Dân số bệnh thận mạn thực sự là một tảng băng chìm, không chỉ ở đặc thù bệnh lý mà còn do chương trình chăm sóc sức khỏe ban đầu và tầm soát bệnh tật trong cộng đồng còn chưa phổ biến. Nhiều nguyên nhân nền tảng có thể diễn tiến âm thầm hoặc triệu chứng kín đáo mà người bệnh không tự nhận ra cho đến khi diễn tiến đến bệnh thận giai đoạn cuối.
Vừa qua, Khoa Thận - Nội tiết, Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP.HCM) tiếp nhận một trường hợp bệnh nhi nam, 14 tuổi, suy thận mạn giai đoạn cuối trên nền bệnh thận đa nang. Bệnh nhi đi tiểu ra máu nên được đưa đến cơ sở y tế. Đáng nói, đây là lần đầu bệnh nhi đi khám bệnh và được phát hiện bệnh tình cờ, cũng là lúc bệnh thận giai đoạn cuối và cần điều trị thay thế thận.
Theo các bác sĩ Lương Thị Mỹ Tín, khác với người lớn, dị tật thận/đường niệu bẩm sinh chiếm tỷ lệ khá cao (60%) trong các nguyên nhân không liên quan đến bệnh cầu thận gây bệnh thận mạn. Ngay từ khi còn trong bào thai, siêu âm thai có thể phát hiện dị tật thận/đường niệu bẩm sinh. Siêu âm thai để khảo sát hình thái học hệ niệu có thể thực hiện từ tuần thứ 16 thai kỳ. Nếu có bất thường trên siêu âm thai thì sẽ được theo dõi tiếp trong các lần siêu âm sau đó để can thiệp sửa chữa hoặc chấm dứt thai kỳ tùy mức độ dị tật. Ngoài ra, thông qua lượng nước ối sẽ giúp biết được phần nào chức năng lọc của thận.
Còn theo Ths.BS Nguyễn Đức Quang, đối với trẻ sơ sinh đã phát hiện bất thường hình thái hệ niệu, hoặc có bất thường phát hiện khi thăm khám như phổi, bụng, dị tật tai ngoài, một động mạch rốn thì sẽ được siêu âm trong 24 giờ đầu đối với dị tật hai bên hoặc thận độc nhất và sau 48 giờ đến một tuần đầu đối với dị tật ở một bên thận.
Đối với trẻ không có dị tật hoặc bất thường hệ niệu trong thai kỳ, cũng không có yếu tố nguy cơ tăng huyết áp thì việc phát hiện những dấu hiệu gợi ý bệnh thận và đưa đến cơ sở y tế kịp thời là rất quan trọng. Điều này góp phần chẩn đoán và điều trị tương ứng những bệnh lý nền tảng - có thể dẫn đến suy thận giai đoạn cuối. Dưới đây là các triệu chứng/nhóm triệu chứng thường gặp gợi ý bệnh thận:
- Thay đổi tính chất nước tiểu: màu sắc (tiểu màu nâu, trà đậm, coca - cola, đỏ, hồng), nhiều bọt, có sỏi.
- Thay đổi thói quen đi tiểu: Tiểu nhiều, tiểu đêm, tiểu rỉ, cần phải rặn khi đi tiểu, dòng nước tiểu yếu hoặc ngắt quãng.
- Hơi thở, nước tiểu có mùi lạ.
- Phù.
- Tăng huyết áp.
- Tăng creatinin máu.
- Đau bụng, sờ thấy khối lớn dần ở bụng.
- Chậm lớn, chậm phát triển tâm thần, vận động.
- Triệu chứng của bệnh nền: ban da, đau khớp/ viêm khớp, rụng tóc…
Trẻ không có dị tật thận và hệ niệu trong thai kỳ, không có yếu tố nguy cơ tăng huyết áp, và không có triệu chứng gợi ý nêu trên cũng không loại trừ bệnh lý thận dưới lâm sàng nên cần được khám định kỳ mỗi năm. Ngoài thăm khám lâm sàng (đo huyết áp…) thì các xét nghiệm như tổng phân tích nước tiểu, định lượng creatinin máu, siêu âm bụng tổng quát, chụp hình hệ niệu… được chỉ định tùy trường hợp để xác định bệnh thận mạn và xếp giai đoạn tùy theo ước tính độ lọc cầu thận. Từ đó, bác sĩ có kế hoạch điều trị và theo dõi cụ thể đối với từng bệnh nhi.
