Theo CNBC, thị trường bất động sản sụt giảm, xuất khẩu giảm dần sau một thời gian tăng đột biến, gã khổng lồ thương mại điện tử JD.com, thay thế Huawei, trở thành doanh nghiệp ngoài quốc doanh lớn nhất ở tính theo doanh thu là một số những điểm đáng chú ý của kinh tế Trung Quốc năm qua.
Tháng trước, chính quyền Trung Quốc công bố hàng loạt những biện pháp hạn chế COVID-19 như phong tỏa diện rộng, yêu cầu xét nghiệm COVID khi đi lại.
Các chuyên gia đã cảnh báo về "con đường mở cửa trở lại gập ghềnh", nhưng giờ đây, đã có nhiều kỳ vọng nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ phục hồi sớm hơn dự báo trước đó.
Kinh tế Trung Quốc đang được kỳ vọng phục hồi sớm hơn dự kiến
Theo các nhà kinh tế, các yếu tố làm nền tảng cho sự tăng trưởng của kinh tế Trung Quốc hiện nay gần như chắc chắn sẽ khác so với ba năm trước.
Các nhà phân tích tại Ngân hàng đầu tư hàng đầu Trung Quốc CICC cho biết mô hình tăng trưởng của nước này đang chuyển từ mô hình phụ thuộc nhiều vào bất động sản và cơ sở hạ tầng sang mô hình trong đó kinh tế xanh và kỹ thuật số đóng vai trò lớn hơn.
Các hạng mục kinh tế số bao gồm thiết bị truyền thông, truyền tải thông tin và phần mềm. Nền kinh tế xanh đề cập đến các ngành cần đầu tư để giảm lượng khí thải carbon như năng lượng điện, thép, hóa chất và một số những ngành khác.
Theo ước tính của CICC, trong 5 năm tới, đầu tư tích lũy vào nền kinh tế kỹ thuật số Trung Quốc dự kiến sẽ tăng hơn 7 lần, đạt 77,9 nghìn tỷ NDT ( tương đương 11,13 nghìn tỷ USD).
Theo ước tính của CICC, trong 5 năm tới, đầu tư tích lũy vào nền kinh tế kỹ thuật số Trung Quốc dự kiến sẽ tăng hơn 7 lần
Báo cáo cho biết, con số này vượt qua khoản đầu tư tích lũy được dự đoán đổ vào bất động sản, cơ sở hạ tầng truyền thống hay nền kinh tế xanh. Điều này khiến kỹ thuật số trở thành lĩnh vực lớn nhất trong bốn hạng mục lớn của kinh tế Trung Quốc.
Kinh tế kỹ thuật số dự kiến trở thành lĩnh vực lớn nhất trong bốn hạng mục lớn của kinh tế Trung Quốc.
Báo cáo cũng cho biết thêm, trong năm 2021 và 2022, bất động sản là hạng mục đầu tư lớn nhất. Tuy nhiên, theo các nhà phân tích của CICC, đầu tư vào bất động sản đã giảm khoảng 22% so với năm ngoái, trong khi đầu tư vào lĩnh vực kỹ thuật số và kinh tế xanh lần lượt tăng khoảng 24% và 14%.
Xuất khẩu giảm dần
Trong khi phần lớn thế giới phải vật lộn để ngăn chặn COVID-19 vào năm hai 2020 và 2021, thì việc Trung Quốc nhanh chóng kiểm soát sự lây lan của virus đã giúp nhiều nhà máy tại nước này hoạt động mạnh mẽ nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng đối với các sản phẩm y tế và điện tử trên toàn cầu.
Hiện tại, nhu cầu đang giảm. Theo dữ liệu từ Wind Information, xuất khẩu của Trung Quốc bắt đầu giảm so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là lần giảm đầu tiên kể từ tháng 5 năm 2020.
Nhà kinh tế trưởng tại Trung Quốc của Goldman Sachs, Hui Shan và nhóm nghiên cứu cho biết, việc giảm xuất khẩu ròng dự kiến sẽ làm giảm tăng trưởng khoảng 0,5 điểm phần trăm trong năm tới.
Giảm xuất khẩu ròng dự kiến sẽ làm giảm tăng trưởng khoảng 0,5 điểm phần trăm trong năm tới.
Xuất khẩu ròng đã hỗ trợ tăng trưởng GDP của Trung Quốc trong vài năm qua, đóng góp tới 1,7 điểm phần trăm vào năm 2021.
Tuy nhiên, xuất khẩu của Trung Quốc sang ASEAN đang có chiều hướng tăng lên, vượt qua xuất khẩu sang Hoa Kỳ và EU, dựa trên dữ liệu của Hải quan vào tháng 11.
