Tập đoàn Ant chỉ vừa thành lập vào năm 2014, nhưng nhanh chóng sau đó, được ví như là một đối trọng ở Trung Quốc với JPMorgan - một trong những đế chế tài chính lâu đời nhất thế giới. 6 năm qua, Ant Group đã trở thành đế chế tài chính khổng lồ tại Trung Quốc mà chủ yếu là nhờ vào những mắt xích nhỏ bé của Alipay kết nối, len lỏi vào đời sống tiêu dùng của người dân nước này.
Tập đoàn Ant len lỏi vào đời sống tiêu dùng của người dân Trung Quốc
Từ việc mua cốc trà sữa, ăn món bạch tuộc ở hàng rong vỉa hè cho đến chơi một trò chơi điện tử ở khu giải trí hay thậm chí là ủng hộ một khoản tiền nhỏ cho nhạc sĩ đường phố…. tất cả đều được thanh toán nhanh gọn bởi Alipay.
Anh Tao Rui, người dân Trung Quốc, cho biết: "Tôi sử dụng Alipay để mua sắm hầu hết mọi thứ. Ngoài ra tôi còn sử dụng ứng dụng này để tạo mã sức khỏe thông báo không bị mắc COVID-19, điều không thể thiếu khi đi lại ở Trung Quốc thời nay.
Anh Rui chỉ là một trong 700 triệu người dùng cần ứng dụng Alipay và hệ sinh thái xung quanh như hơi thở của mình vậy. Chưa hết, Ant Group còn cung cấp các dịch vụ khác như ví điện tử, bảo hiểm, gửi tiền, cho đến cả đầu tư vào thị trường tài chính….
Bà Edith Yeung, công ty Race Capital, cho biết: "Ant Group thực sự là một viên ngọc quý của Jack Ma. Không chỉ với Jack Ma, đây còn là viên ngọc quý của ngành công nghệ Trung Quốc".
Nhiều nhà phân tích nhận định sự ra đời của Alipay là khởi đầu cho cuộc cách mạng tài chính kỹ thuật số, một cái tên mà khiến giới ngân hàng truyền thống Trung Quốc phải dè chừng.
Được đặt tên là Ant - tức là "con kiến" bởi nhà sáng lập Jack Ma tin rằng "nhỏ luôn đẹp và quyền lực". Hiện tại, Ant Group trở thành một tập đoàn đúng như vậy nhưng không hề nhỏ bé ở Trung Quốc. Kế hoạch IPO kép tại 2 sàn Thượng Hải và HongKong, TQ, từng dự kiến sẽ thu về 34,5 tỷ USD. Trong 10 năm qua, chưa từng có 1 công ty nào trên thế giới có thể kêu gọi được số vốn đầu tư vượt quá mức 30 tỷ usd trong đợt phát hành cổ phiếu lần đầu. Kể cả kỷ lục năm ngoái của tập đoàn dầu khí quốc gia Saudi Aramco, cũng chỉ lên tới 29 tỷ USD mà thôi. Tuy nhiên, viễn cảnh ấn tượng này đã không xảy ra… Đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) của hãng công nghệ tài chính Ant Group tại Thượng Hải và Hong Kong (Trung Quốc) đã bị đình chỉ do những thay đổi về môi trường pháp lý.
Lần đầu tiên giới chức Trung Quốc có những hành động quyết liệt như vậy vào đêm trước ngày cổ phiếu chào sàn. Giới chức Trung Quốc đã đưa ra lời giải thích rằng quyết định đình chỉ IPO với tập đoàn Ant nhằm 'bảo vệ sự ổn định của thị trường vốn và bảo vệ quyền cũng như lợi ích của nhà đầu tư".
Nguyên nhân vụ IPO kỷ lục của tập đoàn Ant bị "tuýt còi"
Ở phương diện huy động và cho vay, Ant đều đang ở vị trí thách thức các ngân hàng truyền thống. Yuebao - quỹ huy động trên Alipay, là quỹ tiền tệ lớn thứ 3 toàn cầu với 150 tỷ USD đã huy động, từ 600 triệu nhà đầu tư. Còn ở mảng cho vay, Huabei & Jiebei là những ứng dụng của Ant giúp hơn 500 triệu người đi vay ngắn hạn cho tiêu dùng.
Cùng với đó là MYBank - ngân hàng số với quy trình 3-1-0 trứ danh dành cho các doanh nghiệp nhỏ. Năm nay, MYBank không ngần ngại tung ra gói vay 282 tỷ USD bất chấp nền kinh tế số 2 thế giới giữa muôn trùng thách thức từ đại dịch COVID-19.
Không chỉ là miếng bánh lớn hơn mà dường như chú kiến Ant còn muốn dò tìm 1 hướng đi mới cho cả thị trường.
Ông Jack Ma, Cổ đông lớn nhất Ant Group, nhận định: "Cách vận hành ngân hàng kiểu truyền thống tại Trung Quốc sẽ không thể đáp ứng được các nhu cầu tài chính của thế giới tương lai. Muốn có những bước tiến, chúng ta phải chấp nhận mạo hiểm, từ bỏ cơ chế quản lý rủi ro hiện nay".
Và đợt IPO này, có thể là liều thuốc thần để đưa chú kiến bé nhỏ Ant trở thành người khổng lồ. Nhưng trước khi có thể tiếp nhận liều thuốc này, quy định mới được phát đi như 1 lời cảnh báo: liệu họ đã đủ tiềm lực, hay miếng mồi khổng lồ kia có thể bị hất đổ bất kỳ lúc nào?
Ông Liu GuaQiang, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) cho biết: "Quyết định này được đưa ra phù hợp với các quy định hiện hành, và đã được cân nhắc kỹ lưỡng để bảo vệ lợi ích của người tiêu dùng và nhà đầu tư tài chính, cũng như duy trì sự phát triển ổn định của thị trường trong dài hạn".
