Hội chứng tổn thương cầu não do hủy myelin thẩm thấu

Nam bệnh nhân 52 tuổi, có tiền sử sử dụng ma túy, đã bỏ được vài năm; bị lao phổi đang điều trị tháng thứ 6; đái tháo đường type 2 duy trì tiêm insulin ngày 4 mũi.

10 ngày trước khi vào viện, khi hết thuốc insulin, bệnh nhân không đi khám cũng không mua để tiêm tiểu đường, xuất hiện tình trạng sốt, tiêu chảy.

Sau 2 ngày bị tiêu chảy, bệnh nhân xuất hiện yếu tứ chi, không tự đi lại được nên gọi anh trai đến chăm sóc và thuê người đến truyền tại nhà. Sau 5 ngày tự điều trị tại nhà không đỡ, không đi lại được, người thân đã chuyển bệnh nhân đến bệnh viện.

Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng nói ngọng, rối loạn nuốt nhẹ, liệt mặt, liệt tứ chi, sức cơ 3/5, tiểu hơi khó. Các bác sĩ đã thăm khám và nhận định sơ bộ ban đầu theo dõi đột quỵ não.

Kết quả chụp cộng hưởng từ (MRI) sọ não cho thấy tăng tín hiệu trên phim khuyết tán trung tâm cầu não, đối xứng, giảm tín hiệu trên ADC, tăng tín hiệu trên xung Flair tương xứng, MRI mạch não bình thường, không có tổn thương thân nền.

Các bác sĩ nhận thấy sự mâu thuẫn về mặt lâm sàng và hình ảnh học: về hình ảnh học tổn thương cầu não nặng, nhưng không có tắc mạch thân nền, lâm sàng lại tương đối nhẹ nhàng hơn so với tổn thương trầm trọng cầu não.

Sau khi hội chẩn chuyên khoa chẩn đoán hình ảnh cùng với việc tham khảo tư liệu y khoa, các bác sĩ đã đưa ra chẩn đoán: Hội chứng tổn thương cầu não do hủy myelin thẩm thấu.

Bệnh nhân được điều trị theo phác đồ đồng thời đặt catheter bù dịch điện giải; kiểm soát đường máu bơm tiêm điện, dinh dưỡng thần kinh kết hợp phục hồi chức năng.

Sau 2 tuần điều trị, sức cơ của bệnh nhân cải thiện về gần như hoàn toàn, đỡ nói ngọng, ăn uống không bị sặc, không bí tiểu tiện. Bệnh nhân đã được chuyển tới chuyên khoa nội tiết - đái tháo đường tiếp tục điều trị và hẹn tái khám.

Theo các bác sĩ, hội chứng hủy myelin do thẩm thấu là một bệnh lý gây ra bởi sự thay đổi nhanh chóng nồng độ thẩm thấu trong huyết thanh đặc biệt là điều chỉnh nhanh trong rối loạn hạ natri máu, tuy nhiên cũng có thể xảy ra ở bệnh nhân với nồng độ natri máu ở mức bình thường.

Nguyên nhân gây ra bởi sự thay đổi nồng độ thẩm thấu trong huyết thanh, thường gặp do sự điều chỉnh nhanh trong hạ natri máu, một số nguyên nhân ít gặp hơn gây rối loạn nồng độ thẩm thấu huyết thanh như ure máu cao, tăng đường huyết, hạ kali máu, toan ceton.

Cơ chế mà hội chứng hủy myelin thẩm thấu liên quan đến việc điều chỉnh nhanh chóng bất thường thẩm thấu mãn tính trong khi có sự thiếu hụt các chất thẩm thấu hữu cơ. Điều này làm cho các tế bào não, đặc biệt là tế bào ít gai, có nguy cơ co rút tế bào và do đó bị hủy myelin. Người ta cho rằng những người nghiện rượu và bệnh nhân suy dinh dưỡng có sự thiếu hụt tổng thể các chất thẩm thấu hữu cơ, khiến họ có nguy cơ co rút tế bào cao hơn.

Điều trị hội chứng hủy myelin do thẩm thấu thường được thực hiện chủ yếu ở chuyên khoa hồi sức. Do đó, các bác sĩ khuyến cáo bệnh nhân khi thấy có các dấu hiệu bất thường về sức khỏe không nên tự điều trị tại nhà mà cần đến các cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám, chẩn đoán và xử trí kịp thời.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!