Quý III bứt phá với doanh số cao nhất kể từ đầu năm
Theo số liệu mới nhất của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), xuất khẩu thủy sản Việt Nam trong quý III/2024 đạt doanh số cao nhất kể từ đầu năm đến nay khi mà nhu cầu từ các thị trường lớn đang tăng mạnh trở lại.
Trong năm 2024, cả tôm và cá tra sẽ tiếp tục là những sản phẩm chủ lực và có triển vọng tích cực, nhờ vào nhu cầu tăng trưởng và giá cả hồi phục tại các thị trường như Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản, và Australia. Đến cuối tháng 9, xuất khẩu tôm đạt trên 2,8 tỷ USD, tăng 11%, và cá tra gần 1,5 tỷ USD, tăng 8,3%. Ngoài ra, xuất khẩu cua ghẹ và nhuyễn thể cũng ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ. Cụ thể, xuất khẩu cua ghẹ trong quý 3/2024 tăng 59%, đạt 228 triệu USD, chủ yếu nhờ xuất khẩu sản phẩm cua sống sang thị trường Trung Quốc tăng mạnh. Xuất khẩu nhuyễn thể có vỏ 9 tháng đầu năm nay đạt 147 triệu USD, tăng 50% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, riêng xuất khẩu nghêu chiếm 50% với 73 triệu USD, tăng 19%.
Trong đó phải kể đến 2 thị trường lớn là Mỹ và Trung Quốc với mức tăng trưởng 2 con số - đóng vai trò quan trọng trong việc đưa xuất khẩu thủy sản Việt Nam trở về quỹ đạo tăng trưởng như thời kỳ trước đây. Theo đó, xuất khẩu thủy sản sang Mỹ tăng 19,5%, đạt 551 triệu USD, trong khi đó xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc và Hồng Kông tăng 35,6%, đạt 571 triệu USD. Tính đến hết quý III, 2 thị trường này đều mang lại nguồn thu ngoại tệ vượt 1,3 tỷ USD cho ngành thủy sản nước ta.
Trao đổi với phóng viên, bà Lê Hằng - đại diện VASEP đánh giá, quý III đã chứng kiến sự phục hồi mạnh mẽ từ các thị trường nhập khẩu chính của thủy sản Việt Nam. Tính đến cuối tháng 9, xuất khẩu thủy sản Việt Nam đã đạt 7,2 tỷ USD, tăng 9% so với cùng kỳ năm 2023.
Trong đó, đối với thị trường Mỹ, tăng trưởng ấn tượng nhất là xuất khẩu cá tra với 24%, xuất khẩu tôm sang Mỹ tăng 9%. Còn thị trường Trung Quốc, 9 tháng đầu năm, xuất khẩu tôm cũng tăng mạnh tới 29%, trong đó tôm chân trắng và tôm hùm là 2 loài có tăng trưởng ấn tượng.
"Thủy sản tươi sống cho ngành dịch vụ nhà hàng, khách sạn, du lịch ở Trung Quốc tăng trưởng cao là cơ hội cho xuất khẩu thủy sản Việt Nam. Từ đầu năm đến nay, xuất khẩu tôm hùm đá, nghêu, ốc sang thị trường này bứt phá mạnh và dự báo sẽ tăng cao hơn nữa trong những tháng cuối năm", bà Hằng nhấn mạnh.
Như vậy có thể thấy, bất chấp sự cạnh tranh gay gắt từ các đối thủ, sản phẩm thủy sản Việt Nam vẫn giữ được sức hấp dẫn trong mắt người tiêu dùng quốc tế.
Xuất khẩu cá tra khởi sắc, sẽ cán đích 2 tỷ USD
Hoa Kỳ tiếp tục duy trì là thị trường tiêu thụ cá tra nhiều thứ 2 của Việt Nam, sau Trung Quốc.
Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, xuất khẩu cá tra tháng 9/2024 đạt 172 triệu USD, tăng 3% so với tháng 9/2023. Lũy kế 9 tháng năm 2024, xuất khẩu cá tra đạt 1,5 tỷ USD, tăng 8% so với cùng kỳ năm ngoái.
