Khi người cho vay cũng... khóc!

Người cho vay bị... chửi bới, đuổi đánh

Nhân viên đi đòi nợ, bị đuổi đánh bởi chính những người đi vay. Một tình huống nghe có vẻ hơi ngược đời là con nợ đuổi đánh chủ nợ. Nhưng đó lại đang là thực tế được nhiều công ty tài chính tiêu dùng phản ánh.

Tuyên bố không trả khoản vay, chửi bới, thậm chí đuổi đánh... đang là những khó khăn mà rất nhiều nhân viên thu hồi khoản vay đối diện khi khách hàng không hợp tác.

Một công ty tài chính cho biết, từ năm ngoái đến nay, có tới 24 vụ việc nhân viên thu hồi khoản vay bị đe dọa, hành hung. Gần một nửa vụ việc các đối tượng gây thương tích nghiêm trọng. Dù cơ quan chức năng đã tiến hành xử lý nhưng ít nhiều ảnh hưởng tới hoạt động của các tổ chức tài chính.

"Các công ty tài chính tiêu dùng được Ngân hàng Nhà nước cấp phép như chúng tôi phải đối mặt với một khó khăn rất lớn khi bị "đánh đồng" với những công ty tài chính mạo danh, khiến nhiều khách hàng chưa hiểu rõ. Một bộ phận khách hàng không nhỏ khác thì lại vin vào đó để chây ỳ trả nợ, thậm chí có ý định không trả nợ", ông Marcin Trusz, Giám đốc Khối Xử lý Tín dụng, FE Credit cho biết.

Tình trạng "bùng nợ" đang khiến nhiều công ty cho vay tiêu dùng gặp khó

Theo ông Lê Phương Hải, Phó Tổng Giám đốc Công ty Tài chính Viet Credit, nợ quá hạn mặt bằng chung cao hơn 30% so với năm ngoái. Khiến chi phí trích lập dự phòng, chi phí rủi ro tăng cao, làm biên lợi thấp xuống.

"Hiện nay pháp luật xử lý rất nghiêm tín dụng đen, đòi nợ thuê. Nhiều người thậm chí vin vào điều đó làm "áo giáp", không chịu trả tiền", ông Phan Dũng Khanh, Giám đốc tư vấn đầu tư Maybank Investment Bank thông tin.

Theo đánh giá của Tổ chức xếp hạng tín nhiệm Fitch Ratings, các công ty tài chính đang đối diện với rủi ro nợ xấu gia tăng. 6 tháng đầu năm nay, nợ xấu của nhóm các công ty tài chính được cấp phép đã tăng lên 13%, từ mức 11% của năm ngoái.

Để thị trường cho vay tiêu dùng tăng trưởng, hạn chế tín dụng đen, một hành lang pháp lý bảo vệ cho cả người đi vay và người cho vay cũng cần được hoàn thiện. Bởi hiện tại, vẫn thiếu chế tài ràng buộc trách nhiệm với người đi vay, trong khi ý thức trả nợ của người vay còn hạn chế.

Cần bảo vệ người đi vay cũng như người cho vay

Vừa qua, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) có văn bản gửi Ngân hàng Nhà nước về sơ kết 4 năm thực hiện Chỉ thị 12/CT-TT của Thủ tướng Chính phủ về tín dụng đen, đồng thời kiến nghị loạt giải pháp hỗ trợ thị trường tài chính tiêu dùng.

Theo VNBA, hoạt động của các công ty tài chính tiêu dùng do Ngân hàng Nhà nước cấp phép gần đây gặp nhiều khó khăn, nhất là hoạt động thu hồi nợ. Việc đòi nợ sai luật là hành vi cần lên án, công ty cho vay tiêu dùng nào vi phạm cần xử lý nghiêm, thậm chí rút giấy phép để tạo sự công bằng, minh bạch cho thị trường. 

Dù vậy, việc nhiều công ty tài chính do Ngân hàng Nhà nước cấp phép cùng bị cơ quan chức năng kiểm tra đã ảnh hưởng tới hoạt động thu nợ đang bị đình trệ, nợ xấu tăng cao. 

Đáng chú ý, một số khách hàng mượn những thông tin công ty tài chính bị kiểm tra để tẩy chay, chây ỳ trả nợ và có hành vi thách thức lại cán bộ thu hồi nợ khi bị nhắc nợ nhiều lần. Tỉ lệ khách vay không trả nợ ngày càng cao, trong khi chế tài với khách hàng này chưa có và việc khởi kiện lại khó thực hiện với các khoản nợ giá trị thấp.

Bên cạnh đó, sự phát triển tất yếu của công nghệ cũng kéo theo những biến tướng về nhận thức và hành vi của người dùng trên không gian mạng. Một trong những tác động tiêu cực đó đối với ngành tài chính tiêu dùng chính là sự nở rộ của các hội nhóm dạy "bùng nợ" trên mạng xã hội.

Hàng lang pháp lý cần bảo vệ người đi vay cũng như người cho vay

Hơn 2,4 triệu tỷ đồng đã được cho vay để phục vụ đời sống tiêu dùng, tính đến cuối năm ngoái. Trong đó, trên 220.000 tỷ đồng đã được giải ngân từ các công ty tài chính, góp phần đẩy lùi vấn nạn tín dụng đen.

Tuy nhiên, cho vay tiêu dùng đang đối diện với nhiều thách thức. Làm sao để cho vay tiêu dùng phát triển lành mạnh, đem lại hiệu quả cho cả người vay và bên cho vay? Cần hành lang pháp lý gì để bảo vệ cho tất cả chủ thể tham gia?

Nhằm thúc đẩy sự phát triển lành mạnh, bền vững của thị trường tài chính tiêu dùng, tạo điều kiện cho người dân tiếp cận tốt hơn, Trung tâm Sản xuất và Phát triển nội dung số (VTV Digital) tổ chức Hội thảo "Gỡ khó cho vay tiêu dùng - Đẩy lùi tín dụng đen". Hội thảo là diễn đàn chuyên sâu về các khó khăn, vướng mắc hiện nay và đề xuất các giải pháp tháo gỡ cho hoạt động cho vay tiêu dùng, đẩy lùi tín dụng đen.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!