Có thể thấy, cuộc đua chất bán dẫn trên thế giới chưa bao giờ hạ nhiệt. Không chỉ thiết kế những khoản hỗ trợ hấp dẫn, mà Chính phủ một số quốc gia còn nỗ lực gia tăng nhập khẩu các mặt hàng liên quan, phục vụ cho mục tiêu củng cố ngành công nghiệp chiến lược này.
Đó chính là câu chuyện của Trung Quốc. Trong bối cảnh nước này bị hạn chế nhập khẩu các thiết bị sản xuất chất bán dẫn hiện đại từ phương Tây, nhu cầu về các sản phẩm ít tiên tiến hơn của Trung Quốc đã tăng vọt. Cụ thể, ba quý gần nhất, Trung Quốc ghi nhận các đơn hàng nhập khẩu từ Nhật Bản tăng liên tiếp.
Nửa số lô hàng xuất khẩu thiết bị sản xuất chất bán dẫn, linh kiện cho máy móc, cũng như thiết bị sản xuất màn hình phẳng của Nhật Bản trong quý I/2024 đã cập bến Trung Quốc.
Nikkei Asia thống kê cho biết giá trị xuất khẩu các mặt hàng này trong ba tháng đầu năm sang Trung Quốc đã tăng 82% so với cùng kỳ năm ngoái lên 521,2 tỷ Yen (3,32 tỷ USD), mức cao nhất kể từ năm 2007.
Đây được xem là quý thứ ba liên tiếp hoạt động xuất khẩu của Nhật Bản sang Trung Quốc đạt số lượng lớn, trong bối cảnh nhu cầu đối với các thiết bị sản xuất chip tăng vọt do các hạn chế thương mại từ Mỹ. Mặt khác, với sự xuất hiện của các sản phẩm mới như phương tiện sử dụng năng lượng mới, thị trường Trung Quốc có nhu cầu ngày càng tăng về linh kiện điện tử ô tô và các sản phẩm bán dẫn thế hệ thứ ba.
Ông Alex Muscatelli - Chuyên gia phân tích, Fitch Ratings cho biết: "Chiến lược của Chính phủ Trung Quốc là tập trung phát triển sản xuất chip tiên tiến. Việc Trung Quốc tăng cường liên kết thương mại với Nhật Bản mang đến nhiều lợi thế cho mục tiêu dẫn đầu trong lĩnh vực bán dẫn của nước này".
Thị trường Trung Quốc có nhu cầu ngày càng tăng về linh kiện điện tử ô tô và các sản phẩm bán dẫn thế hệ thứ ba
Các nhà sản xuất Trung Quốc đã tích trữ thiết bị và linh kiện điện tử trước khi các biện pháp kiểm soát của Washington có hiệu lực. Theo dữ liệu của hải quan Trung Quốc, nước này đã nhập khẩu 5,2 tỷ USD thiết bị sản xuất chip trong tháng 9/2023, tăng khoảng 50% so với cùng kỳ năm trước đó, trong đó lượng mua từ Nhật Bản và Hà Lan đều tăng đáng kể.
Ông Heron Lim - Chuyên gia phân tích, Moody's Analytics chia sẻ: "Kể từ khi có sự ra đời của Open Ai và ChatGPT khoảng hai năm gần đây, trí tuệ nhân tạo được xem như là cuộc đua tiếp theo của các nền kinh tế. Và Trung Quốc không ngoại lệ. Trung Quốc nhập khẩu tất cả các sản phẩm liên quan nhằm phục vụ cho mục tiêu phát triển nền kinh tế trí tuệ nhân tạo. Và đây cũng là lý do vì sao Mỹ muốn tìm cách ít nhất là hạn chế Trung Quốc có thể tiếp cận những sản phẩm này, bởi vì Mỹ muốn giữ vị thế dẫn đầu, còn Trung Quốc vốn đã chứng minh được năng lực thích nghi của mình".
Một số nhà quan sát cho rằng, Mỹ có thể cố gắng siết chặt hơn nữa hoạt động sản xuất chip của Trung Quốc bằng cách tập trung nhắm vào các nguyên liệu được sử dụng để sản xuất chúng - một lĩnh vực mà Nhật Bản đang là nhà cung cấp chính. Tuy nhiên, sau cuộc thảo luận về hợp tác chuỗi cung ứng mới nhất giữa Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc, Washington và Tokyo vẫn có cách tiếp cận khác nhau đối với vấn đề thắt chặt thêm các biện pháp hạn chế xuất khẩu đối với Bắc Kinh.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!