Nền kinh tế phi chính thức - Nỗi lo của nhiều quốc gia Trung Đông

Ước tính tại khu vực này, 2/3 lực lượng lao động đang hoạt động trong khu vực kinh tế phi chính thức. Đại dịch COVID-19 càng khiến con số này gia tăng mạnh mẽ. Nó đang đặt ra những thách thức nghiêm trọng tới khả năng chống chịu khủng hoảng và phục hồi kinh tế tại đây.

Nền kinh tế phi chính thức là nền kinh tế của các hoạt động làm ăn nhỏ lẻ, như: bán hàng rong, quán ăn vỉa hè, sửa xe... Gọi là nhỏ lẻ, nhưng tại một khu vực mà kinh tế phi chính thức chiếm tới 2/3 lực lượng lao động, giá trị nó tạo ra là không hề nhỏ. Sự thất thu thuế của nhà nước cũng không nhỏ.

Báo Arab News dẫn trường hợp của Maroc. Bộ Tài chính nước này ước tính khoản thuế thất thu từ khu vực kinh tế phi chính thức lên tới 3,4 tỷ USD/năm. Bình thường điều này được bỏ qua, do nền kinh tế phi chính thức giúp giải quyết tình trạng thất nghiệp, nhưng khi số người chuyển sang khu vực kinh tế phi chính thức đang tăng quá nhanh, trong khi ngân sách nhà nước phải căng mình chi cho các hoạt động chống đại dịch, nó đang trở thành nỗi lo ngại.

2/3 lực lượng lao động tại Trung Đông đang hoạt động trong khu vực kinh tế phi chính thức. (Ảnh minh họa: Reuters)

Đến tháng 5 vừa qua, thâm hụt ngân sách của Maroc là gần 2,5 tỷ USD, nâng con số này chưa dừng lại. Hiện đại dịch đang khiến nhiều người không dám làm ăn lớn, chỉ làm gì đó kiếm sống qua ngày.

Mới đây, trang mạng của Viện Nghiên cứu Trung Đông đã có bài viết cảnh báo sự phình to của nền kinh tế phi chính thức tại đây sẽ để lại những hệ quả lâu dài tới sự tiến bộ xã hội. Khi quá nhiều lao động chuyển sang hoạt động kinh tế phi chính thức cũng có nghĩa là còn rất ít doanh nghiệp hoạt động với một tầm nhìn lâu dài, với các khoản tái đầu tư cho đổi mới và sáng tạo.

Nền kinh tế phi chính thức vốn không phải chịu các ràng buộc về thuế, tiêu chuẩn hay quy định. Nếu để nền kinh tế phi chính thức phát triển không kiểm soát, thì các hoạt động kinh tế chính thức tại các quốc gia sẽ không còn động lực phát triển.

Hoạt động kinh tế phi chính thức cũng phải chịu sự điều chỉnh của pháp luật và cạnh tranh bình đẳng. (Ảnh minh họa: Reuters)

Tại Thổ Nhĩ Kỳ, mới đây, giới chức nước này đã có những động thái kiên quyết với các hoạt động kinh tế phi chính thức, với mục tiêu ưu tiên là kinh doanh trực tuyến.

Nhật báo Hurriyet cho biết Cơ quan quản lý cạnh tranh Thổ Nhĩ Kỳ đã tiến hành một cuộc điều tra trên diện rộng các hoạt động thương mại trực tuyến. Chiến dịch nhắm tới ngăn ngừa, triệt tiêu các hành vi không công bằng trong hoạt động kinh tế.

Tăng cường việc kiểm soát, đảm bảo rằng hoạt động kinh tế phi chính thức cũng phải chịu sự điều chỉnh của pháp luật và cạnh tranh bình đẳng. Tuy nhiên bên cạnh đó, một yếu tố khác cũng được nhấn mạnh đó là phải đơn giản hóa các thủ tục hành chính trong thành lập và hoạt động cho doanh nghiệp.

Sự phát triển nhanh và mạnh của khu vực kinh tế phi chính thức thời gian qua được cho có phần không nhỏ bắt nguồn từ sự quan liêu của bộ máy nhà nước.

Từ năm 2020, kinh tế phi chính thức được tính vào GDP

VTV.vn - Tổng cục Thống kê đã chính thức công bố Đề án thống kê hoạt động kinh tế chưa được quan sát.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!