Ông Đinh La Thăng và ông Nguyễn Hồng Trường.
Viện Kiểm sát nhân dân tối cao vừa ban hành cáo trạng truy tố cựu Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Đinh La Thăng, cựu Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Hồng Trường và các đồng phạm trong vụ án để bị can Đinh Ngọc Hệ (Út "Trọc") lừa đảo, chiếm đoạt trên 725 tỷ đồng tiền phí tuyến cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh - Trung Lương.
Trước đó, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an đã khởi tố và ban hành kết luận điều tra vụ án "vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng; vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí" xảy ra tại Công ty cổ phần Tập đoàn Yên Khánh, Tổng Công ty Cửu Long và các đơn vị có liên quan trong việc đấu thầu và thu phí tuyến cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh - Trung Lương.
Bị can Đinh La Thăng giữ vai trò chủ mưu, cầm đầu
Trong vụ án này, bị can Đinh La Thăng được xác định có vai trò chủ mưu, cầm đầu.
Theo cáo trạng, dự án đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh - Trung Lương được hình thành từ nguồn vốn ngân sách Nhà nước, do vậy, việc bán quyền thu phí là bán tài sản Nhà nước. Bộ Giao thông Vận tải được Thủ tướng giao là đơn vị chủ trì xây dựng đề án bán quyền thu phí, thực hiện chuyển giao quyền thu phí để hoàn trả ngân sách Nhà nước đã đầu tư cho dự án.
Tuy nhiên, khi triển khai thực hiện, bị can Đinh La Thăng, khi đó là Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải, xuất phát từ động cơ cá nhân, thông qua mối quan hệ quen biết từ trước, đã điện thoại cho Dương Tuấn Minh, Tổng Giám đốc Tổng công ty Đầu tư phát triển và Quản lý dự án hạ tầng giao thông Cửu Long và có những chỉ đạo "bất thường".
Bị can Đinh La Thăng đã giới thiệu, đưa bị can Đinh Ngọc Hệ vào tiếp cận đề án, sau đó tạo điều kiện cho Công ty của Đinh Ngọc Hệ trúng đấu giá quyền thu phí cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh - Trung Lương.
Bị cáo Đinh Ngọc Hệ (tức Út "trọc")
Theo cáo trạng, bị can Đinh Ngọc Hệ đã lợi dụng mối quan hệ trên để xây dựng hồ sơ gian dối tham gia mua đấu giá quyền thu phí. Sau khi trúng đấu giá, bị can này tiếp tục thực hiện các hành vi gian dối nhằm chiếm đoạt tài sản Nhà nước.
Bị can Đinh La Thăng nắm rõ các quy định pháp luật về quản lý tài sản nhà nước và chuyển giao quyền thu phí, nhận thức rõ đây là tài sản đặc thù có giá trị đặc biệt lớn, cần tìm kiếm đối tác có năng lực tài chính để tối ưu hóa việc bán quyền thu phí. Bị can chỉ đạo để cho Công ty của Đinh Ngọc Hệ là công ty đang kinh doanh thua lỗ, không có năng lực tài chính mua quyền thu phí.
Quá trình thực hiện, bị can Đinh La Thăng biết toàn bộ hoạt động triển khai đề án, kết quả bán đấu giá được thực hiện không đúng quy định pháp luật để cho Công ty Yên Khánh của bị can Đinh Ngọc Hệ trúng đấu giá, phù hợp với giới thiệu ban đầu của Đinh La Thăng.
Ngoài ra, Viện kiểm sát cáo buộc bị can Đinh La Thăng phải chịu trách nhiệm chính về toàn bộ sai phạm của các cán bộ tại Bộ Giao thông Vận tải trong việc tổ chức bán đấu giá quyền thu phí đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh - Trung Lương cho công ty của Đinh Ngọc Hệ, gây hậu quả thất thoát cho Nhà nước hơn 725 tỷ đồng.
Hành vi của Đinh La Thăng cấu thành tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí". Bị can Đinh La Thăng đã tạo điều kiện, tiền đề cho Đinh Ngọc Hệ chiếm đoạt tài sản, gây thất thoát tài sản Nhà nước nên phải chịu trách nhiệm chính trong vụ án.
Đinh Ngọc Hệ chiếm đoạt hơn 725 tỷ đồng
Cũng theo cáo trạng, cựu Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Hồng Trường biết Đinh Ngọc Hệ có mối quan hệ với Đinh La Thăng, xuất phát từ động cơ nể nang trong quan hệ cấp trên với cấp dưới nên đã có hành vi sai phạm trong việc chỉ đạo cho đơn vị trúng thầu nộp tiền làm 3 lần trái quy định pháp luật.
