Các bước đi này diễn ra đúng vào lúc nền kinh tế đang rất cần các biện pháp kích thích. Điều này được cho đang làm nổi rõ tình thế nguy nan mà ngân sách Saudi Arabia cũng như các quốc gia Vùng Vịnh đang phải đối mặt.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Saudi Arabia thừa nhận đây là những biện pháp đau thương, nhưng cần thiết. Theo ông, Riyadh đang cùng lúc phải đối mặt với 3 cú sốc về ngân sách vì COVID-19. 3 cú sốc này đến từ việc giá dầu giảm; các hoạt động kinh tế phi dầu mỏ phải đóng cửa; cùng lúc đó, Riyadh lại phải chi một khoản lớn chưa thể lường hết để đối phó với đại dịch.
Ba cú sốc về kinh tế cùng lúc - Vùng Vịnh có thể xem là một trong những khu vực chịu tác động kinh tế nặng nề nhất vì COVID-19. Những năm trở lại đây, các quốc gia Vùng Vịnh đều nhận ra mình đã đi đến chặng cuối của kỷ nguyên thịnh vượng từ dầu mỏ. Tuy nhiên, COVID-19 đang làm nổi rõ quá trình thoát khỏi sự phụ thuộc vào dầu mỏ ở nơi đây vẫn chủ yếu dừng ở nhận thức hơn hành động.
Trang mạng Al Monitor chỉ ra một thực tế: "Kỷ nguyên tích lũy thịnh vượng nhờ dầu giá cao thực tế kết thúc từ năm 2004, nhưng từ đó đến nay, thói quen chi tiêu mạnh tay của các chính phủ Vùng Vịnh vẫn hầu như không thay đổi. Ước tính từ năm 2014 tới nay, chi tiêu hàng năm của các quốc gia Vùng Vịnh lên đến 550 tỷ USD/năm".
Người dân Saudi Arabia trong một siêu thị ở Riyadh. (Ảnh minh họa: Reuters)
Con đường duy nhất được nền kinh tế Vùng Vịnh xác định lúc này là phải thắt lưng buộc bụng, cùng với đó là đẩy mạnh hơn nữa quá trình đa dạng hóa nền kinh tế.
Theo trang mang Middle East Eye, khu vực kinh tế tư nhân tại đây sau nhiều năm vẫn chỉ phát triển yếu ớt. Muốn tăng trưởng, Vùng Vịnh chủ yếu đều phải dựa vào các dự án đầu tư công. Trong khi đó, những lĩnh vực được các quốc gia Vùng Vịnh chú trọng đa dạng hóa như du lịch, công nghiệp nặng hay hóa dầu đều là những lĩnh vực chịu tác động nặng nề bởi đại dịch COVID-19.
Dự kiến, để bù đắp ngân sách thiếu thốn, Saudi Arabia sẽ phải vay mượn khoảng 58 tỷ USD trong năm nay. Các nền kinh tế khác như Qatar hay Các Tiểu vương quốc Arrab Thống nhất cũng sẽ phải vay lần lượt khoảng 10 tỷ USD và 7 tỷ USD.
Theo trang mạng Al Jazeera (Qatar), việc phân chia thịnh vượng từ dầu mỏ cho người dân từ trước đến nay vẫn được xem là một yếu tố mấu chốt để giữ ổn định xã hội. Để người dân nơi đây có thể thích nghi với quá trình giảm phụ thuộc vào dầu mỏ, nâng cao ý thức tự lực cánh sinh… có ý nghĩa thiết yếu trong duy trì các trật tự xã hội hiện hành.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!