Xuất khẩu ròng đã hỗ trợ tăng trưởng GDP của Trung Quốc trong vài năm qua, đóng góp tới 1,7 điểm phần trăm vào năm 2021.
"Xuất khẩu sang các nước ASEAN có thể đóng vai trò như một bước đệm nhẹ trước những áp lực tại thị trường EU và Mỹ", Xiaowen Jin, chuyên gia kinh tế tại Trung Quốc của Citi cho hay. Nhóm nghiên cứu của Citi kỳ vọng tăng trưởng GDP của ASEAN sẽ phục hồi vào năm 2023, trong khi Hoa Kỳ và EU có khả năng suy thoái trong một phần của năm.
Ông Jin chỉ ra rằng xuất khẩu ô tô của Trung Quốc, đặc biệt là ô tô điện và các bộ phận liên quan, góp phần quan trọng hỗ trợ xuất khẩu tổng thể trong năm nay.
Bắc Kinh đã nỗ lực thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp ô tô điện quốc gia. Nhiều thương hiệu từ Nio đến BYD đã bắt đầu bán xe du lịch sang châu Âu và các nước khác.
Người tiêu dùng quay trở lại?
"Xuất khẩu giảm tốc nhanh chóng cũng có nghĩa là Trung Quốc cần khai thác thị trường nội địa để tăng trưởng trong tương lai gần", ông Hao Zhou, nhà kinh tế trưởng tại Guotai Junan Securities, cho biết trong một báo cáo ngày 15/12.
"Với việc nới lỏng các hạn chế COVID-19, tiêu dùng có thể sẽ phục hồi bền vững và có ý nghĩa từ năm tới", ông Zhou nói thêm.
Chuyên gia này kỳ vọng doanh số bán lẻ sẽ tăng 6,8% trong năm tới và GDP sẽ tăng 4,8%.
Chính sách của Chính phủ công bố trong tháng này cho thấy những ưu tiên nhằm thúc đẩy tiêu dùng trong nước.
Chính sách của Chính phủ công bố trong tháng này cho thấy những ưu tiên nhằm thúc đẩy tiêu dùng trong nước. Doanh số bán lẻ đã giảm tốc độ kể từ khi đại dịch diễn ra, trong khi những con số cho thấy, tỷ lệ kỷ lục người dân có chiều hướng tiết kiệm.
Các nhà phân tích của Goldman Sachs đã nâng dự báo GDP năm 2023 của Trung Quốc từ 4,5% lên 5,2% do nền kinh tế mở cửa trở lại sớm hơn dự kiến, trong đó tiêu dùng được xác định là động lực chính.
Tuy nhiên, Goldman Sachs cũng cảnh báo, thu nhập và niềm tin của người tiêu dùng sẽ cần thời gian để hồi phục. Điều này có nghĩa là việc giải phóng "nhu cầu bị dồn nén" trong năm tới có thể bị hạn chế ở một số danh mục như du lịch quốc tế.
Người giàu chi tiêu nhiều hơn, người nghèo chi tiêu ít hơn
Theo một cuộc khảo sát của McKinsey năm nay, chi tiêu của những người có thu nhập thấp ở Trung Quốc không theo kịp mức chi tiêu của những người giàu có. Điều này trái ngược với sự đồng đều giữa các nhóm trước đại dịch.
Xu hướng đó đã thể hiện trong kết quả tài chính của các công ty.
Doanh thu tại Trung Quốc của Alibaba đã giảm 1% so với cùng kỳ năm ngoái
Trong quý kết thúc vào ngày 30/9, trang thương mại đện tử Pinduoduo cho biết doanh thu từ bán hàng đã giảm 31% so với một năm trước, xuống còn 56,4 triệu Nhân dân tệ.
Doanh thu tại Trung Quốc của Alibaba đã giảm 1% so với cùng kỳ năm ngoái, xuống còn 135,43 tỷ Nhân dân tệ.
Trong khi đó, ở chiều ngược lại, doanh số bán các mặt hàng đắt tiền được tầng lớp trung lưu ưa chuộng, gồm đồ điện tử và đồ gia dụng, lại tăng ở JD.com. Cụ thể, doanh thu từ các sản phẩm này tăng khoảng 6% lên 197,03 tỷ Nhân dân tệ trong quý kết thúc vào ngày 30/9.
Về lâu dài, McKinsey kỳ vọng hàng triệu hộ gia đình thành thị sẽ trở nên giàu có hơn, trong khi số hộ gia đình có thu nhập thấp hơn sẽ giảm xuống.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!