Tổng thu ngân sách Nhà nước năm 2015 ước vượt dự toán 17.400 tỷ đồng. Đây là một nỗ lực rất lớn của Chính phủ và Bộ Tài chính trong điều hành cân đối ngân sách. Và Chính phủ đã làm đúng với những gì đã nói từ đầu năm. Đó là vẫn đảm bảo mục tiêu tăng trưởng trước sức ép giá dầu giảm tới 50% so với ngân sách dự toán là 100 USD/thùng.
Theo báo cáo của Bộ Tài chính: Năm 2015, dự toán thu ngân sách là trên 731.000 tỷ. Tuy nhiên, ngân sách Trung ương sẽ hụt thu 31.000 tỷ đồng, trong khi, ngân sách địa phương lại tăng khoảng 47.700 tỷ đồng.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, ngân sách đang rất "mỏng", chỉ khoảng 45.000 tỷ đồng. Số tiền này rất khó đối với Chính phủ để đáp ứng nhu cầu đầu tư rất lớn trong năm 2016. Nhưng, Bộ Tài chính đã khẳng định lại, ngoài số tiền 45.000 tỷ này, nếu tính đúng tính đủ thì còn khoản ODA khoảng 50.000 tỷ. Như vậy, ngân sách dành cho năm 2016 là 95.000 tỷ đồng.
Dù khó khăn về tiền nhưng Chính phủ không thể không chi. Câu hỏi mà nhiều người đặt ra là: Lấy ở đâu nguồn để chi? Một loạt các giải pháp cấp bách đã được Bộ Tài chính đưa ra. Đó là siết chặt hơn thu nợ đọng thuế từ doanh nghiệp; giảm chi tiêu công, giảm chi thường xuyên. Nhưng, có hai đề xuất đáng chú ý là sử dụng 10.000 tỷ đồng Nhà nước đã thoái vốn khỏi các doanh nghiệp và phát hành 3 tỷ USD trái phiếu quốc tế.
Việc cân đối ngân sách không chỉ phụ thuộc vào thu mà còn phụ thuộc vào chi. Các năm qua, chủ trương của Chính phủ là đề nghị các Bộ, ngành, địa phương tiết kiệm giảm 10% chi phí. Cơ cấu chi ngân sách thường xuyên đã tiến bộ, con số chi có giảm nhưng, mức giảm chi vẫn chưa được như mong đợi.
Thâm hụt ngân sách là vấn đề mà mọi quốc gia trên thế giới đều gặp phải trong quá trình phát triển. Ngay cả một cường quốc kinh tế như Mỹ cũng phải "đau đầu" với vấn đề này và Việt Nam cũng không nằm ngoại lệ. Chi ngân sách Nhà nước đảm bảo tiết kiệm có lẽ đang là một trong những yêu cầu bức thiết bên cạnh việc sử dụng ngân sách sao cho hiệu quả và bền vững. Muốn như vậy, không thể làm khác ngoài việc chi cho đầu tư phát triển để sinh lời và siết chặt các giải pháp để giảm gánh nặng cho ngân sách.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!