho đồng Won.
Trong tháng 9, dự trữ ngoại hối của Hàn Quốc đã giảm 19,7 tỷ USD xuống còn 416,8 tỷ USD, ghi nhận mức giảm lớn nhất kể từ tháng 10/2008 khi ngân hàng trung ương bán ngoại hối để hỗ trợ đồng won.
Trong năm 2022, dự trữ ngoại hối của Ấn Độ đã giảm 96 tỷ USD xuống 538 tỷ USD, giữa bối cảnh đồng rupee giảm khoảng 9% so với đồng USD và chạm mức thấp kỷ lục trong tháng 11/2022, theo Bloomberg.
Xu hướng giảm dự trữ đã bắt đầu thay đổi ở một số quốc gia khi đà tăng của đồng USD dịu bớt trong vài tháng qua. Ví dụ, dự trữ ngoại hối của Thổ Nhĩ Kỳ đã giảm mạnh khi Tổng thống Recep Tayyip Erdogan theo đuổi chính sách tiền tệ nới lỏng, khiến đồng Lira lao dốc.
Sau khi sức ép giảm, Thổ Nhĩ Kỳ đã bổ sung ngoại hối và nâng dự trữ lên mức cao hơn vào cuối năm 2021. Nam Phi cũng đã đang tăng nguồn dự trữ ngoại hối.
Tuy nhiên, theo phương pháp đánh giá ARA của IMF, dự trữ ở nhiều nơi trên thế giới vẫn ở mức thấp đáng lo ngại. ARA là phương pháp đánh giá mức độ đầy đủ của dự trữ ngoại hối dành cho các nước mới nổi.
Trung Quốc, quốc gia có dự trữ ngoại hối lớn nhất thế giới, cũng chỉ có khoảng 60% dự trữ cần thiết theo ARA, sau khi lượng ngoại hối giảm 4% từ cuối năm 2021 đến tháng 11/2022.
Theo ước tính của Viện nghiên cứu Dai-ichi Life của Nhật Bản, Thổ Nhĩ Kỳ hiện có 53% lượng dự trữ cần thiết theo ARA - thấp hơn nhiều so với khuyến nghị của IMF là 100 - 150%.
Một số dự đoán ch rằng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) có thể bắt đầu cắt giảm lãi suất vào năm nay. Điều này sẽ ngăn chặn áp lực tăng giá đối với USD, nhưng đồng bạc xanh có thể tăng trở lại nếu lạm phát kéo dài hơn dự đoán.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!