Ngày 18/4, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc chủ trì hội thảo khoa học về thuế tối thiểu toàn cầu với chủ đề: "Quy tắc thuế tối thiểu toàn cầu: Kinh nghiệm áp dụng của các quốc gia, dự kiến tác động và khuyến nghị giải pháp cho Việt Nam".
Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc Tài chính chủ trì hội thảo.
Hội thảo tập trung thảo luận 4 nhóm nội dung: các nội dung chính của quy tắc thuế tối thiểu toàn cầu; thực trạng triển khai và định hướng áp dụng quy tắc thuế tối thiểu toàn cầu của một số quốc gia; phân tích, đánh giá các tác động khi thực thi thuế tối thiểu toàn cầu đối với kinh tế, đầu tư thế giới và Việt Nam; các biện pháp ứng phó kịp thời, đảm bảo quyền thu thuế của Việt Nam cũng như sức hấp dẫn của môi trường đầu tư.
Trình bày tham luận chính Khuyến nghị chủ trương, chính sách Việt Nam chủ động tham gia thuế suất tối thiểu toàn cầu của chuyên gia Nguyễn Thy Nga, Viện trưởng Viện Quản trị Chính sách và Chiến lược phát triển, đồng thời là Cố vấn và Điều phối viên Quốc gia giải thưởng Stevie Awards toàn cầu tại Việt Nam cho hay: "Việt Nam cần tiến hành đẩy nhanh truyền thông chính sách, thúc đẩy nghiên cứu lấy ý kiến rộng mở đến cộng đồng khoa học và doanh nhân về thực tế của Trụ cột 2, trong bối cảnh mỗi ngày lại có thêm nhiều quốc gia ban hành chính sách và áp dụng sớm chính sách về thuế tối thiểu toàn cầu. Các chính sách ứng phó với tác động của Trụ cột 2 được xây dựng trong ngắn hạn cũng như dài hạn.
Trong ngắn hạn, Việt Nam cần tranh thủ hỗ trợ, ý kiến tư vấn của OECD và các quốc gia, khu vực, tổ chức quốc tế, các tập đoàn, doanh nghiệp đầu tư nước ngoài thông qua các diễn đàn đối thoại, hội thảo khoa học, truyền thông chính sách, văn bản quy phạm pháp luật thuế suất tối thiểu toàn cầu và các quy định thuế liên quan.
Xây dựng đề án về Thuế suất tối thiểu toàn cầu trong quý II/2023; đồng thời đánh giá chủ trương chính sách của Việt Nam và đẩy nhanh tiến độ xây dựng nội luật áp dụng cơ chế thuế tối thiểu nội địa đạt tiêu chuẩn để giành quyền thu thuế, có thể bắt đầu thí điểm từ tháng 11/2023 và mở rộng hơn với tháng 12/2023 và thông báo chính thức chủ trương vào 1/1/2024 khi thuế suất tối thiểu toàn cầu có hiệu lực".
Chuyên gia Nguyễn Thy Nga trình bày tại hội thảo.
Hội thảo của Bộ Tài chính được tổ chức trong thời điểm Chính phủ đang quan tâm chỉ đạo sát sao về thuế suất. Trước đó vài ngày, Tổ công tác đặc biệt do Thủ tướng Chính phủ về nghiên cứu và đề xuất các giải pháp liên quan đến thuế suất tối thiểu toàn cầu của OECD do Phó Thủ tướng Lê Minh Khái làm tổ trưởng đã ký Quyết định ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động của Tổ công tác đặc biệt này, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc làm tổ phó thường trực.
Theo bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế, Nguyễn Phó TCT Tổng Cục thuế, tính đến nay, có 140 quốc gia, vùng lãnh thổ có dự án đầu tư còn hiệu lực tại Việt Nam với gần 35 000 dự án, trong đó Hàn Quốc dẫn đầu, tiếp theo là Singapore, Nhật Bản, Đài Loan (Trung Quốc). Trong lúc đó, ngày 23/12/2022, Quốc hội Hàn Quốc đã thông qua Đạo luật Điều chỉnh Thuế quốc tế, áp dụng mức thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu từ ngày 01/01/2024.
"Nếu Việt Nam không ban hành mức thuế tối thiểu, vẫn để ưu đãi thuế TNDN như hiện hành thu thì các doanh nghiệp Hàn quốc đang đầu tư ở Việt nam thuộc đối tượng phải áp dụng thuế này, vẫn phải nộp bổ sung phần chênh lệch thuế suất thấp tại Việt nam với thuế suất 15% về Hàn quốc. Do đó, Việt Nam cần thực hiện sớm thuế tối thiểu, nhưng cũng phải tìm cách điều chỉnh chính sách ưu đãi khác tương thích để vừa đảm bảo quyền đánh thuế, vừa ít tác động nhất đến các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài đang, sẽ kinh doanh tại Việt Nam.
Sáng kiến Chiến lược phát triển Việt Nam và Đề án Từ Chính sách ra Cuộc sống chủ trì liên kết nghiên cứu và quy tụ nguồn lực trí tuệ từ cộng đồng khoa học và tư nhân tham gia góp ý xây dựng chính sách, đảm bảo quyền lợi và vị thế quốc gia, hài hòa với các đối tác quốc tế, đạt được mục tiêu thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và tạo môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp trong nước của Chính phủ Việt Nam", bà Nguyễn Thị Cúc chia sẻ.