Bị can Nguyễn Hồng Trường bị xác định đã ký quyết định phê duyệt giá khởi điểm bán đấu giá quyền thu phí, nhưng không thông qua hội đồng xác định giá hoặc thuê tổ chức thẩm định giá. Bị can Nguyễn Hồng Trường cũng ký quyết định cho phép Hội đồng bán chỉ định khi chỉ có một người tham gia đấu giá và trả giá bằng giá khởi điểm. Đáng chú ý, bị can Nguyễn Hồng Trường còn ký văn bản thông báo Công ty Yên Khánh và Công ty Khánh An của Đinh Ngọc Hệ đủ điều kiện tham gia đấu giá, từ đó dẫn đến hậu quả những công ty này không đủ năng lực nhưng vẫn được tham gia đấu giá và trúng đấu giá.
Hành vi của Nguyễn Hồng Trường vi phạm quy định pháp luật, gây thiệt hại tài sản cho Nhà nước.
Bị can Đinh Ngọc Hệ với mục đích chiếm đoạt quyền thu phí nên ngay từ đầu đã có thủ đoạn gian dối, chỉ đạo nhân viên làm giả báo cáo từ lỗ thành lãi và làm giả xác nhận của đơn vị kiểm toán trong báo cáo tài chính năm 2001, 2002. Từ đó, công ty của Đinh Ngọc Hệ đủ điều kiện tham gia đấu giá, mặc dù tình hình kinh doanh đang thua lỗ.
Sau khi trúng đấu giá, do không có năng lực tài chính để trả theo hợp đồng, Đinh Ngọc Hệ đã kéo dài thời gian thanh toán tiền mua quyền thu phí. Quá trình thu phí, bị can Đinh Ngọc Hệ tiếp tục có hành vi gian dối, chỉ đạo mua và sử dụng phần mềm của Công ty Xuân Phi che giấu doanh thu, báo cáo không đúng thực tế.
Từ các hành vi gian dối này, bị can Đinh Ngọc Hệ với sự giúp sức của đồng phạm chiếm đoạt hơn 725 tỷ đồng của Nhà nước.
Ngày 14/8, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố bị can, bắt tạm giam đối với ông Nguyễn Hồng Trường, cựu Thứ trưởng Bộ GTVT và ba bị can khác gồm: Đinh La Thăng (cựu Bộ trưởng Bộ GTVT, hiện đang chấp hành án phạt tù trong vụ án khác), Nguyễn Chí Thành (nguyên Vụ phó Vụ Tài chính Bộ GTVT) và Lê Trung Cường (chuyên viên Vụ Tài chính Bộ GTVT) về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí theo Điều 219 Bộ luật Hình sự 2015.
Theo cơ quan điều tra, nhóm bị can này có liên quan đến vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản; vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí; lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi, xảy ra tại Công ty Cổ phần Tập đoàn Yên Khánh, Tổng Công ty Cửu Long và các đơn vị có liên quan trong việc đấu giá và thu phí tuyến cao tốc TP.HCM - Trung Lương.
Trước đó, vào tháng 10/2019, Cơ quan điều tra Bộ Công an đã khởi tố bị can, bắt tạm giam Đinh Ngọc Hệ (tức Út trọc), nguyên Chủ tịch HĐQT, nguyên Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Phát triển đầu tư Thái Sơn Bộ Q.P và Vũ Thị Hoan (là cháu gái Đinh Ngọc Hệ), Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Tập đoàn Yên Khánh và 7 người khác về tội "Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng, Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí; Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi".
Theo Bộ Công an, Đinh Ngọc Hệ (Út "trọc") là người đứng đầu CTCP Tập đoàn Yên Khánh nhưng doanh nghiệp này không có vốn, không có cơ cấu tổ chức, nhân lực; thế nhưng, Công ty Yên Khánh sau đó đã trúng đấu giá thu phí trên tuyến cao tốc TP.HCM - Trung Lương với giá trị 2.004 tỷ đồng và được quyền thu phí từ 1/1/2014 đến 31/12/2018. Theo hợp đồng, Công ty/Yên Khánh phải thanh toán 2.004 tỷ đồng trong 3 đợt diễn ra trước tháng 11/2014. Tuy nhiên, phải sau 15 đợt và đến 31/3/2017, phía Yên Khánh mới hoàn tất việc thanh toán.
Trước đó, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã bắt khẩn cấp và khám xét nơi ở và nơi làm việc đối với Ngô Bá Thắng, Giám đốc Chi nhánh Long An thuộc Công ty Yên Khánh và 4 cá nhân khác để điều tra về hành vi mua bán, sử dụng phần mềm trái pháp luật nhằm che giấu doanh số thu phí, trốn thuế xảy ra tại các trạm thu phí trên tuyến cao tốc TP.HCM - Trung Lương.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!