Kết quả kinh doanh về cơ bản cũng có 3 gam màu giống như bảng điện chứng khoán. Màu xanh lá là tăng, màu đỏ là giảm, còn màu vàng là không có nhiều biến động và luôn luôn tồn tại 1 cuộc chiến vô cùng vất vả ngay trong nội tại mỗi doanh nghiệp. Tuy nhiên, với số liệu quý 2 FiinGroup công bố tới thời điểm này, màu đỏ đang thắng thế khi mà tổng lợi nhuận sau thuế (LNST) giảm 17% so với cùng kỳ, cũng là quý thứ 3 liên tiếp suy giảm so với cùng kỳ rồi.
Trước tiên là nhóm ngân hàng, với 6 trường hợp đã công bố, thì lợi nhuận sau thuế giảm tới 46,2% so với cùng kỳ, do NIM thu hẹp, tín dụng tăng thấp, và phải tăng trích lập dự phòng. Dù kết quả 1 số ngân hàng lớn công bố sau có cải thiện đi nữa, dự báo toàn ngành cũng khó tăng trưởng 2 con số như những quý trước.
Ngược lại, cùng ngành tài chính, nhóm chứng khoán lại có quý 2 thực sự bùng nổ. Tổng LNST 20 công ty chứng khoán niêm yết tới lúc này ghi nhận tăng gần 10 lần so với cùng kỳ, đặc biệt là ở nhóm vừa và nhỏ.
Đó cũng là lý do mà tình hình khối phi tài chính còn ảm đạm hơn nhiều nhóm tài chính, với LNST giảm hơn 40% so với cùng kỳ, đặc biệt là nhóm xuất khẩu như thuỷ sản và may mặc. Tuy nhiên, vẫn có điểm nhấn tích cực trong nhóm phi tài chính. Đó chính là số lượng các ngành ghi nhận tăng trưởng về LNST quý 2 đã tăng lên đáng kể so với quý 1, dù chủ yếu là các ngành có quy mô vốn hóa nhỏ như Đường (QNS, SLS), Dịch vụ & Thiết bị Dầu khí (PVD, PVS, PVB), Sữa (VNM), Công nghệ thông tin (FPT), hay Dược phẩm (IMP, DHT).
Trong khi các nhà đầu tư vẫn đang mải mê chọn lựa bổ sung hay nắm giữ các quả bóng cho riêng mình, có một thực tế là, ngay cả khi kết quả kinh doanh quý 2 vẫn đang sụt giảm so với cùng kỳ thì VN-Index lại đã phục hồi tới 36% so với điểm thấp nhất từ cuối năm ngoái.
Chứng khoán vốn là thị trường của sự kỳ vọng và sự phục hồi của VN-Index trong gần 10 tháng qua, 1 phần chính là nhờ định giá quá rẻ của thị trường ở thời điểm cuối năm ngoái. Các nhà đầu tư rót tiền vào vì cổ phiếu đã quá rẻ so với tiềm năng nên bóng xanh bóng đỏ, hay bóng vàng thì giá cổ phiếu cũng đều tăng. Chính vì thế, khi kết quả kinh doanh chưa kịp phục hồi, yếu tố giá rẻ tới thời điểm này cũng đã không còn nhiều ý nghĩa.
Định giá thị trường không còn rẻ như 2022
Ông Vũ Đức Nam, sáng lập Art Investors: Nếu chúng ta kỳ vọng mức sinh lời năm nay 20-30% nhưng 2-3 tháng qua vì chúng ta vì sự hưng phấn mà quên đi mức 30% đã đặt ra mà kỳ vọng 50-100%, đó là dấu hiệu nguy hiểm. Chúng ta cần quay lại mức chúng ta đặt ra từ đầu năm để bình ổn, vẫn tập trung công việc chính, coi chứng khoán là kênh thụ động, thoả mãn với những gì đặt ra ban đầu.
Tuy nhiên, xét về mặt định giá rẻ, vẫn có ý kiến cho rằng, nhóm trụ cột của thị trường - nhóm ngân hàng, lại chính là nhóm còn nhiều dư địa nhất.
Ông Phan Linh, sáng lập Take Profit: Nhóm phi tài chính giờ định giá gần như là mức đỉnh lịch sử còn nhịp thêm 10% thì tới đỉnh lịch sử, trong khi lợi nhuận kỳ vọng vẫn là hỏi chấm. Còn với nhóm ngân hàng vẫn ở mức trung bình nên khả năng cao nhóm ngân hàng vẫn còn dư địa tăng trưởng nữa thời gian tới.
