Nông dân livestream bán hàng thoát nghèo
Năm 2018, sau khi được một người họ hàng gợi ý tại sao không bán những thứ mình trồng cấy được qua Taobao, chị Chen Jiubei, một nông dân ở tỉnh Hồ Nam đã đi đến một quyết định làm thay đổi cuộc đời. "Tôi quyết định quay mọi thứ khi tôi có thời gian rảnh".
Những buổi livestream về công việc đồng áng, các bữa ăn tối ở nông thôn, những thứ hoa quả trồng cấy được của Chen ngày càng thu hút được nhiều người xem. Sau 1 năm, tài khoản của Chen đã có hơn 40.000 người thường xuyên theo dõi. Từ đó cô bắt đầu bán thường xuyên gạo, ngô và những thứ gia đình cô làm ra cho khách hàng trên khắp cả nước.
Chen Jiubei, một trong nhiều nông dân ở Trung Quốc đang "đổi đời" nhờ livestream (Ảnh: SCMP)
Việc kinh doanh được mở rộng. Dân làng ở Badagong - một thị trấn hẻo lánh ở tỉnh Hồ Nam, nơi có độ cao 1.200 mét so với mực nước biển đã bắt đầu tham gia cùng Chen. Trước đó, nhiều người có cuộc sống nghèo khổ, với thu nhập bình quân đầu người vào năm 2011 là 2.300 Nhân dân tệ (327 USD, gần 8 triệu VND)/năm. Sau khi tham gia bán hàng cùng Chen, nhiều người đã kiếm được 3.000 Nhân dân tệ/tháng. Và cả làng thoát nghèo.
Chen là một trong số ngày càng nhiều nông dân, thương nhân nông thôn tìm kiếm cơ hội kinh doanh rộng mở hơn trên các nền tảng thương mại điện tử như Taobao hay Pinduoduo. Việc làm ăn thuận lợi giúp cuộc sống của gia đình Chen thay đổi rõ rệt. Bữa ăn hàng ngày đã có thịt cá thường xuyên. Cô cũng có thể sắm cho gia đình những tiện nghi đầy đủ hơn. Khi vào vụ thu hoạch, thay vì tự mình làm, Chen đã thuê người làm.
"Trước đây mẹ tôi thường xuyên phải gặt lúa trên cánh đồng. Giờ đây bà có thể nghỉ ngơi", Chen nói.
Trong dịp Tết nguyên đán vừa rồi, Alibaba đã cam kết tiêu thụ khoảng 150 triệu kg nông sản cho nông dân Trung Quốc.
Theo thống kê của Bộ Thương mại Trung Quốc, từ năm 2014 đến 2017, thương mại điện tử nông thôn đã tăng trưởng gần 7 lần, từ 180 tỷ Nhân dân tệ lên 1,24 nghìn tỷ Nhân dân tệ (Ảnh: SCMP)
Theo thống kê của Bộ Thương mại Trung Quốc, từ năm 2014 đến 2017, thương mại điện tử nông thôn đã tăng trưởng gần 7 lần, từ 180 tỷ Nhân dân tệ lên 1,24 nghìn tỷ Nhân dân tệ và dự kiến sẽ còn bùng nổ hơn nữa khi thương mại điện tử đang giúp người nông dân có thể kết nối trực tiếp với người tiêu dùng.
Bùng nổ nhưng thiếu nhân lực
Khi nhu cầu ở các thành phố lớn như Bắc Kinh, Thượng Hải có dấu hiệu chậm lại, các nền tảng thương mại lớn đang hướng tới thị trường nông thôn và các thành phố cấp thấp ở Trung Quốc như một mảnh đất cực kì màu mỡ. Tuy nhiên, thị trường này đang phải đối mặt với một rào cản lớn: thiếu nhân sự trầm trọng.
Theo báo cáo của Đại học Nông nghiệp Trung Quốc (CAU), việc thiếu hụt nhân lực ở thị trường thương mại điện tử nông thôn sẽ tăng từ 2,1 triệu vào năm 2021 lên tới 3,5 triệu vào năm 2025.
Thị trường thương mại điện tử nông thôn đang đối diện với nguy cơ thiếu hụt nhân lực (Ảnh: SCMP)
Nhóm nghiên cứu của CAU cho hay: Sản xuất nông nghiệp dựa trên nền tảng Internet ở Trung Quốc đang bước vào giai đoạn phát triển thứ 2 nhưng nhân lực lành nghề đang là một thách thức lớn. Báo cáo khuyến nghị, Chính phủ cần có những chính sách thiết thực hơn để các nền tảng thương mại điện tử như Pinduoduo hay Tao Bao có thể lôi kéo nhiều nhân lực hơn cho ngành kinh tế còn rất nhiều đất để phát triển này.
Số liệu từ Viện nghiên cứu công nghiệp Trung Quốc Qianzhan, thị trường thương mại điện tử nông thôn dự kiến sẽ đạt mốc 1,7 nghìn tỷ NDT (240 tỷ USD) trong năm nay. Đầu năm nay, Đài truyền hình trung ương CCTV đưa tin, hiện có khoảng 13 triệu người kinh doanh thương mại điện tử đăng ký trụ sở tại khu vực nông thôn Trung Quốc.
Hiện các nền tảng thương mại điện tử lớn như Alibaba, JD đều đã lấn sân sang thị trường này. Taobao, nền tảng của Alibaba đã thiết lập hàng ngàn "ngôi làng" Taobao Villages - cụm người bán hàng trực tuyến ở nông thôn Trung Quốc – kể từ năm 2009 để thúc đẩy tiêu thụ nông sản qua mạng. Trong khi đó JD cũng tạo ra những trung tâm dịch vụ ở nông thôn, áp dụng cả công nghệ máy bay không người lái để mở rộng khả năng hậu cần.
Tuy nhiên, Pinduoduo, nền tảng thương mại điện tử thứ 3 ở Trung Quốc mới đang là người đứng số 1 trong lĩnh vực này.
Zhong Haihui, một nông dân đang thực hiện livestream trên nền tảng Taobao (Ảnh: SCMP)
Được thành lập vào năm 2015, Pinduoduo đã xây dựng hẳn một mô hình kinh doanh hoàn chỉnh giúp nông dân Trung Quốc bán sản phẩm trực tuyến. Nền tảng này hiện thu hút 580.000 thương nhân đến từ các vùng nông thôn, tương đương 11,3% trong tổng số 5,1 triệu thương nhân đang tham gia thị trường này, theo báo cáo của CAU.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!