Theo chia sẻ của bác sĩ Vũ Hải Long, Trưởng Khoa Tai mũi họng, Bệnh viện Nhân dân 115, viêm xoang cấp tính là chỉ chứng viêm mủ cấp tính của niêm mạc mũi xoang, là một bệnh rất phổ biến ở trong cộng đồng. Vi khuẩn gây bệnh trong viêm xoang mủ cấp tính thường là phế cầu, tụ cầu, liên cầu khuẩn. Viêm xoang do răng thường là do vi khuẩn yếm khí hoặc nhiễm trùng trực khuẩn coli.
Biến chứng khi mắc viêm xoang
Vì xoang mũi ở xung quanh hốc mắt, thành xương của xoang lại tương đối mỏng, nên nhiễm trùng ở xoang có thể lan vào trong hốc mắt gây viêm thành xương của hốc mắt, viêm tổ chức lỏng lẻo hốc mắt, viêm thần kinh thị giác sau nhãn cầu và xa hơn nữa là áp xe ngoài màng cứng, áp xe não. Dịch mủ trong xoang chảy xuống họng gây viêm họng, nếu dịch mủ lọt vào thanh khí phế quản thì có thể gây viêm thanh khí phế quản, viêm phổi..
Vì thế, khi bị viêm xoang nhất định phải được điều trị kịp thời và chăm sóc chu đáo để ngăn chặn quá trình viêm và phòng ngừa biến chứng.
Triệu chứng bệnh
Hầu hết nhiễm trùng xoang đều xuất phát từ mũi và lan từ mũi vào trong xoang. Các xoang có thể bị viêm cùng lúc, hoặc có thể bị viêm riêng lẻ, trong đó tỷ lệ viêm xoang hàm là cao nhất.
Do vị trí giải phẫu các xoang khác nhau, nên có thể có triệu chứng riêng của mỗi xoang như:
- Viêm xoang hàm cấp tính thì đau ở vùng cạnh mũi, buổi sáng sớm thì nhẹ, sau buổi trưa thì nặng thêm.
- Viêm xoang trán gây đau ở giữa hai chân mày, trước trán, với biểu hiện hơi tức nặng vào sáng sớm, giữa trưa đau nhiều nhất, sau buổi trưa thì giảm bớt.
- Viêm xoang sàng thì đau ở gốc mũi hoặc giữa hai khóe mắt trong với các biểu hiện như: Viêm xoang sàng trước thì sáng sớm đau tăng, sau buổi trưa nhẹ bớt. Viêm xoang sàng sau thì ngược lại.
- Viêm xoang bướm thì đau sâu trong đầu và phía sau nhãn cầu hoặc đau ở vùng chẩm, sáng sớm nhẹ, buổi chiều nặng thêm, khi cúi đầu, nhảy, hỉ mũi thì đau tăng thêm. Bệnh nhân có thể có triệu chứng giảm trí nhớ, ngại tư duy và giảm độ tập trung chú ý.
Nguyên nhân gây bệnh
Nguyên nhân gây ra viêm xoang mũi cấp tính nung mủ có hai yếu tố: về giải phẫu và nhiễm trùng:
- Nhìn từ đặc điểm giải phẫu của xoang mũi: Lỗ thông ra mũi của các xoang cạnh mũi là rất nhỏ, khi bị hẹp hoặc tắc nghẽn thì ảnh hưởng đến sự lưu thông khí và dịch tiết trong lòng xoang. Vì niêm mạc trong lòng xoang liên tục với niêm mạc hốc mũi nên khi có nhiễm trùng ở hốc mũi thì rất dễ lan vào xoang. Các lỗ thông và các thành của các loại xoang cạnh mũi nằm rất gần nhau, cho nên, nếu một xoang bị viêm thì có thể lây lan đến các xoang khác. Đặc điểm về giải phẫu này của hệ thống mũi xoang là điều kiện thuận lợi cho viêm tiến triển thành viêm đa xoang.
Mặt khác, nhìn từ góc độ toàn thân và tại chỗ, có rất nhiều nguyên nhân thuận lợi cho sự phát sinh viêm xoang mủ cấp tính, thường thấy có:
- Nguyên nhân toàn thân: mệt mỏi quá mức, thiếu dinh dưỡng, rối loạn nội tiết, cơ địa dị ứng, hít khói thuốc lá, uống rượu bia quá độ, thiếu vitamin, khí hậu ẩm thấp, ô nhiễm môi trường… Cùng với các bệnh toàn thân đang mắc phải như thiếu máu, bệnh lao, tiểu đường… có thể dẫn đến giảm sức đề kháng của cơ thể, từ đó tạo thuận lợi cho viêm nhiễm phát sinh. Mặt khác, các bệnh truyền nhiễm cấp tính như cúm, viêm phổi, bệnh tinh hồng nhiệt, bệnh sởi, bạch hầu, thương hàn cũng dễ gây ra viêm mũi dẫn đến viêm xoang mủ cấp tính.
- Nguyên nhân tại chỗ:
Viêm mũi cấp: Quá trình viêm có thể tự nhiên lan vào niêm mạc xoang hoặc do hắt hơi và do hỉ mũi làm cho dịch mủ trong hốc mũi bị đẩy vào trong xoang gây ra viêm xoang mủ.
Những nguyên nhân khác trong mũi như cách bơi lội, ngâm nước, nhảy nước không đúng, hoặc sau khi bơi lội hỉ mũi không đúng làm cho nước bẩn có chứa vi khuẩn lọt qua lỗ thông mà vào xoang. Dịch tiết ứ đọng trong xoang quá lâu sẽ gây kích thích và ô nhiễm tại chỗ, cộng thêm sự thông khí bị tắc nghẽn nên gây ra viêm xoang mủ.
