Phòng ngừa, ngăn chặn các vụ việc như Phúc Sơn, Thuận An
Tại phiên chất vấn về lĩnh vực kiểm toán, đại biểu Nguyễn Mạnh Cường (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình) cho rằng, các vụ án liên quan đến Tập đoàn Phúc Sơn, Thuận An và nhiều vụ án tham nhũng cho thấy có sự cấu kết giữa doanh nghiệp khu vực ngoài nhà nước với một số cán bộ, công chức trong các dự án đầu tư công để trục lợi tài sản của nhà nước.
Tuy các doanh nghiệp khu vực ngoài Nhà nước không thuộc đối tượng kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước nhưng những vụ việc này đều có liên quan đến sử dụng tài chính công, tài sản công, liên quan đến dự án đầu tư công.
Đại biểu đề nghị Tổng Kiểm toán Nhà nước có kiến nghị gì để Kiểm toán Nhà nước có thể tham gia phát hiện, phòng ngừa, ngăn chặn các vụ việc tương tự xảy ra trong thời gian tới.
Đại biểu Nguyễn Mạnh Cường (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình)
Về câu hỏi này, Tổng Kiểm toán Nhà nước Ngô Văn Tuấn cho biết, Phúc Sơn và Thuận An đều là đơn vị không có vốn Nhà nước nên không thuộc đối tượng kiểm toán và đơn vị được kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước nhưng trong các vụ án lại có đơn vị liên quan đến hoạt động kiểm toán.
Theo đó, vụ án Phúc Sơn bị khởi tố liên quan đến việc chấp hành pháp luật về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng, hoàn toán không liên quan đến hoạt động kiểm toán Nhà nước.
Vụ án Phúc Sơn bị khởi tố về vi phạm pháp luật về đấu thầu. Hoạt động kiểm toán đối với các dự án này là đánh giá sự tuân thủ pháp luật theo quy chế đơn vị được kiểm toán. Trên cơ sở hồ sơ tài liệu do chủ đầu tư và nhà thầu cung cấp, Kiểm toán Nhà nước rà soát quy trình thực hiện pháp luật và đưa ra kiến nghị.
Để kiểm toán thực hiện tốt hơn, sâu hơn quá trình điều tra, ông Ngô Văn Tuấn đề cập tới thuật ngữ "kiểm toán điều tra" đã được đề cập từ năm 1946 trong các diễn đàn của hiệp hội kiểm toán quốc tế.
"Gần 80 năm mới dừng ở mức độ tranh luận xem kiểm toán có nên thực hiện thêm chức năng điều tra hay không mới có thể đi đến cùng được để truy tố. Hiện có rất ít cơ quan kiểm toán thực hiện chức năng này. Tổ chức quốc tế Các cơ quan Kiểm toán tối cao (INTOSAI) cũng chưa bao giờ hướng dẫn việc này. Về góc độ cơ quan kiểm toán Nhà nước Việt Nam, chúng tôi sẽ hoàn thành tròn chức năng đánh giá, kết luận, kiến nghị theo quy định của pháp luật theo đúng lời của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là ‘đúng vai thuộc bài’" - Tổng Kiểm toán Nhà nước nhấn mạnh.
Chuyển 19 vụ việc sang cơ quan điều tra là vẫn còn ít
Đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi (Đoàn ĐBQH tỉnh Bến Tre) cho biết, Kiểm toán Nhà nước đã chuyển 19 vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật qua kiểm toán cho cơ quan cảnh sát điều tra các cấp để xem xét, xử lý và tự đánh giá. Hiện Kiểm toán nhà nước chỉ mới phát huy vai trò, hiệu quả, chủ yếu ở khía cạnh phòng ngừa, số vụ việc chuyển cơ quan điều tra còn hạn chế.
Đại biểu đề nghị Tổng Kiểm toán nhà nước làm rõ hạn chế này có nguyên nhân do đâu và định hướng giải pháp để khắc phục trong thời gian tới.
Đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi (Đoàn ĐBQH tỉnh Bến Tre)
Trả lời chất vấn, Tổng Kiểm toán Nhà nước Ngô Văn Tuấn cho biết, trong 5 năm qua, Tổng Kiểm toán Nhà nước đã chuyển 19 vụ án có dấu hiệu tham nhũng sang cơ quan điều tra.
Cơ quan Kiểm toán đã thực hiện kiểm toán và phát hành 1.345 báo cáo tài chính, trong đó có kiến nghị chuyển hồ sơ sang cho cơ quan điều tra 19 vụ án. Thế nhưng, không có nghĩa là vai trò về phòng, chống tham nhũng của cơ quan Kiểm toán hạn chế đi vì trong một trong những nhiệm vụ mà Tổng Kiểm toán Nhà nước hết sức coi trọng là việc phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng để điều tra, đưa ra ánh sáng những hành vi tham nhũng, tiêu cực.
Ngoài ra, trong 5 năm qua, cơ quan Kiểm toán cũng đã cung cấp 1.609 hồ sơ, báo cáo, tài liệu cho các cơ quan thanh tra, kiểm tra nhằm giúp cho các cơ quan chức năng đẩy nhanh hiệu quả hơn việc điều tra, truy tố, xét xử đến các đối tượng tham nhũng, tiêu cực.
Trong thời gian tới, Tổng Kiểm toán Nhà nước sẽ phối hợp kịp thời hơn, cung cấp các tài liệu đầy đủ hơn và tiếp tục theo dõi, đôn đốc và nâng cao nâng chất lượng các báo cáo kiểm toán để cho những phát hiện rõ hơn, thuận lợi hơn cho các cơ quan chức năng nhằm đưa ra ánh sáng những vụ tham nhũng, tiêu cực.
Tranh luận thêm về vấn đề chất vấn, đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi cho biết, báo cáo của Kiểm toán Nhà nước có nêu: "Kết quả Kiểm toán có nhiều tiến bộ nhưng chưa đáp ứng được kỳ vọng của Đảng, Nhà nước và Nhân dân. Kiểm toán Nhà nước phát huy vai trò chủ yếu ở khía cạnh phòng ngừa, số vụ việc chuyển cơ quan điều tra còn hạn chế".
Từ đó, đại biểu đề nghị Tổng Kiểm toán Nhà nước nêu giải pháp cho các hạn chế trong công tác kiểm toán nhà nước thời gian tới.
Tiếp tục trả lời đại biểu, Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn cho biết, việc chủ động chuyển 19 vụ việc so với 1.609 hồ sơ tài liệu theo yêu cầu là còn ít và thừa nhận đây là tồn tại, hạn chế trong thời gian qua.
Ông Ngô Văn Tuấn đề xuất giải pháp khắc phục trong thời gian tới là áp dụng các biện pháp để nâng cao chất lượng kiểm toán, kịp thời phát hiện các sai phạm và thu thập bằng chứng để kịp thời chuyển cho cơ quan điều tra.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!