Nhiều loại mặt hàng nông sản có lợi thế về giá tăng mạnh như mặt hàng gạo, cà phê..
Theo ông Trần Thanh Hải - Phó Cục trưởng Cục xuất nhập khẩu, Bộ Công thương, thị trường trong thời điểm này khá là ổn định, nhiều loại mặt hàng nông sản có lợi thế về giá tăng mạnh như mặt hàng gạo, cà phê...đã đem lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp Việt nói riêng và nền xuất khẩu nước ta nói chung.
Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu nông sản lớn nhất
Trong 11 tháng năm 2024, tổng kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản đạt 56,74 tỷ USD, lập kỷ lục cao nhất từ trước tới nay và đã vượt xa mục tiêu Chính phủ giao cho ngành nông nghiệp từ đầu năm. Nếu tháng 12 vẫn duy trì kim ngạch 5,3 tỷ USD, xuất khẩu của ngành trong cả năm 2024 sẽ thiết lập mốc 62 tỷ USD.
Trái cây Việt được nhiều thị trường ưu chuộng
Trong 11 tháng năm 2024, châu Á là thị trường xuất khẩu lớn nhất của các mặt hàng nông, lâm, thủy sản của Việt Nam, với thị phần chiếm 48,2%. Hoa Kỳ với thị phần 21,7%, Trung Quốc với thị phần 21,6% và Nhật Bản với thị phần 6,6%, đây là 3 thị trường xuất khẩu các mặt hàng nông, lâm, thủy sản lớn nhất của Việt Nam. So với cùng kỳ năm 2023, giá trị xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ tăng 24,6%, Trung Quốc tăng 11% và Nhật Bản tăng 5,5%.
Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu nông sản lớn nhất của Việt Nam. Giá trị xuất khẩu nông lâm thủy sản Việt Nam sang thị trường Hoa Kỳ tăng gần 26%. Nhóm hàng thủy sản tiếp tục đóng vai trò chủ lực, với kim ngạch xuất khẩu tăng 14%. Các nông sản khác như hạt điều, tiêu và rau quả cũng góp phần đáng kể vào tổng kim ngạch xuất khẩu.Các mặt hàng trái cây của Việt Nam ngày càng có cơ hội tại Hoa Kỳ. Bên cạnh 8 loại trái cây được phép nhập khẩu chính ngạch, thì mới đây, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam và Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ đang thực hiện các thủ tục pháp lý, cho phép nhập khẩu chanh leo của Việt Nam và khởi động quy trình xem xét đối với sản phẩm mới của Việt Nam, gồm chanh không hạt, ổi, mít.
Sức mua của thị trường Hoa Kỳ được dự báo sẽ còn tiếp tục tăng trưởng với nhiều ngày khuyến mại giảm giá và nhiều ngày lễ lớn cuối năm. Các chuyên gia kỳ vọng đây là cơ hội để các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như nông, lâm thuỷ sản, dệt may, da giày tiếp tục tăng trưởng xuất khẩu khả quan.
Khởi sắc tại thị trường Trung Quốc
Thống kê của Tổng cục Hải quan cho thấy, xuất nhập khẩu hàng nông, lâm, thủy sản đã có sự tăng trưởng đều trong năm 2023, 11 tháng năm 2024 tổng kim ngạch xuất nhập khẩu là 16 tỷ USD (tăng 13,4% so với cùng kỳ năm 2022 và tăng đến 29% đến 40% so với cùng kỳ các năm 2020 và 2021). Trong đó, xuất khẩu đạt 12,2 tỷ USD (tăng 11%), các mặt hàng tăng trưởng mạnh như rau quả xấp xỉ 4,1 tỷ USD tăng 28,7%; gỗ và sản phẩm gỗ đạt 1,7 tỷ USD tăng 22,3%; thủy sản đạt 1,4 tỷ USD tăng 23,2%. Ngoài ra, phía Trung Quốc cũng đã mở cửa thị trường cho rất nhiều sản phẩm trái cây, sản phẩm có nguồn gốc động vật (sữa, tổ yến, khỉ nuôi, cá sấu) và thủy sản…
Thực tế cho thấy, trong những năm qua, việc ký kết các nghị định thư giữa Việt Nam và Trung Quốc đã tạo sức bật cho nhiều loại nông sản trong nước. Trung Quốc đã cấp phép cho nhiều sản phẩm đặc trưng của Việt Nam như sữa, tổ yến, cá sấu nuôi và các loại thủy sản, với 596 doanh nghiệp Việt Nam được phép xuất khẩu thủy sản vào thị trường này. Các mặt hàng như sầu riêng, mít, thanh long tiếp tục được người tiêu dùng Trung Quốc ưa chuộng.
Trao đổi với phóng viên, ông Lê Thanh Hòa, Phó Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và phát triển thị trường cho biết, hiện còn rất nhiều sản phẩm tiềm năng của Việt Nam chưa được xuất khẩu chính ngạch vào thị trường Trung Quốc như bưởi, bơ, vú sữa …"Chúng ta vẫn đang tiếp tục nỗ lực đàm phán để mở đường cho những mặt hàng thế mạnh này. Hy vọng, năm 2025 và các năm tới, việc tham gia các kênh thương mại điện tử xuyên biên giới được xem là hướng đi tiềm năng để doanh nghiệp trong nước tiếp cận trực tiếp người tiêu dùng Trung Quốc", ông Hòa nhấn mạnh.
