Trong phiên chất vấn tại Quốc hội vào sáng nay (10/11), đại biểu Phạm Thị Thanh Mai (Đoàn Hà Nội) nêu băn khoăn của cử tri về trách nhiệm tham mưu của Bộ Y tế trong xây dựng, triển khai chiến lược vaccine COVID-19 sớm hơn sẽ ngăn chặn được những tổn thất về dịch bệnh trong năm 2021.
Trả lời vấn đề của đại biểu Mai, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long đã nhấn mạnh những khó khăn trong việc mua vaccine xuất phát bởi nhiều nguyên nhân.
“Chúng ta tiếp cận vaccine sớm nhưng mua muộn hơn do nhiều nguyên nhân chủ quan cũng như khách quan”, ông Long nhấn mạnh.
Theo Người đứng đầu ngành Y tế, từ tháng 9/2020, chúng ta đã làm việc và có những thỏa thuận với COVAX. Tháng 11/2020, chúng ta đã có những thỏa thuận đầu tiên với AstraZeneca để cung ứng 30 triệu liều vaccine. Tiếp theo chúng ta cũng đã chủ động với các công ty để thúc đẩy vấn đề nghiên cứu, sản xuất với vaccine trong nước.
Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long lý giải những khó khăn cho việc mua vaccine muộn
Giải thích cho sự chậm trễ, ông Long viện dẫn tình trạng khan hiếm vaccine trên quy mô toàn cầu trong suốt gần 1 năm qua. Trong đó, một số nước phát triển đặt mua số lượng rất lớn, có những nước đặt mua vaccine nhiều hơn cả so với nhu cầu.
Bên cạnh đó là tâm lý sử dụng vaccine. “Tháng 2, 3, 4, khi đó tình trạng tẩy chay vaccine, kể cả vấn đề từ chối tiêm vaccine diễn ra phổ biến không chỉ ở nước ta mà trên quy mô toàn cầu”, ông Long cho biết.
Nguyên ngân tiếp theo là những khó khăn khi phải vượt qua rất nhiều rào cản về mặt pháp luật, cũng như phải chấp nhận tất cả những điều kiện của bên bán. Bộ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh việc rất khó để đưa ra các điều kiện thương thuyết.
“Chúng tôi đã tổ chức hơn 200 cuộc thảo luận thương thuyết với các hãng. Nhưng hầu hết các điều kiện mà các công ty đưa ra chúng ta không thể thay đổi bởi áp dụng cho quy mô toàn cầu”, ông Nguyễn Thanh Long cho biết.
Bên cạnh đó, chúng ta phải chấp nhận những rủi ro như: Rủi ro do hàng chậm, hay việc không được trả lại vaccine kể cả trong trường hợp vaccine không đảm bảo (chỉ trừ khi quốc tế công nhận vaccine đó không dám bảo). Các công ty cũng không chịu trách nhiệm về vấn đề giao hàng không đúng thời hạn.
Nhiều người chưa tiêm vaccine, có nơi tính tiêm mũi 3?
Trả lời về vấn đề nguyên tắc phân bổ vaccine, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cho biết việc phân bổ dựa trên Nghị quyết 21 của Chính phủ. Trong đó có địa bàn ưu tiên trọng điểm và đối tượng ưu tiên. Vì vậy, Bộ Y tế ưu tiên cho địa phương có tình hình dịch bệnh phức tạp trước. Thứ hai là nơi nguy cơ cao như tập trung khu công nghiệp; đầu mối giao thông, trung tâm kinh tế, mật đô dân cư lớn…
Ngoài ra, chúng ta cũng tập trung cho đối tượng ưu tiên trước như người cao tuổi trên 50, 65 tuổi vì đây là nhóm người rủi ro nhất. Việc tiêm cho trẻ em 12-17 tuổi, ông Long nói trước mắt sẽ cho địa bàn trọng điểm trước, còn trong tháng 11 sẽ cố gắng bao phủ phạm vi toàn quốc.
Còn về tiêm mũi 3, ông Nguyễn Thanh Long cho biết Bộ Y tế mới có kế hoạch, chưa triển khai và dự kiến thực hiện và cuối tháng 12. Tuy nhiên, ông khẳng định mục tiêu ưu tiên vẫn là phủ toàn bộ vaccine cho dân số nhanh nhất; mục tiêu là 2 tuần đầu tháng 11 phủ toàn bộ mũi 1 và trả mũi 2. Sau đó, chúng ta mới tính đến tiêm mũi 3 cho người cao tuổi.
Khi nào có vaccine của Việt Nam?
Trả lời câu hỏi của Dương Minh Ánh (đoàn Hà Nội) thời gian cụ thể vaccine Covid-19 của Việt Nam sẽ được phê duyệt và đưa vào sử dụng?
Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cho biết hiện trong nước có 2 đơn vị nghiên cứu, sản xuất vaccine COVID-19 đang trong giai đoạn 3 thử nghiêm lâm sàng.
Về vấn đề cấp phép, ông Long cho biết Bộ Y tế chỉ cắt ngắn những thủ tục về mặt hành chính còn về chuyên môn và an toàn phải đảm bảo tối đa trên cơ sở xem xét của Hội đồng Y đức và Hội đồng Cấp phép. Hai hội đồng này thời gian qua liên tục làm việc, hướng dẫn bổ sung dữ liệu với các nhà sản xuất để có thể cấp phép.
“Chúng tôi cũng kỳ vọng sớm có vaccine của Việt Nam để sớm chủ động được nguồn vaccine”, ông Long cho biết.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!