Đảm bảo việc nuôi con nuôi quốc tế được thực hiện vì lợi ích tốt nhất của trẻ em

Năm 2012, Việt Nam trở thành thành viên Công ước La Hay số 33 về bảo vệ trẻ em và hợp tác trong lĩnh vực nuôi con nuôi quốc tế (Công ước La Hay). Công ước được áp dụng trực tiếp nhằm điều chỉnh việc cho, nhận con nuôi quốc tế tại Việt Nam không qua giai đoạn chuyển tiếp. Ngay sau khi Công ước La Hay có hiệu lực thi hành, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 1233 phê duyệt Đề án triển khai thực hiện Công ước La Hay giai đoạn 2012-2015 nhằm nâng cao nhận thức về Công ước La Hay và tiếp tục hoàn thiện chính sách pháp luật về nuôi con nuôi.

Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Khánh Ngọc nhấn mạnh: Công ước La Hay là công cụ pháp lý quốc tế với 98 quốc gia thành viên, điều chỉnh một cách toàn diện về nguyên tắc, yêu cầu đối với việc nuôi con nuôi quốc tế để đảm bảo việc nuôi con  nuôi quốc tế được thực hiện vì lợi ích tốt nhất của trẻ em.

Sau gần 6 năm thi hành Luật Nuôi con nuôi và gần 5 năm thi hành Công ước La Hay, công tác nuôi con nuôi đã đạt được những kết quả nổi bật. Tuy nhiên, việc thực thi chế định nuôi con nuôi ở Việt Nam vẫn không thể tránh được những tồn tại, bất cập,  đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu hợp tác quốc tế và giải quyết các vấn đề nuôi con nuôi của Việt Nam là rất lớn. Điều này đặt ra Việt Nam cần thiết phải có đánh giá toàn  diện thực trạng công tác giải quyết nuôi con nuôi thời gian qua, những kết quả đạt đươc, hạn chế yếu kém, tìm ra nguyên nhân để đưa ra  giải pháp khả thi để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giải quyết nuôi con nuôi.

 

Toàn cảnh Hội nghị. (Ảnh: TH).

Việc giải quyết nuôi con nuôi nước ngoài  đối với trẻ em thuộc diện có nhu cầu chăm sóc đặc biệt được thực hiện bài bản, dần tiếp cận trình tự thủ tục theo Công ước La Hay.

Cho đến nay, các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Nuôi con nuôi cơ bản đã đầy đủ.

Tuy nhiên, qua thống kê số liệu giải quyết nuôi con nuôi trên toàn quốc cho thấy, kết quả triển khai công tác nuôi con nuôi nước ngoài còn rất hạn chế về số lượng và chưa đồng đều, đặc biệt chưa nhận được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao từ phía các cơ quan có thẩm quyền cấp tỉnh. Cho đến nay, trên toàn quốc mới có 80/408 cơ sở trợ giúp xã hội tham gia giải quyết việc nuôi con nuôi nước ngoài.

Trong giải quyết việc nuôi con nuôi nước ngoài, vẫn còn tồn tại tư duy và nhận thức cũ, gắn việc cho nhận con nuôi với việc hỗ trợ nhân đạo; việc phối hợp liên ngành ở địa phương còn chưa kịp thời, chưa chủ động, còn thiếu và yếu; một số quy định pháp luật còn gây ách tắc trong việc giải quyết nuôi con nuôi nước ngoài.

Tại Hội nghị, các ý kiến cho rằng để bảo đảm việc thực thi Công ước La Hay có hiệu quả, cần tăng cường năng lực thực thi Công ước La Hay và Luật Nuôi con nuôi thông qua việc tăng cường cơ chế phối hợp liên ngành ở cả cấp trung ương và địa phương; tập huấn, bồi dưỡng kiến thức và kinh nghiệm tâm lý, xã hội cho cán bộ, công chức làm công tác nuôi con nuôi quốc tế; tăng cường công tác truyền thông; tăng cường hợp tác quốc tế về nuôi con nuôi…

Ông Nguyễn Triều Lưu, Trưởng phòng Hộ tịch, Quốc tịch Sở Tư pháp TP. Hồ Chí Minh cho hay, việc xác minh nguồn gốc trẻ em rất khó khăn bởi nhiều trường hợp sử dụng giấy tờ giả…

Tại TP. Hồ Chí Minh, hơn nửa trẻ em được nuôi trong cơ sở tư nhân, trong khi đó theo quy định của Luật Nuôi con nuôi các cơ sở nuôi tư nhân phải đủ điều kiện và được sự chấp thuận của UBND tỉnh, thành phố mới được cho nhận nuôi con nuôi nước ngoài. Theo ông Lưu, vấn đề là phải đặt quyền lợi của trẻ em  khó khăn, bệnh tật có nhu cầu được làm con nuôi nước ngoài chứ không phải nặng về hình thức, điều kiện của các cơ sở nuôi trẻ em./.