Tại hội thảo, ông Nguyễn Đăng Triều Thiên, CEO mạng lưới chuyên gia toàn cầu Vietnam Startup Ecosystem cho rằng: "Xu hướng toàn cầu này có thể khó khǎn trong thu hút được các doanh nghiệp vệ tinh thuộc chuỗi cung ứng của những nhà đầu tư lớn thuộc diện được hưởng ưu đãi thuế 10% trong 15 năm. Đây là những doanh nghiệp đóng góp phát triển ngành công nghiệp tại Việt Nam. Mức thuế suất cũng sẽ tạo rào cản đối với Việt Nam trong việc phát triển các lĩnh vực ưu tiên, đặc biệt trong đầu tư xanh theo các cam kết COP 26. Tuy nhiên, Việt Nam đó chỉ là một trong số ít bất lợi, khi được hơn 140 Quốc gia đồng thuận, Việt Nam nên nhanh chóng thúc đẩy để bắt kịp hội nhập quốc tế, kết nối vào chuỗi giá trị sản xuất của thế giới".
Còn theo Bà Bùi Thanh, Hội đồng Nghiên cứu Chính sách và phát triển thương hiệu Hội doanh nhân trẻ, cộng đồng doanh nhân cần được có thêm những thông tin chủ trưởng của đất nước để chủ động ứng phó và thay đổi chính sách kinh doanh, hiện tại các thông tin chúng tôi nhận được không dễ dàng hoặc quá vĩ mô thông qua truyền thông hoặc cách tiếp cận riêng với các cơ quan bộ ngành, không được đầy đủ. Với chính sách lớn ảnh hưởng đến Quốc gia và toàn cầu như thuế suất tối thiểu, thay đổi cách thức hợp tác của doanh nghiệp trong nước và các đối tác Quốc tế, các doanh nhân trẻ sẽ chú trọng đầu tư, nâng cao nguồn nhân lực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo và phối hợp chia sẻ cơ sở dữ liệu doanh nhân cho các cơ quan chủ trì xây dựng Luật.
Trong khi đó, bà Hồng Minh Phương, GĐ Đối ngoại, Tập đoàn Đầu tư và Quản lý V-startup cho rằng: "Thuế suất tối thiểu toàn cầu đang tác động đến các tập đoàn đối tác quốc tế của chúng tôi, có một số hợp tác đã thỏa thuận đang tạm dừng để các đối tác chờ đợi phản ứng của Chính phủ Việt Nam về thuế suất. Chúng tôi có liên kết và tìm đến các chuyên gia về thuế suất để đề xuất với Chính phủ tiếp tục duy trì các chính sách ưu đãi thuế hợp lý đối với các doanh nghiệp không thuộc đối tượng điều chỉnh của thỏa thuận thuế tối thiểu toàn cầu và cộng đồng doanh nghiệp sẵn sàng đồng hành tạo lập, hoàn thiện cơ sở dữ liệu liên thông về thuế, hải quan, doanh nghiệp, thương mại, đầu tư để Chỉnh phủ quản lý tốt về thuế, chống chuyển giá… nhất là đối với những lĩnh vực như công nghệ cao".
Các đại biểu dự hội thảo.
Nghị quyết 01/NQ-CP đã đề ra Nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2023, Hội đồng khoa học Viện Quản trị Chính sách - Hội đồng chuyên gia Đề án Từ Chính sách ra Cuộc sống tiếp tục giai đoạn 2, đề xuất giải pháp liên kết khoa học – doanh nhân trong Hệ sinh thái nghiên cứu và truyền thông chính sách "Chiến lược phát triển Việt Nam" chủ động nghiên cứu và gửi báo cáo mục tiêu tăng cường ý kiến của cộng đồng vào Đề án "Nghiên cứu phản ứng chính sách ứng phó của một số quốc gia trên thế giới về thuế tối thiểu toàn cầu và bài học kinh nghiệm với Việt Nam" mà Bộ Tài chính đang chủ trì xây dựng để trình Thủ tướng Chính phủ, và phát triển tiếp giai đoạn 3, công bố nghiên cứu đề án "Khuyến nghị Chủ trương, chính sách của Việt Nam chủ động tham gia Thuế suất tối thiểu toàn cầu", khuyến nghị thiết kế bản kiến trúc tổng thể về quá trình xây dựng chính sách phát triển nội luật thuế suất tối thiểu toàn cầu của Tổ công tác đặc biệt về Thuế suất tối thiểu toàn cầu của Thủ tướng Chính phủ đang xây dựng.
Chính sách về thuế tối thiểu toàn cầu được yêu cầu áp dụng ngay từ ngày 1/1/2024. Mức thuế suất doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu 15% đang có xu hướng xáo trộn chiến lược về địa điểm đầu tư và cách thức hoạt động của các công ty đa quốc gia và chiến lược thu hút FDI của các nước sẽ thay đổi khi toàn cầu áp dụng thuế suất tối thiểu.
Xu hướng toàn cầu này không chỉ đặt ra những yêu cầu mới đối với cộng đồng doanh nghiệp, mà còn đòi hỏi phải có những thích ứng nhanh chóng, kịp thời, chủ động xây dựng chủ trương chính sách ứng phó cho Việt Nam từ phía các cơ quan chức năng, có lộ trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật thuế suất tối thiểu toàn cầu và truyền thông chính sách thuế suất tối thiểu toàn cầu đến cộng đồng, nhất là với khối doanh nghiệp Việt Nam nhận đầu tư và số ít doanh nghiệp Việt Nam đang đầu tư ở nước ngoài.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!