Việc TP Hồ Chí Minh ban hành bảng giá đất mới đã ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động kinh doanh của nhiều doanh nghiệp. Dù thành phố đã đưa ra nhiều giải pháp hỗ trợ để giảm thiểu tác động, không ít doanh nghiệp vẫn bày tỏ lo ngại về chi phí tăng cao và các rào cản phát triển kinh doanh dài hạn.
Nhiều lĩnh vực bị tác động
Bảng giá đất mới của TP Hồ Chí Minh, có hiệu lực từ ngày 31/10/2024, đã tạo ra áp lực đáng kể đối với các doanh nghiệp trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là sản xuất, thương mại và dịch vụ. Cụ thể, chi phí thuê đất ở khu vực trung tâm tăng 35%, các quận lân cận tăng 54%, và ngoại thành tăng 50%. Đây là mức tăng đáng kể, ảnh hưởng lớn đến các doanh nghiệp phải thuê đất diện tích lớn hoặc yêu cầu không gian mặt bằng để duy trì và mở rộng hoạt động. Ông Nguyễn Ngọc Hòa, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP Hồ Chí Minh (HUBA), chia sẻ tại buổi tọa đàm "Bảng giá đất mới của TP Hồ Chí Minh tác động đến doanh nghiệp như thế nào?" vừa được hiệp hội tổ chức.
Ngành thương mại - dịch vụ, đặc biệt là các doanh nghiệp cho thuê kho bãi, cửa hàng bán lẻ, cũng chịu tác động mạnh mẽ. Ảnh Minh họa
Các doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất đang đối mặt với những khó khăn lớn nhất. Với nhu cầu diện tích rộng để xây dựng nhà xưởng và kho bãi, chi phí đất tăng cao khiến chi phí vận hành của họ tăng lên rất nhiều. Những khu vực như Quận 12, Tân Bình và Bình Tân, vốn tập trung nhiều cơ sở sản xuất, bị tác động mạnh nhất khi chi phí đất tăng. Để giữ được mức lợi nhuận tối thiểu, một số doanh nghiệp nhỏ thậm chí phải cắt giảm quy mô hoặc tìm đến các khu vực có chi phí thấp hơn.
Ngành thương mại - dịch vụ, đặc biệt là các doanh nghiệp cho thuê kho bãi, cửa hàng bán lẻ, cũng chịu tác động mạnh mẽ. Với mức tăng giá thuê đất từ 0,25% đến 3% theo bảng giá mới, chi phí mặt bằng của các doanh nghiệp trong lĩnh vực này tăng lên đáng kể. Các doanh nghiệp bán lẻ ở các khu vực trung tâm như Quận 1, 3, và 5 chịu tác động nặng nề nhất khi bảng giá đất mới đẩy giá thuê đất vượt quá khả năng chi trả của một số đơn vị, gây khó khăn cho các doanh nghiệp trong việc duy trì hoạt động.
Cụ thể, tại buổi tọa đàm đại diện Công ty CP Sản xuất và Xuất nhập khẩu Lâm sản Sài Gòn, cho biết việc áp dụng bảng giá đất mới trên địa bàn TP Hồ Chí Minh sẽ làm tăng đáng kể chi phí thuê đất của doanh nghiệp. Công ty này đang thuê một lô đất trên đường Trương Định (Quận 3) để làm văn phòng, với diện tích 1.235m². Theo bảng giá đất cũ, doanh nghiệp phải đóng hơn 4,2 tỷ đồng tiền thuê đất hàng năm cho TP Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, theo bảng giá đất mới, số tiền thuê đất đã tăng lên hơn 6 tỷ đồng, tức là tăng hơn 30%, gây ra gánh nặng tài chính lớn cho doanh nghiệp.
Ông Đào Quang Dương, Phó Trưởng Phòng Kinh tế đất, Sở Tài nguyên và Môi trường TP Hồ Chí Minh, cũng thừa nhận doanh nghiệp gặp khó khăn từ bảng giá đất mới. Ông cho biết khi bảng giá đất mới của TP. Hồ Chí Minh có hiệu lực từ 31/10/2024 đến hết năm 2025, doanh nghiệp sẽ chịu ảnh hưởng chủ yếu từ thuế sử dụng đất phi nông nghiệp.
Mức đóng thuế sử dụng đất phi nông nghiệp của doanh nghiệp hiện là 0,15%/năm và sẽ tiếp tục áp dụng đến hết năm 2025 theo Luật Đất đai 2024. Đây là khoản chi phí bắt buộc, ảnh hưởng trực tiếp đến mọi hoạt động sản xuất và kinh doanh của doanh nghiệp.
