Lệnh cấm mới của Washington dự kiến có hiệu lực từ năm tới và sẽ tập trung vào 3 lĩnh vực là chất bán dẫn và vi điện tử, công nghệ thông tin lượng tử, cũng như một số hệ thống trí tuệ nhân tạo. Động thái này ngay lập tức đã vấp phải sự phản đối quyết liệt từ phía Trung Quốc và làm gia tăng căng thẳng quan hệ giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới. Giới chuyên gia cũng đã đưa ra những nhận định khác nhau về tác động kinh tế mà lệnh cấm có thể gây ra.
Theo CNN, động thái của Chính phủ Mỹ sẽ ảnh hưởng xấu tới quan hệ thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới và giáng một đòn mạnh vào các công ty khởi nghiệp của Trung Quốc. Tuy nhiên, một số nhà đầu tư cho biết, trong khi thiệt hại của Trung Quốc là không thể tránh khỏi, thị trường Mỹ cũng sẽ đối mặt với những tác động tiêu cực.
Bà Edith Yeung - Chuyên gia phân tích, Công ty đầu tư Race Capital nhận định: "Lệnh cấm mới sẽ khiến các công ty khởi nghiệp Trung Quốc gặp khó khăn hơn trong việc đổi mới và cạnh tranh trên quy mô toàn cầu. Tuy nhiên, điều này cũng có thể thúc đẩy họ quyết định niêm yết cổ phiếu tại thị trường trong nước, thay vì tìm tới Phố Wall. Điều này sẽ làm tổn thương thị trường vốn của Mỹ trong dài hạn".
Những con robot thông minh làm việc tại nhà máy sản xuất pin mặt trời ở TP Tây An, tỉnh Thiểm Tây (Trung Quốc) vào tháng 3/2022 - Ảnh: Tân Hoa xã
Các chuyên gia Trung Quốc thừa nhận, việc thiếu đi nguồn vốn từ các nhà đầu tư Mỹ sẽ ảnh hưởng đến ngành công nghệ của nước này. Tuy nhiên, đây không phải là lần đầu tiên các doanh nghiệp Trung Quốc đối mặt với áp lực như vậy.
"Các biện pháp hạn chế đầu tư thực sự sẽ ảnh hưởng đến Trung Quốc, nhưng tác động này có thể kiểm soát được. Bởi lẽ trước đây Mỹ cũng từng áp đặt một số hạn chế đối với Trung Quốc. Ngoài ra, Trung Quốc cũng có nguồn vốn dồi dào và không hề thiếu hụt", Giáo sư Wei Shaojun - Học viện Khoa học Quốc tế Á - Âu, Đại học Thanh Hoa, Trung Quốc cho biết.
Một số chuyên gia kỳ vọng, sức ép từ Washington có thể thúc đẩy sự tự lực của Trung Quốc về khoa học và công nghệ trong dài hạn.
Giáo sư John Gong - Đại học Kinh tế và Kinh doanh Quốc tế, Trung Quốc nhận định: "Trong một thời gian ngắn, các công ty Trung Quốc sẽ chịu một số ảnh hưởng khi nguồn vốn bị cắt. Nhưng theo thời gian, họ sẽ dần thích nghi được. Mỹ cũng từng gây sức ép lên Huawei, nhưng giờ đây công ty này đã thông báo sắp bắt đầu lại hoạt động kinh doanh thiết bị cầm tay. Các doanh nghiệp công nghệ Trung Quốc có khả năng phục hồi mạnh mẽ".
Ảnh hưởng của lệnh cấm thậm chí có thể sẽ vượt ra ngoài lĩnh vực công nghệ. Chuyên gia của hãng nghiên cứu Trivium China cho biết, nhiều công ty Mỹ vốn đang quan tâm đến thị trường Trung Quốc, đang ngày càng trở nên do dự hơn và cân nhắc lại chiến lược đầu tư của mình trong bối cảnh căng thẳng Mỹ - Trung ngày càng gia tăng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!