Cẩn trọng khi ăn sam biển

Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Bến Tre, Việt Nam chỉ có 2 loài là sam biển người dân gọi là sam lớn và so biển người dân gọi là sam biển nhỏ; Ở Việt Nam cũng như trên thế giới từ trước đến nay chưa có trường hợp nào ngộ độc chết người do ăn Sam biển, nhưng nhiều trường hợp ngộ độc chết người do ăn So biển đã được ghi nhận. Nguyên nhân gây ngộ độc do nhầm so biển là sam biển để chế biến món ăn.

Con so và con sam đều sống ở vùng ven biển, trong các vịnh, đầm nước mặn và các cửa sông, hình thù giống hệt nhau nên dễ nhầm lẫn. Hằng năm, cả nước vẫn ghi nhận các vụ ngộ độc chết người do ăn trứng so biển.

Con sam biển thường phân bố vùng ven biển, sống từng cặp, mỗi cặp làm tổ để sinh sống cùng nhau. Mỗi cặp sam thường đẻ rất nhiều trứng do đó người ta thường bắt sam để lấy trứng ăn là chính.

Sam trưởng thành nặng 1,5-2 kg. Chúng có vỏ cứng mình tròn vẹt, chiều dài khoảng 30 cm, dưới bụng có tám chân càng nhỏ, đuôi sam có gờ mặt lưng rất rõ, có gai trên gờ đuôi, tiết diện cắt ngang của đuôi có dạng hình tam giác.

Trong khi đó, so biển là một loài có độc, khi ăn có thể dẫn đến chết người. Loài này sống ở ven biển và nơi các dòng sông lách nước ngọt.

Chúng có hình dạng rất giống sam biển nhưng kích thước nhỏ hơn và không đi theo thành từng cặp. Chiều dài thân của so biển khoảng 20-25 cm, không kể đuôi. Đuôi không có gờ mặt lưng, tiết diện cắt ngang của đuôi có dạng hình tròn, không có gai trên gờ đuôi.

Chất độc giết người trong loài so biển là tetrodotoxin, chất độc này tan trong nước, không bị nhiệt phá hủy. Chất độc này được hấp thu nhanh qua đường tiêu hóa, đạt nồng độ cao nhất trong máu sau 20-30 phút và chỉ mấy giờ sau khi ăn các triệu chứng ngộ độc xuất hiện. Độc tố này tác động lên thần kinh trung ương, gây tê liệt cơ thể, ngừng tuần hoàn, hô hấp, nạn nhân tử vong nhanh chóng. Liều tử vong đối với người là 1-2 mg độc chất tetrodotoxin.

Điểm khác biệt rất dễ nhận thấy là sam biển lúc nào cũng đi đôi, đuôi sam có gờ mặt lưng rất rõ, có gai trên gờ đuôi, tiết diện cắt ngang của đuôi có dạng hình tam giác. Còn so biển nhỏ hơn sam và chỉ đi một mình. Đuôi không có gờ mặt lưng, không có gai trên gờ đuôi, tiết diện cắt ngang của đuôi có dạng hình tròn.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!