Đường ống dẫn khí đốt Nord Stream 2 ở vùng Leningrad, Nga. (Ảnh: TASS)
Trong đó, đáng chú ý, Gazprom đã giảm khoảng 20 tỷ m3 khí đốt xuất khẩu sang 6 nước châu Âu (Ba Lan, Bulgaria, Phần Lan, Đan Mạch, Đức và Hà Lan), sau khi khách hàng tại các nước này không chấp nhận yêu cầu mở tài khoản thanh toán bằng đồng Ruble.
Đây là yêu cầu của Tổng thống Nga Vladimir Putin vào tháng 3. Con số này tương đương gần 13% tổng nhập khẩu khí đốt của EU từ Nga, theo số liệu của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA).
Việc sụt giảm lượng xuất khẩu sang châu Âu hiện chưa có tác động nhiều đến kinh tế Nga do giá khí đốt đã tăng gần 5 lần trong vòng 1 năm qua.
"Giá khí đốt năm nay tăng mạnh, lên trung bình 96 Euro (102 USD) một megawatt giờ", James Huckstepp, Giám đốc phụ trách phân tích khí đốt tại châu Âu, Trung Đông và châu Phi thuộc S&P Global Commodity Insights, cho biết. Theo Guardian, con số này năm 2021 chỉ quanh 20 Euro. Vì vậy, "nguồn thu của Nga không thể giảm mạnh trừ khi họ cắt giảm thêm nữa", ông nói.
Tuy nhiên về dài hạn, nước này sẽ phải tìm kiếm các thị trường khí đốt mới, một bước đi không dễ dàng bởi phần lớn khí đốt Nga được vận chuyển bằng đường ống, vốn cần nhiều năm để hoàn thành các cơ sở hạ tầng cần thiết.
Gazprom đã đưa ra giải pháp cho khách hàng sau yêu cầu thanh toán của ông Putin. Theo đó, họ có thể trả bằng Euro hoặc USD vào tài khoản ở Gazprombank. Số tiền này sau đó sẽ được đổi thành Ruble và chuyển vào tài khoản khác để thanh toán cho Nga.
Để duy trì nguồn cung khí đốt, nhiều khách hàng lớn đã làm theo cách này. Tuy nhiên, một số khác từ chối.
Ngày 31/5, Shell Energy thông báo "không đồng ý với điều khoản thanh toán mới", khiến Gazprom cắt nguồn cung khí đốt mà Shell đang bán cho khách hàng Đức.
Tương tự, GasTerra (Hà Lan) một ngày trước đó thông báo sẽ không làm theo "đòi hỏi thanh toán một chiều" từ Gazprom.
EU đang đẩy nhanh việc giảm phụ thuộc vào Moscow. Họ tăng tốc nhập khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) và cam kết giảm tiêu thụ khí đốt Nga thêm 66% trước cuối năm nay.
Đức (nền kinh tế lớn nhất EU) phụ thuộc rất lớn vào khí đốt Nga để sưởi ấm nhà và vận hành các ngành công nghiệp nặng. Tuy nhiên, nước này cũng đã giảm tỷ lệ khí đốt Nga trong cơ cấu nhập khẩu từ 55% xuống 35% kể từ khi xung đột nổ ra.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!