Mỗi năm, Thủ đô Paris hoa lệ đón hàng chục triệu khách du lịch đến để chiêm ngưỡng vẻ đẹp của thành phố.
Hãy bắt đầu bằng một điểm nhìn Paris từ trên cao tại đỉnh đồi Montmartre. Thành phố sẽ hiện ra trong tầm mắt với một sự hài hòa và đồng bộ từ màu sắc cho đến kiểu dáng, với những đốm xanh của các công viên và những khoảng trống của các quảng trường. Để có sự đồng bộ này là cả một câu chuyện về quy hoạch kiến trúc kéo dài hàng thế kỷ.
Paris ngày hôm nay là kết quả của một cuộc tái quy hoạch trong thế kỷ thứ XIX dưới thời Napoleon III do Nam tước Haussman - tỉnh trưởng của Paris chủ trì. Một cuộc đại quy hoạch với những niêm luật chặt chẽ về mặt tiền của các ngôi nhà, tính hợp lý giữa đại lộ và các con đường nhỏ.
Đi dạo trong Paris, người ta có thể nhìn thấy rõ hơn nữa về tính đồng bộ này. Hầu hết các ngôi nhà đều có mặt tiền được xây dựng bằng đá với quy định về chiều cao, hoa văn và ban công gang đúc một cách thống nhất. Tầng trệt và một là tầng cho kinh doanh, tầng 2, 3 và 4 để sinh sống. Tầng áp mái dành cho người giúp việc. Những tầng để sinh sống được có ban công, các tầng khác thì không. Tầng áp mái cũng phải đồng bộ với các ngôi nhà lân cận để tạo ra một vẻ thống nhất cho Paris khi nhìn từ trên cao. Người Pháp gọi sự thống nhất này là thẩm mỹ của lý trí.
Dù được quy hoạch bởi lý trí nhưng có một đặc điểm khác nữa của kiến trúc Paris là nghệ thuật hiện diện khắp mọi nơi. Các tòa nhà với những đặc điểm khác nhau, dù ảnh hưởng kiến trúc Romain, Gotic hay thời đại Haussman thì đều được nghệ thuật điêu khắc hỗ trợ để tạo nên vẻ lộng lẫy.
Ngày nay, người Pháp vẫn tiếp tục gìn giữ những thành quả về kiến trúc Paris bằng việc chỉ có duy nhất một tòa nhà cao tầng trong trung tâm thành phố. 6 tầng là con số được Haussman quy định từ thế kỷ XIX và đến nay vẫn là con số mà người Paris gìn giữ.
Chính tất cả những niêm luật của thẩm mỹ lý trí này là yếu tố quan trọng tạo nên vẻ đẹp của thành phố Paris.
Sự thống nhất trong chất liệu phong cách, đường nét cũng như việc đề cao tính nghệ thuật là một trong những yếu tố quan trong khiến cho kiến trúc Paris trở nên duyên dáng quyến rũ và khiến thủ đô này trở thành một trong những thủ đô đẹp nhất trên thế giới.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!