Dị ứng sữa ở trẻ em - những điều cần lưu ý

Theo TS.BS Trần Thị Thúy Minh, Trưởng Khoa Nhi tổng hợp, Bệnh viện đa khoa vùng Tây Nguyên, dị ứng là phản ứng phòng vệ của hệ thống miễn dịch của cơ thể lên một vật thể lạ. Nghĩa là khi trẻ uống sữa, hệ thống miễn dịch của trẻ sẽ không dung nạp các protein là các kháng thể lạ gây hại cho cơ thể và bắt đầu hoạt động để chống lại chúng.

Sữa công thức là dạng sữa bột được lấy từ sữa bò và phần lớn trẻ dị ứng với sữa công thức chính là dị ứng thành phần chất đạm có trong sữa bò. Sữa bò có hai loại protein chính có thể gây dị ứng là casein có trong phần rắn của sữa, whey có trong phần lỏng của sữa sau khi lắng. Cơ thể của trẻ có thể phản ứng với một hoặc cả hai loại protein này, gây ra tình trạng dị ứng.

Thực tế cho thấy: Có khoảng 10 - 30% trẻ từ giai đoạn sơ sinh đến 1 tuổi dị ứng với sữa công thức. Khi trẻ hơn 1 tuổi, tình trạng dị ứng với sữa công thức sẽ giảm xuống dần và khi trẻ từ 3 tuổi trở lên thì có khoảng 75% trẻ không còn bị dị ứng với sữa. Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp trẻ sẽ bị dị ứng với sữa công thức suốt đời.

TS.BS Trần Thị Thúy Minh cho biết thêm: Triệu chứng của phản ứng dị ứng sữa rất khác nhau. Một số biểu hiện điển hình nhất khi trẻ dị ứng với sữa công thức là xuất hiện các chấm đỏ trên da ở vùng mặt, má hoặc toàn thân, nổi các mảng mề đay dày... kèm theo ngứa ngáy khó chịu. Một số triệu chứng ở hệ tiêu hóa cũng xuất hiện như đầy bụng, sôi bụng, chướng hơi, tiêu chảy… Các biểu hiện về hô hấp như hắt hơi, chảy nước mũi hoặc xảy ra các cơn co thắt phế quản dẫn đến trẻ hen suyễn. Đặc biệt, trẻ có thể bị sốc phản vệ với những dấu hiệu đỏ da toàn thân, phù ở hốc mắt, miệng, cổ và phù vùng thanh quản, có thể gây tử vong ở trẻ.

Hiện vẫn chưa kết luận chính xác nguyên nhân gây dị ứng ở trẻ. Tuy nhiên, theo khảo sát, nếu cả bố mẹ đều bị dị ứng thức ăn có sữa thì tỷ lệ trẻ dị ứng là trên 60%. Nếu chỉ một người mắc chứng này thì tỷ lệ di truyền cho trẻ gần 40%. Muốn tìm hiểu chính xác nguyên nhân gây dị ứng sữa ở trẻ cần phải có điều tra dịch tễ chi tiết với nhiều xét nghiệm, phân tích lâm sàng khác nhau. Ngoài ra, theo các bác sĩ, các yếu tố di truyền kết hợp với việc cho trẻ uống sữa công thức quá sớm có thể là nguyên nhân gây ra dị ứng sữa ở trẻ.

Dị ứng sữa bò khác với chứng không dung nạp lactose khi cơ thể không thể tiêu hóa sữa. Một vài trẻ có thể bị dị ứng sữa công thức ngay sau khi uống. Một vài trường hợp khác có thể phản ứng sau khoảng vài giờ hoặc vài ngày sau đó. Các bậc cha mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất nếu thấy trẻ xuất hiện các triệu chứng của sốc phản vệ như co giật, hôn mê, đau bụng dữ dội, tím tái.

Nuôi con bằng sữa mẹ là lựa chọn tốt nhất cho trẻ, đồng thời sữa mẹ cũng bảo vệ trẻ khỏi nguy cơ dị ứng thức ăn cũng như hệ tiêu hóa. "Nếu trẻ thuộc nhóm có cơ địa dị ứng, các bậc cha mẹ nên sử dụng sữa công thức đạm thủy phân toàn phần để hạn chế khả năng gây dị ứng cho trẻ" - TS.BS Trần Thị Thúy Minh nhấn mạnh.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!