Tuần qua, Diễn đàn châu Á Bác Ngao 2022 đã công bố Báo cáo thường niên với tên gọi "Triển vọng kinh tế và tiến trình hội nhập của châu Á".
Báo cáo cho biết, tốc độ tăng trưởng kinh tế khu vực châu Á - Thái Bình Dương dự báo sẽ thấp hơn so với năm 2021, đạt khoảng 4,8% do ảnh hưởng của nhiều nhân tố như: dịch COVID-19, xung đột Nga - Ukraine, sự đứt gãy chuỗi cung ứng then chốt và vấn đề nợ công.
Một trong những ví dụ điển hình về rủi ro nợ các nước đang phát triển phải đối mặt là quốc gia Nam Á Sri Lanka.
Tổng các khoản thanh toán nợ sắp đến hạn trong năm nay của Sri Lanka là 7 tỷ USD. Tuy nhiên, dự trữ ngoại hối của nước này đã giảm 70% trong 2 năm qua và chỉ còn khoảng 1,93 tỷ USD, tính đến cuối tháng 3/2022.
Lãi suất bằng đồng USD đang trong chu kỳ tăng trở lại. (Ảnh: Reuters)
Vấn đề nợ được coi là khó khăn khi một quốc gia không thể thực hiện các nghĩa vụ tài chính của mình và bắt buộc phải tái cơ cấu nợ.
"Tại các thị trường mới nổi, chúng ta thấy các thị trường trái phiếu quốc tế đang hoạt động có trật tự, nhưng có một số thị trường mới nổi phi hệ thống đã có mức chênh lệch lãi suất rất cao. Khoảng 60% các quốc gia đang phát triển có thu nhập thấp đã rơi vào tình trạng nợ nần khó khăn hoặc có rủi ro cao", ông Vitor Gaspar, Giám đốc Ban Tài chính, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), cho biết.
Cũng theo IMF, tổng vay nợ của các chính phủ, doanh nghiệp và hộ gia đình trên thế giới đã tăng lên 256% GDP toàn cầu, mức chưa từng thấy kể từ 2 cuộc chiến tranh thế giới trong nửa đầu thế kỷ 20.
Để hỗ trợ các nước đối phó lạm phát gia tăng cũng như căng thẳng tài chính nghiêm trọng do nợ tăng cao, Ngân hàng Thế giới (WB) sẽ xây dựng một quỹ viện trợ khẩn cấp trị giá 170 tỷ USD kéo dài 15 tháng đến hết tháng 6 năm sau, với khoảng 50 tỷ USD WB đặt mục tiêu huy động trong 3 tháng tới.
Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cũng lập Quỹ tín thác Khả năng phục hồi và bền vững (RST), một công cụ mới để hỗ trợ các nước thu nhập thấp và trung bình… ứng phó những thách thức dài hạn, với mục tiêu huy động ít nhất 45 tỷ USD, và có hiệu lực từ ngày 1/5 tới.
Gánh nặng nợ nần khiến nhiều quốc gia vốn đã chịu những khó khăn do đại dịch và xung đột, nay càng dễ bị tổn thương. Công cụ hỗ trợ các thể chế tài chính lớn đưa ra được hy vọng sẽ là liều thuốc giúp vực dậy các nền kinh tế dễ bị tổn thương.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!