Những năm gần đây, giới chức Trung Quốc ngày càng tỏ ra lo ngại xu thế những nền tảng tài chính trực tuyến mở rộng quá mức, đặc biệt là nhóm tín dụng vi mô, đẩy hàng triệu người có thu nhập thấp vào cảnh nợ nần cũng như đe dọa các ngành nghề tiêu dùng.
Rút kinh nghiệm từ bài học vỡ bong bóng cho vay ngang hàng P2P cách đây vài năm, họ có lý do để hãm phanh những tên tuổi quá nóng, thậm chí thách thức ngành ngân hàng truyền thống như Ant hiện nay.
Phản ứng của giới đầu tư sau khi Ant Group hoãn IPO
Thương vụ IPO của Ant Group được đánh giá là 1 sự kiện có ý nghĩa quan trọng xảy ra tại châu Á. Nếu như 5 năm trước, các chuyên gia cho rằng những thương vụ có quy mô khủng như thế này chỉ có thể xảy ra tại Mỹ mà thôi, nhưng giờ nó lại xảy ra tại châu Á.
Không chỉ các nhà đầu tư cá nhân, các quỹ đầu tư mà các chuyên gia còn cho rằng, Trung Quốc đã tự mình bắn vào chân mình, làm mất đi cơ hội vàng thu hút các dòng vốn và tạo ra những thị trường chứng khoán có thể cạnh tranh với Mỹ.
Anh Vincent Tse 21 tuổi đã đăng ký mua 2.000 cổ phiếu Ant Group với mức giá 20.640 USD chia sẻ với Reuters rằng, anh cảm thấy mình đã quyết định rất sai lầm.
Anh Vincent Tse, nhà đầu tư tại Hong Kong (Trung Quốc): Tôi nghĩ tình huống này thực sự đã hé lộ vấn đề cốt lõi ở thị trường Trung Quốc. Đầu tiên là họ không có đủ kinh nghiệm để tổ chức một đợt IPO lớn như vậy, và cũng không có quy định đủ rõ ràng về các tiêu chuẩn để được niêm yết.
Theo các chuyên gia, vụ việc chưa từng có tiền lệ tại thị trường chứng khoán Hong Kong (Trung Quốc) này xảy ra đúng vào thời điểm giới đầu tư đang tỏ ra khá hào hứng với những công ty thuộc các ngành kinh tế mới như Ant Group.
Ông Dickie Wong, Giám đốc điều hành bộ phận nghiên cứu tại Kingston Financial Group: Mọi người đều tin rằng, sau đại dịch, kinh tế Trung Quốc hiện đang khởi sắc. Hơn nữa, hầu hết các nhà đầu tư đang đặt cược vào các công ty thuộc những ngành kinh tế mới, bởi họ nghĩ rằng, có thể tận hưởng mức tăng trưởng doanh thu cao hơn trong vài năm tới.
Đây được coi là lời nhắc nhở giới đầu tư về những rủi ro tương tự có thể xảy ra với cổ phiếu các công ty công nghệ khác của Trung Quốc, buộc họ phải tính toán lại chiến lược của mình.
Ông Dickie Wong, Giám đốc điều hành bộ phận nghiên cứu tại Kingston Financial Group: Giờ đây, chúng tôi phải tính toán lại các rủi ro về mặt chính sách, bởi khi chính phủ đã nói một doanh nghiệp không thể làm điều gì, đó gần như là điều chắc chắn. Cổ phiếu Alibaba và cả các công ty khác thuộc nền kinh tế mới có thể giảm đáng kể, hoặc bị điều chỉnh khoảng 10% so với mức giá rất cao trước đó. Nó sẽ ảnh hưởng đến tâm lý trên thị trường chứng khoán.
Trên thực tế, một số nhà đầu tư như anh Vincent đã có kế hoạch chuyển hướng đầu tư sang các thị trường chứng khoán Mỹ, châu Âu hay Nhật Bản và chắc chắn sẽ không phải là Ant Group ngay cả khi thương vụ IPO có được nối lại và công ty có trả lại hơn 167 tỷ USD cho các nhà đầu tư cá nhân đi chăng nữa.
Báo Bưu điện Hoa Nam buổi sáng dẫn lời một số nhà đầu tư khác từng vay tiền để đăng ký mua cổ phiếu Ant Group cho biết, vẫn sẽ đầu tư trong lần IPO tới bởi đây là một công ty tốt, có nhiều tiềm năng. Tuy nhiên, họ sẽ không vay nhiều tiền như vừa qua, để giảm thiểu các chi phí phát sinh từ việc trả lãi.
Tỷ phú Jack Ma. (Ảnh: SCMP)
Ngay cả khi có nối lại IPO, nhiều nhà đầu tư cũng không mua cổ phiếu của tập đoàn Ant nữa. Chính những tâm lý này đã khiến cho tài sản của tỷ phú Jack Ma, người nắm giữ 30% cổ phần công ty, bị "bốc hơi" 3 tỷ USD. Số tiền này cũng chẳng thấm vào đâu so với khối tài sản khổng lồ của ông Jack Ma, tuy nhiên, niềm tin của nhà đầu tư 1 khi đã mất, thì khó mà tìm lại được
Theo một nguồn tin thân cận của Bloomberg, Ant Group sẽ phải thực hiện các thay đổi, bao gồm tăng vốn tại các đơn vị cho vay vi mô của mình. Đồng thời, Ant cũng phải xin lại giấy phép cho các chi nhánh hoạt động trên toàn quốc. Đợt IPO này dự kiến bị hoãn lại tới 6 tháng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!