Bên cạnh thuế, chi phí thuê đất cũng là vấn đề ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Khi tiền thuê đất tăng, chi phí mặt bằng sẽ leo thang, gây áp lực tài chính. Nhiều chuyên gia cho rằng lĩnh vực bất động sản cũng không tránh khỏi ảnh hưởng khi bảng giá đất mới được áp dụng. Các dự án bất động sản phụ thuộc vào giá thị trường, ít chịu ảnh hưởng bởi bảng giá đất của thành phố, nhưng việc các nhà đầu tư phải tự thương lượng giá chuyển nhượng theo giá thị trường vẫn tạo ra nhiều thách thức về chi phí, đặc biệt là với các dự án yêu cầu quy mô đất lớn hoặc dự án bất động sản thương mại dịch vụ ở các khu vực ngoại thành.
Đại diện Ban Quản lý các Khu chế xuất và Công nghiệp TP Hồ Chí Minh cho biết hiện thành phố có 17 khu công nghiệp, trong đó 6 khu đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính và sẽ không chịu ảnh hưởng. Tuy nhiên, 11 khu còn lại vẫn phải đóng tiền thuê đất hàng năm, và các hợp đồng thuê đất tại đây thường được ký kết vào các thời điểm và điều kiện khác nhau. Ban Quản lý kiến nghị rằng tỷ lệ tính đơn giá thuê đất nên giới hạn trong khoảng 0,25 - 0,3%, đồng thời sớm công bố mức giá thuê đất chính thức để doanh nghiệp có thể yên tâm tập trung sản xuất và kinh doanh.
Nhiều giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp
Để giảm thiểu tác động tiêu cực từ bảng giá đất mới, Chính quyền TP Hồ Chí Minh đã đưa ra nhiều giải pháp hỗ trợ nhằm ổn định tình hình kinh doanh và duy trì sức hấp dẫn của môi trường đầu tư. Cụ thể, thành phố ban hành hướng dẫn chi tiết về cách tính giá thuê đất, giúp các doanh nghiệp dự đoán và lập kế hoạch tài chính phù hợp. Để đảm bảo không gián đoạn hoạt động sản xuất và đầu tư, Cục Thuế TP Hồ Chí Minh đã phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường xử lý nhanh chóng gần 16.000 hồ sơ thu tiền sử dụng đất trong vòng 10 ngày trước khi bảng giá mới có hiệu lực.
Tại buổi tọa đàm, HUBA đã đề xuất giảm tỷ lệ phần trăm thuê đất cho từng khu vực cụ thể để giảm bớt áp lực tài chính cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Ảnh M.H
Ngoài ra, chính quyền thành phố cũng điều chỉnh một số yếu tố trong bảng giá đất để đảm bảo mức tăng hợp lý, không gây sốc cho cộng đồng doanh nghiệp. Tỷ lệ phần trăm thuê đất áp dụng từ 0,25% - 1%, thấp hơn nhiều so với mức tối đa 3% theo Luật Đất đai 2024. Bên cạnh đó, Sở Tài nguyên và Môi trường TP Hồ Chí Minh cũng xem xét giảm mức giá thuê đất đối với các khu đất có mật độ xây dựng thấp hoặc yêu cầu hạn chế về chiều cao, nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp trong lĩnh vực cho thuê kho bãi và dịch vụ logistics.
Hiệp hội Doanh nghiệp TP Hồ Chí Minh (HUBA) cũng đưa ra các giải pháp nhằm hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua khó khăn. HUBA thường xuyên tổ chức các buổi tọa đàm và hội thảo cung cấp thông tin và hướng dẫn về chính sách đất đai mới, đồng thời tạo điều kiện cho doanh nghiệp trao đổi trực tiếp với các cơ quan chức năng về những khó khăn đang gặp phải.
Tại buổi tọa đàm, HUBA đã đề xuất giảm tỷ lệ phần trăm thuê đất cho từng khu vực cụ thể để giảm bớt áp lực tài chính cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa. HUBA đề xuất tỷ lệ phần trăm thuê đất ở khu vực trung tâm là 0,5%, khu vực lân cận là 0,4% và khu vực ngoại thành là 0,3%, giúp giảm chi phí cho các doanh nghiệp sử dụng diện tích lớn. Đối với nhóm đất thương mại - dịch vụ, HUBA cũng đề xuất mức phí thấp hơn, ở mức 1%, 0,75%, và 0,5% tương ứng cho các khu vực khác nhau.
Ngoài việc kiến nghị giảm tỷ lệ phần trăm thuê đất, HUBA cũng đề xuất các giải pháp hỗ trợ khác như xem xét miễn giảm thuế hoặc cung cấp các gói hỗ trợ tài chính cho doanh nghiệp chịu ảnh hưởng nặng từ bảng giá đất mới. Các hỗ trợ này bao gồm giảm thuế sử dụng đất và hỗ trợ lãi suất vay vốn cho doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc duy trì hoạt động kinh doanh.
Chính quyền thành phố cũng đẩy nhanh quy trình cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho doanh nghiệp. Nhiều doanh nghiệp đang gặp khó khăn trong việc xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, làm trì hoãn tiến độ đầu tư và mở rộng sản xuất. Chính quyền đã cam kết tối ưu hóa quy trình này để doanh nghiệp có thể tiếp tục hoạt động và thu hút nguồn đầu tư mới vào TP Hồ Chí Minh.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!