Ngoài ra, những bệnh như lệch vách ngăn mũi, phì đại xoăn mũi, khối u trong mũi, viêm mũi dị ứng, dị vật hốc mũi hoặc sưng nề niêm mạc mũi làm cản trở thông khí và dẫn lưu xoang gây ra viêm xoang mủ cấp tính.
Do ảnh hưởng của bệnh lý ở các tổ chức lân cận như viêm amidan, mụn nhọt ở mặt và viêm xương mặt. Nhiễm trùng răng hàm trên, khi nhổ răng làm tổn thương thành xoang mũi hoặc vô tình đẩy chân răng còn sót vào trong xoang... cũng có thể gây ra viêm xoang hàm trên cấp tính.
Chấn thương và nhiễm trùng ngoại lai: Do xoang hàm, xoang trán và xoang sàng nằm khá nông nên dễ bị chấn thương, dị vật tồn lưu, nhiễm trùng máu…đều có thể dẫn đến viêm xoang mủ.
Thay đổi khí áp đột ngột: Khi máy bay hạ độ cao đột ngột, làm tăng khí áp hốc mũi, đẩy dịch viêm ở mũi vào xoang, gây ra viêm xoang mủ cấp tính.
Điều trị bệnh
Tùy theo mức độ của bệnh mà đưa ra phương án điều trị thích hợp như điều trị nội khoa hay điều trị phẫu thuật. Mục đích để phục hồi sự lưu thông khí và phục hồi sự dẫn lưu dịch ở mũi - xoang, làm cho niêm mạc bị bệnh trở lại trạng thái bình thường. Cố gắng bảo tồn tối đa cấu trúc giải phẫu và duy trì chức năng sinh lý bình thường của mũi xoang.
Nếu niêm mạc mũi - xoang chưa thoái hóa nhiều, lỗ thông xoang chưa bị bít tắc thì điều trị nội khoa bằng kháng sinh, kháng viêm, co mạch tại chỗ, rửa bằng nước muối sinh lí... sẽ mang lại kết quả tốt. Viêm xoang hàm tích mủ nhiều, có thể thông rửa xoang hàm rồi đưa thuốc kháng sinh vào.
Khi điều trị bằng thuốc dài ngày và nhiều đợt vẫn không có hiệu quả thì có thể đặt vấn đề can thiệp phẫu thuật. Hiện nay kĩ thuật nội soi mũi xoang ngày càng tiến bộ, giúp ích rất nhiều cho sự chăm sóc và điều trị viêm xoang.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!
VTV.vn - Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện E vừa can thiệp cấp cứu và thành công cứu sống một nam thanh niên nhập viện do nhồi máu cơ tim cấp.
VTV.vn - Nam bệnh nhân 26 tuổi, điều trị tại Viện Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai bị rối loạn tâm thần do lạm dụng thuốc lá điện tử.
VTV.vn - Mới đây, Bệnh viện Xuyên Á Vĩnh Long vừa tiếp nhận một trường hợp bé gái 11 tuổi, ngụ Vĩnh Long có khối tóc lớn trong lòng dạ dày.
VTV.vn - Trong lúc thực hiện phương pháp giác hơi, bệnh nhân nữ 54 tuổi, gặp phải sự cố cồn đổ vào người, cồn bắt lửa bốc cháy gây bỏng nặng vùng lưng và bụng.
VTV.vn - Bé trai 7 tuổi, được đưa vào viện trong tình trạng đau, chảy máu nhiều ở vùng dương vật, dương vật sưng nề bầm tím, vết thương thân dương vật lóc da tụ máu rộng 4x3 cm.
VTV.vn - Các bác sĩ Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương vừa tiếp nhận điều trị cho một nam bệnh nhân trong tình trạng nguy kịch do mắc Whitmore.
VTV.vn - Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Hồ Chí Minh vừa có cập nhật về tình hình dịch bệnh sốt xuất huyết, tay chân miệng và sởi tính đến tuần 46/2024.
VTV.vn - Sau khi ăn thịt cóc, 2 anh em ruột bị ngộ độc khiến một người tử vong, một người nhập viện cấp cứu.
VTV.vn - Hiện tại, toàn thành phố đã có 573/579 (đạt 98,9%) xã, phường, thị trấn đạt Tiêu chí quốc gia về y tế xã.
VTV.vn - Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TP Hồ Chí Minh) vừa cứu sống một bệnh nhi 4 tuổi, bị sốc sốt xuất huyết nặng, biến chứng suy đa cơ quan.
VTV.vn - Khoa Nội tiêu hóa, Bệnh viện Hữu Nghị Việt Tiệp Hải Phòng vừa tiếp nhận và xử trí cấp cứu liên tiếp 3 trường hợp nuốt phải tăm tre.
VTV.vn - Thanh tra Sở Y tế Hà Nội vừa công bố 14 quyết định xử phạt vi phạm hành chính các cơ sở hành nghề y, dược tư nhân, cơ sở liên quan đến lĩnh vực an toàn thực phẩm.
VTV.vn - Các bác sĩ Bệnh viện Trẻ em Hải Phòng vừa tiếp nhận cấp cứu 3 trường hợp bệnh nhi bị ngộ độc thuốc diệt muỗi và Povidol iod.
VTV.vn - Các bác sĩ Trung tâm Y tế huyện Xuân Lộc (Đồng Nai) vừa phẫu thuật nội soi thành công ca u nang buồng trứng xoắn phải bị vỡ cho bệnh nhân trẻ tuổi.
VTV.vn - Nam bệnh nhân 25 tuổi, nhập viện trong tình trạng loạn thần, ảo giác, kêu đau bụng, rên la vật vã, nôn và buồn nôn.