Dịch COVID-19 bùng phát lần thứ 4 dẫn đến các biện pháp can thiệp mạnh của Chính phủ thông qua việc giãn cách xã hội. Điều này đã và đang tác động trực tiếp tới tất cả các khía cạnh của xã hội, bao gồm cả các hoạt động sản xuất kinh doanh của toàn bộ doanh nghiệp ngành gỗ.
Các trung tâm chế biến gỗ lớn như Bình Dương, Đồng Nai, Thành phố Hồ Chí Minh, Bình Định với sự hiện diện đông đảo của các doanh nghiệp bị ảnh hưởng nặng nề. Đứt gãy chuỗi cung, suy giảm đơn hàng, cắt giảm lao động, thu hẹp hoặc đóng cửa nhà máy là những biện pháp ứng phó hiện đang được các doanh nghiệp áp dụng. Nhiều doanh nghiệp cố gắng duy trì sản xuất ở mức 20-50% so với trước thời điểm giãn cách, nhằm đáp ứng phần nào yêu cầu của khách hàng và duy trì công việc cho người lao động.
Tính toán của Nhóm nghiên cứu của các Hiệp hội gỗ và Tổ chức Forest Trends từ nguồn dữ liệu xuất khẩu gỗ của Tổng cục Hải quan cho thấy: Kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng gỗ của Việt Nam trong 7 tháng đầu 2021 đạt 9,26 tỷ USD, tăng 54% so với cùng kỳ năm 2020.
Tuy nhiên, biện pháp giãn cách xã hội làm co hẹp các hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp trong ngành, với kim ngạch xuất khẩu của Tháng 7 năm 2021 đạt gần 1,3 tỷ USD, giảm 17,3% so với kim ngạch xuất khẩu của Tháng 6 cùng năm. Kim ngạch xuất khẩu trong 15 ngày đầu Tháng 8 chỉ đạt 373,8 triệu, tương đương giảm hơn 1 nửa so với 15 ngày đầu Tháng 7 năm 2021.
COVID-19 tác động tiêu cực đến hoạt động xuất khẩu gỗ của Việt Nam
Với tình hình giãn cách xã hội đang diễn ra như hiện nay, các hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp sẽ tiếp tục bị ảnh hưởng. Dự kiến kim ngạch xuất khẩu nửa cuối tháng 8 và thời gian sau đó – cho tới khi dịch bệnh được kiểm soát – sẽ còn tiếp tục giảm sâu. Nhóm nghiên cứu của các Hiệp hội gỗ và Tổ chức Forest Trends chỉ ra 2 kịch bản đối với khâu xuất khẩu của các doanh nghiệp ngành gỗ từ nay cho tới hết các tháng cuối năm 2021. Các kịch bản này đều dựa trên thông tin giả định.
Kịch bản 1: Kim ngạch xuất khẩu Quý 3 tiếp tục đà giảm như hiện nay, tuy nhiên kim ngạch Quý 4 bắt đầu hồi phục bằng khoảng 70% trung bình Quý 1 và 2. Theo giả định này, tổng kim ngạch xuất khẩu của ngành năm 2021 sẽ đạt con số khoảng 13,55 tỷ USD.
Kịch bản 2: Kim ngạch xuất khẩu trong các tháng cuối 2021 tiếp tục đà giảm như hiện nay. Kịch bản này dựa trên giả định rằng từ nay tới hết 2021 dịch bệnh vẫn chưa được kiểm soát hiệu quả.
Đà suy giảm về kim ngạch xuất khẩu sẽ tiếp tục kéo dài cho tới hết Quý 4, với kim ngạch xuất khẩu của Quý 4 chỉ tương đương 70% kim ngạch xuất khẩu của Quý 3. Nếu giả định này xảy ra, kim ngạch xuất khẩu của cả ngành năm 2021 sẽ đạt con số khoảng 12,69 tỷ USD.
Theo Ông Tô Xuân Phúc - Chuyên gia phân tích chính sách Tổ chức Forest Trends, đại diện nhóm nghiên cứu: "Chưa thể đảm bảo rằng dịch bệnh sẽ hoàn toàn được kiểm soát sớm. Các kịch bản tốt (Kịch bản 1) và xấu (Kịch bản 2) đều có thể xảy ra đối với các doanh nghiệp ngành gỗ và điều này phụ thuộc vào hiệu quả của các biện pháp chống dịch".
Ông Phúc nhấn mạnh, điều quan trọng hiện nay là các doanh nghiệp trong ngành cần áp dụng các biện pháp kiểm soát rủi ro chặt chẽ, tuân thủ qui định để cố gắng duy trì các hoạt động sản xuất kinh doanh.
Còn theo Ông Đỗ Xuân Lập - Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam, lúc này doanh nghiệp ngành gỗ cần chuẩn bị tâm thế, sẵn sàng cho việc quay trở lại sản xuất kinh doanh với cường độ và hiệu quả cao khi bệnh dịch được kiểm soát.
"Hiện tại, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam cùng các Hiệp hội gỗ địa phương đang cố gắng cùng các doanh nghiệp giữ chân khách hàng quốc tế, tạo công ăn việc làm cho người lao động để tránh đứt gãy hoàn toàn các đơn hàng, gây rủi ro về thị trường đầu ra sản phẩm trong tương lai", ông Đỗ Xuân Lập khẳng định.
Trước khi dịch bệnh lần thứ 4 bùng phát, ngành gỗ đặt mục tiêu xuất khẩu khoảng 14,5 tỉ USD trong năm nay. Như vậy với cả 2 kịch bản đưa ra thì con số mục tiêu sẽ khó đạt được. Đây là một điều khó lường với ngành gỗ khi mà nửa đầu năm, con số xuất khẩu vẫn tích cực, đạt trên 9 tỷ đôla Mỹ, tăng hơn 50% so với cùng kỳ năm trước.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!