Đáng chú ý, xuất khẩu cá tra sang Hoa Kỳ ghi nhận kết quả tích cực trong tháng 9/2024, với giá trị đạt hơn 30 triệu USD, tăng 32% so với tháng 9/2023. Tính chung 3 quý năm 2024, đạt 256 triệu USD, tăng 24% so với cùng kỳ năm ngoái. Theo Trung tâm thương mại thế giới (ITC), Việt Nam vẫn là nhà cung cấp các sản phẩm cá tra lớn nhất cho Hoa Kỳ trong 9 tháng đầu năm nay.
Đặc biệt, tháng 9/2024, Thái Lan vươn lên là nhà nhập khẩu đơn lẻ nhiều thứ 3 cá tra Việt Nam. Xuất khẩu cá tra sang "xứ sở Chùa Vàng" trong tháng 9/2024 đạt 5,8 triệu USD. Tính từ đầu năm đến hết tháng 9/2024, xuất khẩu cá tra sang thị trường này đạt 46 triệu USD, tăng 6% so với cùng kỳ năm 2023.
Về sản phẩm xuất khẩu, phile cá tra đông lạnh vẫn là sản phẩm chủ lực của xuất khẩu cá tra Việt Nam. Giá trị xuất khẩu sản phẩm này sang các thị trường trong 9 tháng năm nay tăng 5% và đạt 1,2 tỷ USD. Tính đến hết tháng 9/2024, xuất khẩu cá tra chế biến tiếp tục tăng trưởng 45%, đạt 32 triệu USD. Xuất khẩu cá tra khô và sản phẩm đông lạnh khác (nguyên con, cắt khúc,...) đạt 273 triệu USD, tăng 23% so với cùng kỳ năm ngoái.
Cần đầu tư chế biến sâu để giữ vững vị thế
Nhận định về con số xuất khẩu thủy sản năm 2024, đại diện VASEP cho rằng, dự báo sẽ đạt khoảng 9,5 tỷ USD. Tuy nhiên, kết quả xuất khẩu quý IV năm nay sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố như kết quả thanh tra IUU từ EU và quyết định về thuế chống trợ cấp đối với tôm xuất khẩu sang Hoa Kỳ...
Bên cạnh những thách thức về thuế và quy định từ các thị trường lớn, thì ngành thủy sản còn phải đối mặt với biến động về khí hậu và môi trường, ảnh hưởng đến nguồn nguyên liệu. Chưa hết, vấn đề cạnh tranh từ các đối thủ ngày càng gia tăng thúc đẩy doanh nghiệp cần nâng cao khả năng cạnh tranh qua việc cải thiện chất lượng sản phẩm và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu.
Theo đại diện Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương), trong quý IV/2024, các hoạt động thương mại xuất nhập khẩu sẽ tăng trưởng nhanh. Các thị trường lớn tập trung nhập khẩu, tích trữ hàng hóa chuẩn bị cho các lễ hội sẽ. Đây cũng là mùa cao điểm để xuất khẩu cá tra nên các doanh nghiệp nước ta cần chủ động nắm bắt cơ hội từ thị trường, tận dụng cơ hội quảng bá, giao thương, nhất là các sản phẩm cá tra được chế biến sâu, để thông qua đó, nâng cao giá trị gia tăng.
"Hiện các đối thủ của nước ta là Ấn Độ, Trung Quốc, Indonesia... đẩy mạnh đầu tư vào sản xuất, có thể sẽ phá thế độc quyền của Việt Nam trong tương lai không xa. Doanh nghiệp Việt Nam không thể tiếp tục cạnh tranh bằng giá rẻ mà phải tiến thêm một nấc cao hơn trong chuỗi giá trị. Doanh nghiệp cần tập trung hướng đến xây dựng những sản phẩm chế biến sâu và chất lượng cao - đây là phân khúc sản phẩm sẽ "lên ngôi" trong tương lai. Vì vậy, chỉ có đầu tư cho chế biến sâu mới đem lại giá trị kinh tế cao, cạnh tranh được với đối thủ và phát triển bền vững", bà Hằng khuyến nghị./.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!