Trước đây, cũng như nhiều quốc gia khác, Trung Quốc phụ thuộc rất nhiều vào đồng USD để thực hiện các giao dịch tài chính và thương mại quốc tế. Tuy nhiên, sự phụ thuộc này đã giảm dần trong những năm gần đây, khi Trung Quốc tích cực thúc đẩy việc sử dụng đồng nội tệ.
Năm 2010, chưa đến 1% các khoản thanh toán quốc tế của Trung Quốc được thực hiện bằng đồng Nhân dân tệ, trong khi USD là 83%. Cho đến tháng 3/2024, hơn một nửa các khoản thanh toán của Trung Quốc được thực hiện bằng đồng Nhân dân tệ. Một mặt hàng giao dịch quốc tế hay được nhắc đến trong câu chuyện này chính là dầu mỏ.
Ông Gal Luft - Chuyên gia kinh tế tại IAGS nhận định: "Sự hợp tác giữa Bắc Kinh và các quốc gia vùng Vịnh đã thúc đẩy xu thế giao dịch dầu mỏ bằng đồng Nhân dân tệ, thay vì đồng USD. Vì khi 2 quốc gia giao dịch thương mại với nhau thì không có lý do gì để giao dịch bằng đồng tiền của một nước thứ 3. Làm như vậy sẽ dẫn tới phí chuyển đổi tiền tệ đội lên nữa".
Bắc Kinh đã đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy xu hướng này. Họ đã thực hiện các chính sách tạo điều kiện thuận lợi cho việc sử dụng đồng Nhân dân tệ trong thương mại và đầu tư xuyên biên giới, bao gồm thành lập các trung tâm thanh toán bù trừ đồng Nhân dân tệ ở nước ngoài và mở rộng mạng lưới các thoả thuận hoán đổi tiền tệ song phương.
Đồng Nhân dân tệ của Trung Quốc. (Ảnh: Getty Images)
Sự hiện diện của đồng Nhân dân tệ đặc biệt đáng chú ý trong các giao dịch xuyên biên giới giữa Trung Quốc và các nước khác. Tuy nhiên, trên thị trường ngoại hối toàn cầu, vị thế của đồng Nhân dân tệ như một đồng tiền dự trữ vẫn khá bấp bênh.
Ông Stephen Chiu - Chuyên gia phân tích tài chính của Bloomberg cho biết: "Số liệu quý I năm nay cho thấy, đồng Nhân dân tệ đã tụt hạng trở thành đồng tiền được dự trữ nhiều thứ 7 trên thế giới. Trước đó, đồng này giữ vị trí thứ 5 nhưng đã phải nhường chỗ cho đồng tiền của Canada và Australia".
Có thể thấy con đường hướng đến việc tăng cường vị thế của đồng Nhân dân tệ như loại tiền tệ dự trữ quốc tế vẫn có những thách thức. Các biện pháp kiểm soát vốn chặt chẽ của Trung Quốc dù là cần thiết để duy trì sự ổn định tài chính, nhưng cũng hạn chế sức hấp dẫn quốc tế của đồng Nhân dân tệ.
Ngoài ra, giá trị của đồng tiền này vẫn được PBOC kiểm soát chặt chẽ. Điều này làm dấy lên lo ngại về tính ổn định và khả năng dự đoán lâu dài của đồng tiền này.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!