Bàn về câu chuyện này, bà Đỗ Lê Chi – đại diện một doanh nghiệp xuất khẩu trái cây sang Trung Quốc kiến nghị, để nắm bắt cơ hội đi sâu hơn nữa vào thị trường Trung Quốc cho hàng Việt, nước ta cần xây dựng được các kênh phân phối trực tuyến hiệu quả, chào hàng, giới thiệu và đưa sản phẩm nông sản đến trực tiếp với người tiêu dùng. "Tham gia các kênh thương mại điện tử xuyên biên giới đang dần trở thành hướng đi tiềm năng và bền vững của doanh nghiệp Việt để tiếp cận trực tiếp người tiêu dùng Trung Quốc và toàn cầu. Rõ ràng, doanh nghiệp phải tận dụng hiệu quả công cụ này, còn nhà nước cần hỗ trợ cho doanh nghiệp về nền tảng và hạ tầng, kết nối", bà Chi nhấn mạnh.
Tận dụng FTA để vào Nhật Bản
Hiện Việt Nam xuất khẩu sang Nhật Bản các loại nông sản chính như thủy sản, gạo, cà phê, rau quả...
Bên cạnh Trung Quốc, Nhật Bản cũng được coi là thị trường hấp dẫn, tiềm năng của nông sản Việt. Các tiêu chuẩn chất lượng cao như của Nhật Bản đã trở thành động lực thúc đẩy nông sản Việt Nam không ngừng cải tiến để đáp ứng nhu cầu của thị trường cũng như hướng tới sự phát triển bền vững, xây dựng thương hiệu vững mạnh cho nông sản Việt Nam trên bản đồ thế giới.
Trao đổi với báo giới, ông Nguyễn Đỗ Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho biết, hiện nông nghiệp Nhật Bản mới chỉ đáp ứng được trên 45% nhu cầu tiêu dùng trong nước và hàng năm vẫn phải nhập khẩu các mặt hàng nông sản. Đây được coi là lợi thế của Việt Nam để mở rộng xuất khẩu hàng hóa nông sản vào Nhật Bản. Hiện Việt Nam xuất khẩu sang Nhật Bản các loại nông sản chính như thủy sản, gạo, cà phê, rau quả...
Tập đoàn Tân Long cũng vừa xuất khẩu thành công 3.000 tấn gạo chất lượng cao vào thị trường Nhật Bản, mở ra cơ hội cho năm tới, tiếp tục xuất khẩu hàng nghìn tấn gạo vào thị trường khó tính này. Để có được giấy phép lần thứ 2 xuất khẩu gạo vào Nhật, nhà sản xuất gạo của Việt Nam cũng phải vượt qua trên 600 tiêu chuẩn của thị trường bạn. Đổi lại giá bán vào thị trường này cũng cao hơn tới 30% so với giá gạo xuất khẩu bình quân của chúng ta.
Còn theo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương), Việt Nam chỉ chiếm khoảng 3% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu vào thị trường Nhật Bản nên dư địa và cơ hội còn rất lớn. Đáng chú ý, đến nay, một số mặt hàng nông sản Nhật Bản có nhu cầu cao, lại là thế mạnh của Việt Nam như gạo, chè, sản phẩm chăn nuôi vẫn chưa có cơ hội xuất khẩu và tiến sâu vào thị trường này. Tính chung giá trị xuất khẩu nông sản chỉ chiếm chưa tới 2% tổng giá trị xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang Nhật Bản.
Bàn về thị trường Nhật Bản, theo bà Quyền Thị Thúy Hà, Trưởng Chi nhánh Thương vụ Việt Nam tại Osaka, Nhật Bản (Bộ Công thương), Nhật Bản có nhu cầu cao về các sản phẩm nông nghiệp, đặc biệt là thực phẩm an toàn và hữu cơ. Trong đó, các sản phẩm nông nghiệp có nhu cầu lớn và được nhận định sẽ tiếp tục tăng trong thời gian tới như cà phê, hạt điều, trái cây nhiệt đới, rau củ quả đông lạnh,...đều là các sản phẩm thế mạnh của Việt Nam. Doanh nghiệp cần tận dụng để đưa các sản phẩm này xuất khẩu sang Nhật Bản.
Theo các chuyên gia, Việt Nam và Nhật Bản cùng tham gia 4 Hiệp định thương mại tự do song phương và đa phương, các doanh nghiệp Việt Nam cần tận dụng lợi thế này để gia tăng xuất khẩu..
Bên cạnh đó, bà Hà cho rằng, Nhật Bản có tiềm năng phát triển xuất khẩu trong lĩnh vực thương mại điện tử, đặc biệt là khi người tiêu dùng Nhật Bản ngày càng chuyển từ mua sắm truyền thống sang mô hình mua sắm trực tuyến. Việc tận dụng xu hướng này có thể mang lại cơ hội mới cho doanh nghiệp Việt Nam để đưa nông sản Việt nhanh chóng đến với thị trường này.
Có thể thấy, tại rất nhiều thị trường tiềm năng, Việt Nam sẽ tiếp tục ký được các nghị định thư về các sản phẩm nông sản. Và chính nhờ đó, giá trị xuất khẩu sẽ đạt được mức tăng trưởng rất lớn trong thời gian tới.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!