Hàng loạt các chính sách hỗ trợ từ cơ quan điều hành nhằm tháo gỡ dòng vốn cho nền kinh tế, từ lãi suất, tới tín dụng, hay trái phiếu, đều mang lại kỳ vọng cho thị trường, nhưng vẫn sẽ cần thời gian nhất định để thực sự thẩm thấu vào nền kinh tế. Vì thế, diễn biến của giá chứng khoán được cho là đang đi trước khá xa so với kết quả kinh doanh thực tế.
Nếu câu chuyện định giá rẻ đã không còn là tâm điểm và kết quả kinh doanh vẫn chưa thể khởi sắc trong 1 sớm 1 chiều thì có những lưu ý gì cho chiến lược đầu tư những tháng cuối năm đây?
Chiến lược đầu tư nửa cuối năm 2023
Theo các chuyên gia, do câu chuyện định giá rẻ đã không còn đủ hấp dẫn, nhà đầu tư cần có chiến lược chọn lọc cổ phiếu đầu ngành, có câu chuyện riêng hoặc có triển vọng phục hồi/tăng trưởng lợi nhuận.
Ông Trần Đức Anh, Giám đốc chiến lược, CTCP Chứng khoán KBSV, cho biết: "Đây không phải là thời điểm mà chúng ta có thể nhắm mắt chọn bừa cổ phiếu hoặc là tìm đến những cổ phiếu rẻ chưa tăng mà cần tìm đến các mã có câu chuyện hồi phục rõ nét, có thể phải chấp nhận mức giá hơi cao hơn một chút, nhưng sẽ có triển vọng hơn".
Dự báo nửa cuối năm của đa phần các công ty chứng khoán đều cho rằng, thị trường sẽ tiếp tục tích lũy đi lên với những phiên tăng giảm đan xen, vì thế, tỷ lệ tiền mặt và cổ phiếu cũng cần linh động, nhà đầu tư cá nhân không nên quá hưng phấn ở các nhịp tăng điểm, kể cả khi chỉ số phá vỡ các ngưỡng kháng cự tâm lý. Ngược lại, cũng không nên quá lo lắng dẫn tới hành động vội vàng trong các nhịp điều chỉnh.
Ông Nguyễn Duy Anh, Trưởng phòng quản lý Danh mục đầu tư, Công ty Quản lý Quỹ Vietcombank, nhận định: "Với các quỹ đầu tư, việc giải ngân chúng tôi đã giải ngân từ thời điểm thị trường ở mức tương đối thấp, với những cổ phiếu có triển vọng dài hạn thì đều đã được giải ngân. Trong giai đoạn 6 tháng cuối năm này, chúng tôi sẽ chủ yếu nắm giữ các cổ phiếu đã tích lũy trong giai đoạn vừa qua. Còn nếu có dòng tiền mới, quỹ vẫn sẽ tiếp tục giải ngân vào các cổ phiếu có mức định giá tốt".
Biến động tỷ giá trong những tháng cuối năm là điểm cần theo dõi, hay việc đáo hạn hơn 116.000 tỷ đồng trái phiếu, với tâm điểm vào tháng 9 và tháng 12 cũng là những yếu tố nổi bật.
Ông Nguyễn Đức Khang, Trưởng phòng Phân tích CTCP Chứng khoán Pinetree, cho biết: "Trong danh sách đáo hạn sắp tới thì doanh nghiệp bất động sản chiếm một phần lớn, nếu xét về hoạt động kinh doanh, họ rất khó để họ tạo ra dòng tiền và trả được nhưng như trong nửa đầu năm, nhiều doanh nghiệp đã có thể cơ cấu và gia hạn, tôi nghĩ xu hướng này vẫn sẽ tiếp diễn trong nửa cuối năm".
Báo cáo chiến lược thị trường 6 tháng cuối năm của công ty Chứng khoán KB Việt Nam cũng cho thấy, thị trường chứng khoán có thể vẫn chịu tác động từ xu hướng dòng vốn đầu tư toàn cầu sụt giảm và nhu cầu tại một số thị trường xuất khẩu chính chưa phục hồi. Vì thế, ngoài việc tập trung vào tìm kiếm cơ hội, nhà đầu tư cũng cần lưu ý quản trị rủi ro trong bối cảnh thị trường quốc tế vẫn còn những bất định.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!