Loạn thị trường buôn bán sâm Ngọc Linh
Hiện các sản phẩm giả mạo thương hiệu sâm Ngọc Linh được quảng cáo và bán tràn lan trên mạng xã hội, với đủ mọi nguồn gốc xuất xứ, khiến người tìm mua dễ dàng bị các đối tượng đánh lừa.
Trong vai một người tìm mua sâm Ngọc Linh tại Hà Nội, phóng viên đã tìm mua thử trên các chợ thương mại điện tử và được tư vấn trực tiếp qua zalo. Rất nhanh, người bán này đã gửi hình ảnh của ít nhất là 5 loại sâm, với 5 mức giá khác nhau. Cao nhất là 98 triệu đồng/kg, bao giấy tờ kiểm định và thấp nhất là 5 triệu đồng/kg nhưng không có giấy tờ kiểm định.
Khi được phóng viên hỏi sâm được trồng ở đâu, dưới đây là câu trả lời:
- Sâm được trồng ở Kon Tum chị ạ!
- Kon Tum là ở Măng Đen hay ở đâu em?
- Ở Trà My chị ạ!
- Trà Mỹ ở Quảng Nam có phải Kon Tum đâu em?
Hiện các sản phẩm giả mạo thương hiệu sâm Ngọc Linh được quảng cáo và bán tràn lan trên mạng xã hội.
Tháng 3 vừa qua, trên mạng xuất hiện một fanpage có tên "Trung Tâm Giống Cây Trồng Tỉnh Kontum" đăng tải thông tin bán cây giống sâm Ngọc Linh với giá rẻ hơn rất nhiều so với giá trị thực tế. Do có nhu cầu trồng sâm và cũng thấy giá rẻ nên một người dân trên địa bàn TP Kon Tum đã đặt mua 150 cây giống với giá 35.000 đồng/cây trên fanpage này.
Nhưng sự thật thì các cây giống khi nạn nhân nhận được đều là sâm Ngọc Linh giả có nguồn gốc từ Trung Quốc. Phòng An ninh mạng và Phòng chống tội phạm công nghệ cao Công an tỉnh và Công an thành phố Kon Tum đã phối hợp bắt giữ được đối tượng lừa đảo tại tỉnh Vĩnh Phúc.
Đối tượng Lưu Văn Chung khai nhận: "Cuối tháng 4 có anh Hoàng Sa đặt mua 150 cây, do không có cây nên tôi đặt của chị Hồng trên mạng cây sâm có nguồn gốc từ Trung Quốc để gửi cho anh Hoàng Sa, trong đó có đảm bảo rằng đó là cây Sâm Ngọc Linh 100%".
Thời gian qua, loạt vụ buôn bán, vận chuyển và chế biến sâm giả gắn mác Ngọc Linh đã bị các cơ quan chức năng phát hiện, xử lý. Ngay tại vùng trồng sâm trọng điểm của Quảng Nam là xã Trà Linh, huyện Nam Trà My cũng từng xảy ra nhiều vụ việc tương tự. Để bảo vệ thương hiệu, việc này cần phải được ngăn chặn ngay từ cơ sở, tức là tại vùng trồng sâm.
"Công an xã Trà Linh hiện đang quản lý 16 đối tượng thuộc diện được tha tù về. Vấn nạn trộm cắp sâm vẫn còn xảy ra và vấn nạn sâm giả cũng diễn biến hết sức phức tạp", Thượng úy Huỳnh Chí Linh - Công an xã Trà Linh, huyện Nam Trà My, Quảng Nam cho biết.
Các đối tượng thường thu gom các loại củ như tam thất, điền trúc có hình thức rất giống sâm Ngọc Linh Kon Tum từ các tỉnh ngoài miền Bắc, mang vào Kon Tum, Quảng Nam để bán cho người tiêu dùng. Và không phải ai cũng biết được chính xác sâm Ngọc Linh được trồng ở địa phương nào, nguồn gốc xuất xứ ra sao, đâu mới là sản phẩm chất lượng.
