Sơ chế tổ yến thô trước khi được đưa đi chế biến thành các sản phẩm của yến sào. (Ảnh: TTXVN)
Chiều 22/11, tại TP Hồ Chí Minh, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Bộ NN&PTNT) tổ chức Hội nghị triển khai Nghị định thư các yêu cầu về kiểm dịch, kiểm tra và vệ sinh thú y đối với sản phẩm tổ yến xuất khẩu sang Trung Quốc.
Tại hội nghị, bà Trần Thị Thu Phương, đại diện Cục Thú y, Bộ NN&PTNT, đã thông tin về quá trình đàm phán cũng như những nét chính của nghị định thư xuất khẩu tổ yến sang Trung Quốc.
Bà Trần Thị Thu Phương cho biết, sau hơn 4 năm đàm phán, Trung Quốc đã ký Nghị định thư với Việt Nam các yêu cầu về kiểm dịch, kiểm tra và vệ sinh thú y đối với sản phẩm tổ yến xuất khẩu sang Trung Quốc.
Tổ yến là một trong những sản phẩm được Bộ NN&PTNT chú trọng đàm phán và gửi hồ sơ đến Tổng cục Hải quan Trung Quốc để xuất xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc.
Nghị định thư bao gồm 16 điều về các quy định đối với nhà nuôi chim yến, doanh nghiệp chế biến tổ yến, doanh nghiệp xuất khẩu, yêu cầu đối với bao bì, ghi nhãn, yêu cầu về kiểm dịch, kiểm tra, giám sát dịch bệnh và an toàn thực phẩm.
Các nhà yến phải thực hiện kiểm dịch, kiểm tra và cấp giấy chứng nhận kiểm dịch thú y cho tổ yến xuất khẩu; xây dựng và thực hiện chương trình giám sát bệnh cúm gia cầm tại các nhà nuôi yến; xây dựng và thực hiện chương trình giám sát an toàn thực phẩm tổ yến; xây dựng quy trình quản lý nhà yến, kiểm soát vệ sinh đối với tổ yến trong quá trình thu hoạch và vận chuyển…
Về yêu cầu đối với sản phẩm tổ yến, sản phẩm tổ yến là sản phẩm được hình thành, được làm từ nước bọt của chim yến, đã được loại bỏ bụi bẩn, lông chim và an toàn cho người tiêu dùng. Sản phẩm phải qua xử lý nhiệt đảm bảo nhiệt độ tâm sản phẩm đạt 70 độ C trong tối thiểu 3,5 giây và đáp ứng các tiêu chuẩn tại Phụ lục VII, Nghị định 13/2020/NĐ-CP và tiêu chuẩn của Trung Quốc.
Các sản phẩm tổ yến có nguồn gốc từ nhà yến được đăng ký với cơ quan có thẩm quyền và được cơ quan thú y giám sát dịch bệnh, bên cạnh đó không thuộc các tỉnh có bệnh cúm gia cầm trong thời gian 12 tháng tính đến thời điểm xuất khẩu.
Sản phẩm từ các doanh nghiệp chế biến đã đăng ký và được Tổng cục Hải quan Trung Quốc chấp thuận các yêu cầu về bao bì và ghi nhãn sản phẩm của Trung Quốc.
Về bao bì, đóng gói, sản phẩm tổ yến phải đáp ứng các yêu cầu về bao bì, ghi nhãn sản phẩm của Trung Quốc. Cụ thể, bao bì đóng gói phải phù hợp, đảm bảo vệ sinh theo tiêu chuẩn quốc tế; được niêm phong và ghi rõ tên, trọng lượng sản phẩm; tên và số đăng ký nhà nuôi yến; tên và địa chỉ, số đăng ký của doanh nghiệp chế biến; điều kiện bảo quản, ngày sản xuất và các thông tin liên quan khác.
Mỗi lô hàng xuất khẩu phải kèm theo 1 bản chính giấy chứng nhận kiểm dịch thú y và giấy chứng nhận xuất xứ.
Cục Thú y cũng lưu ý, sản phẩm xuất khẩu không đáp ứng yêu cầu của Nghị định thư sẽ bị Tổng cục Hải quan Trung Quốc tạm giữ, xử lý, trả lại hoặc tiêu hủy.
Nghị định thư cũng đặt ra yêu cầu đối với cơ sở nuôi chim yến. Theo đó, các cơ sở phải đăng ký với cơ quan có thẩm quyền và gửi danh sách cho Tổng cục Hải quan Trung Quốc. Các cơ sở phải có sổ sách ghi chép nhật ký nuôi chim yến, thu hoạch tổ yến và phải được cơ quan thú y giám sát dịch cúm gia cầm, Newcastle, kiểm soát trong quá trình thu hoạch và vận chuyển đến doanh nghiệp chế biến.
Đối với doanh nghiệp chế biến, các doanh nghiệp phải được Cục Thú y thẩm định, giám sát an toàn thực phẩm, phải có hệ thống truy xuất nguồn gốc từ nhà yến đến sản phẩm xuất khẩu, có hệ thống xử lý nhiệt hiệu quả, quản lý chất lượng (HACCP, ISO…) và đăng ký với cơ quan Tổng cục Hải quan Trung Quốc theo lệnh 248 và được phía Trung Quốc chấp thuận.
Theo Bộ NN&PTNT, năm 2017 số lượng nhà yến chỉ khoảng 7.000 nhưng đến thời điểm hiện tại đã hơn 30.000 nhà yến. Sản lượng tổ yến của Việt Nam ước tính khoảng 200 tấn/năm. Trung Quốc là thị trường tiêu thụ tổ yến lớn nhất thế giới, với khoảng 300 tấn, chiếm 80% thị phần toàn cầu.
Với lợi thế có bờ biển dài hơn 3.260km, diện tích mặt nước biển trên 1.000 triệu km2, nhiều đảo và các dãy núi... Việt Nam có tiềm năng rất lớn, thuận lợi cho việc phát triển nghề nuôi, chế biến sản phẩm tổ yến. Chất lượng sản phẩm tổ yến Việt Nam được đánh giá vượt trội so với các nước trong khu vực, nhờ vậy, sản phẩm tổ yến Việt Nam rất được khách Trung Quốc ưa chuộng.
Để sớm xuất khẩu được sang Trung Quốc, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến cho rằng các cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp cần tiếp tục hoàn thiện thủ tục, tổ chức thực hiện quy định nêu trong Nghị định thư.
Cục Thú y tiếp tục trao đổi, đàm phán để thống nhất mẫu giấy chứng nhận kiểm dịch xuất khẩu sản phẩm tổ yến từ Việt Nam sang Trung Quốc.
Các cơ quan chuyên môn hướng dẫn, phối hợp chặt chẽ với các địa phương, các cơ sở nuôi, chế biến, doanh nghiệp chế biến tổ yến để khẩn trương xây dựng, tổ chức giám sát bệnh cúm gia cầm Newcastle trên chim yến, giám sát an toàn thực phẩm sản phẩm tổ yến theo yêu cầu tại Nghị định thư.
Bên cạnh đó, các cơ quan quản lý địa phương cần có kế hoạch chiến lược phát triển ngành yến Việt Nam có trách nhiệm, bền vững bảo đảm thương hiệu tổ yến Việt Nam.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!