Vì vây, siêu âm tiền sản và sau sinh giúp phát hiện sớm dị tật thận và hệ niệu bẩm sinh, đo huyết áp trong mỗi lần khám bệnh trên nhóm trẻ có nguy cơ tăng huyết áp và đưa trẻ đến cơ sở y tế khi trẻ có bất kỳ dấu hiệu gợi ý bệnh thận niệu sẽ giúp phát hiện, chẩn đoán sớm bệnh. Từ đó, góp phần làm chậm cũng như ngăn diễn tiến đến bệnh thận giai đoạn cuối giúp tránh phải điều trị thay thế thận.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!
VTV.vn - Các bác sĩ Khoa Ngoại tổng hợp, Bệnh viện Bãi Cháy vừa phẫu thuật nội soi thành công cắt nhiều nang hai thận kích thước lớn 12x9cm chèn ép hai thận cho người bệnh.
VTV.vn - Đến nay, tổng số bệnh nhân đã tăng lên hơn 470 người.
VTV.vn - Chiều 3/5, đoàn công tác Bộ Y tế phối hợp cùng các cơ quan chức năng TP Long Khánh và tỉnh Đồng Nai tới kiểm tra cơ sở kinh doanh bánh mì Cô Băng.
VTV.vn - PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) thông tin về tác dụng phụ dẫn đến đông máu của vaccine AstraZeneca.
VTV.vn - Cúm gia cầm có khả năng lây lan ở bò sữa với mức độ hạn chế khoảng 4 tháng trước khi giới chức liên bang Mỹ xác nhận căn bệnh hiện đã lan sang 9 bang của nước này.
VTV.vn - Khoa Nhi, Bệnh viện Hữu nghị Lạc Việt vừa cấp cứu thành công cho bé trai 3 tuổi (Bình Xuyên, Vĩnh Phúc) bị hóc dị vật trong lúc đang nằm chơi.
VTV.vn - Sáng 3/5, đoàn công tác của Bộ Y tế đã tới Đồng Nai để làm việc về vụ ngộ độc thực phẩm tại TP Long Khánh khiến hơn 400 người nhập viện.
VTV.vn - Mới đây, các bác sĩ khoa Phẫu thuật Thần kinh - Bệnh viện E vừa phẫu thuật thành công cho một bệnh nhi nữ 9 tuổi bị u màng não lớn.
VTV.vn - Thuốc lá mới đang đe dọa những thành quả bước đầu trong công cuộc phòng chống tác hại thuốc lá tại Việt Nam.
VTV.vn - Bệnh viện Chợ Rẫy vừa phối hợp cùng Công an Quận 5 (TP Hồ Chí Minh) để một nghi can thực nghiệm lại hành vi phạm tội khi dùng thuốc hướng thần chiếm đoạt tài sản.
VTV.vn - Thời tiết nắng nóng kéo dài là môi trường thuận lợi để vi khuẩn sinh sôi, phát triển.
VTV.vn - Các quận huyện có số ca mắc trên 100.000 dân cao bao gồm huyện Nhà Bè, Quận 6 và huyện Bình Chánh.
VTV.vn - Ngày 03/5/2024, tại Hà Nội, Bộ Y tế tổ chức Lễ phát động Cuộc thi "Y tế cơ sở giỏi năm 2024". Cuộc thi có sự tham dự của 17 đội thuộc 3 khu vực Bắc Bộ, Trung Bộ và Nam Bộ.
VTV.vn - Một số nước đã đình chỉ bán và thu hồi các sản phẩm hỗn hợp gia vị dùng để nấu cà ri của hai công ty Ấn Độ là MDH và Everest.
VTV.vn - Các bác sĩ khuyến cáo, khi có cơn đau nửa đầu, người dân cần đi khám để được theo dõi, xử trí ngay; tránh nguy cơ dẫn tới đột quỵ.