Bảo vệ thương hiệu sâm Ngọc Linh
Trước thực trạng trục lợi, giả mạo thương hiệu sâm Ngọc Linh gây ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, mua bán của các tổ chức, cá nhân trồng sâm Ngọc Linh, UBND tỉnh Kon Tum đã và đang triển khai nhiều giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý, bảo vệ thương hiệu sâm Ngọc Linh Kon Tum cũng như bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Trong số đó có cách làm là người trồng sâm Quảng Nam tham gia sàn điện tử sâm Ngọc Linh do địa phương lập ra.
Từ đầu tháng 4, sàn thương mại điện tử sâm Ngọc Linh và dược liệu của tỉnh Quảng Nam chính thức đi vào hoạt động và được quản lý chặt chẽ bởi UBND huyện Nam Trà My. Được cam kết về chất lượng, xuất xứ của các sản phẩm.
Từ đầu tháng 4, sàn thương mại điện tử sâm Ngọc Linh và dược liệu của tỉnh Quảng Nam chính thức đi vào hoạt động.
Địa phương hiện cũng đang đẩy mạnh mô hình chuỗi liên kết bền chặt "nông hộ, doanh nghiệp và hợp tác xã", trong đó chính quyền là trung gian đảm bảo việc thực hiện cam kết của doanh nghiệp với người dân trong quá trình triển khai nuôi trồng, thu hoạch cũng như bao tiêu dược liệu sâm Ngọc Linh.
Chị Hồ Thị Mười - Giám đốc Hợp tác xã Cộng đồng Ngọc Linh cho hay: "Qua sự giám sát khắt khe từ nhà nước đến ý thức cá nhâ của từng hội dân cùng đồng sức đồng lòng với nhau bảo vệ cây sâm Ngọc Linh thật. Chuyện sâm giả hoặc là trà trộn sẽ không xảy ra".
Hiện hàng ngày phiên chợ số diễn ra nhộn nhịp, sản phẩm được bày bán luôn mở cửa theo hình thức trực tuyến, vận chuyển đến tận nơi cho khách hàng.
Để tham gia sàn thương mại điện tử thì tất cả doanh nghiệp, hộ kinh doanh, phải có cam kết về độ chính xác của thông tin, nguồn gốc xuất xứ, chất lượng sản phẩm cung cấp đến khách hàng. Điều này thúc đẩy nhanh chóng sự hoàn thiện của sàn thương mại đện tử cho các mặt hàng OCOP, tạo ra một sân chơi công bằng lành mạnh cho các nông hộ.
"Huyện cũng có hỗ trợ kinh phí cho các tổ chức, hộ cá nhân có nhu cầu để lập các trang web để triển khai quảng bá các nông sản của địa phương", ông Võ Hồng Siêu - Phó Trưởng Phòng Nông Nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Nam Trà My, Quảng Nam thông tin.
Những vùng trồng sâm trên đất Quảng Nam đang có một cuộc "cách mạng" thực thụ để dân không còn cảnh nghèo trên sâm quý.
Nhiều năm qua, tỉnh Quảng Nam đã chú trọng việc bảo tồn và phát triển cây sâm Ngọc Linh, hướng đến ngành công nghiệp sâm theo đề án phát triển sản phẩm quốc gia đến năm 2030 và tầm nhìn 2050.
Trong đó, việc khai trương sàn thương mại điện tử dành riêng cho sâm Ngọc Linh và các mặt hàng nông sản của tỉnh là một bước đi mới nhằm minh bạch hóa nguồn gốc sản phẩm, ổn định giá thành, bên cạnh đó tập trung bảo vệ giống sâm quý, tạo sinh kế bền vững cho bà con dân tộc thiểu số.
Ông Hồ Quang Bửu - Quyền Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cho biết: "Chúng tôi cũng có nhiều chính sách và định hướng để hợp tác với các quốc gia có ngành công nghiệp dược liệu, công nghiệp mỹ phẩm và đặc biệt là công nghiệp sâm phát triển, để không riêng gì Việt Nam mà các nước khác cùng nhau phát triển cái ngành sâm".
Những vùng trồng sâm trên đất Quảng Nam đang có một cuộc "cách mạng" thực thụ để dân không còn cảnh nghèo trên sâm quý, mà xa hơn là phát triển kinh tế nâng cao giá trị thương hiệu sâm Ngọc Linh trên sàn quốc tế.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!