Trẻ bị béo phì có nguy cơ mắc các bệnh như người trưởng thành nhưng có thể nặng hơn do thời gian kéo dài, ảnh hưởng đến nội tiết và tâm lý của trẻ. Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý, ngủ đủ giấc, không bắt trẻ học quá nhiều, tạo điều kiện để trẻ có thể vui chơi, vận động… là những việc cần làm để phòng ngừa thừa cân béo phì ở trẻ.
Theo báo cáo công tác khám sức khỏe học sinh năm học 2021 - 2022 của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP. Hồ Chí Minh cho thấy, tình trạng học sinh thừa cân béo phì trên địa bàn thành phố chiếm tỷ lệ cao nhất (28,96%) trong số các bệnh tật học đường. Trong đó, tỷ lệ học sinh thừa cân béo phì tăng cao ở khối tiểu học và có chiều hướng giảm dần từ khối trung học cơ sở đến khối trung học phổ thông.
Chế độ dinh dưỡng không hợp lý, lối sống ít vận động là nguyên nhân dẫn đến thừa cân béo phì ở trẻ
Chế độ ăn giàu chất béo, đậm độ năng lượng cao có mối liên quan chặt chẽ với sự gia tăng tỷ lệ thừa cân béo phì. Khi khẩu phần năng lượng ăn vào vượt quá nhu cầu năng lượng của cơ thể dẫn đến năng lượng dư thừa được chuyển thành mỡ tích lũy trong các tổ chức/mô cơ thể.
Thói quen ăn nhanh, không nhai kỹ thức ăn, hay ăn vặt, sử dụng thức ăn nhanh, thích ăn ngọt, không ăn sáng, hay ăn nhiều vào buổi tối, đặc biệt là trước khi đi ngủ… cũng là nguyên nhân dễ dẫn đến thừa cân béo phì ở trẻ.
Lối sống tĩnh tại như ít tập luyện thể dục thể thao, dành nhiều thời gian xem tivi, chơi trò chơi điện tử… cũng là một trong các nguyên nhân dẫn đến tình trạng thừa cân béo phì.
Ngoài ra, cũng có 10% trẻ bị thừa cân béo phì do những bệnh lý bẩm sinh di truyền có bất thường gen.
Trẻ bị thừa cân béo phì có nguy cơ mắc các bệnh mạn tính khi trưởng thành
Trẻ béo phì có nguy cơ mắc các bệnh như người trưởng thành nhưng có thể nặng hơn do thời gian kéo dài, ảnh hưởng đến nội tiết và tâm lý của trẻ, bao gồm các vấn đề về tâm lý, tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, chuyển hóa bất thường glucose, rối loạn gan mật - đường ruột, khó thở khi ngủ.
Ảnh hưởng tâm lý xã hội: Khi trẻ bắt đầu đi học, trẻ sẽ dễ bị tự ti do bạn bè trêu ghẹo, chế giễu, dẫn đến chán chường, không muốn đi học. Dần dần các em trở nên thụ động, thiếu linh hoạt và cô đơn vì không có bạn, lâu dài sẽ dẫn đến trầm cảm. Tình trạng béo phì ở trẻ em thường kéo dài đến hết giai đoạn thiếu niên, ảnh hưởng đến sức khỏe và giảm thành công trong học tập nếu như không có các biện pháp kiểm soát việc ăn uống và vận động thể lực.
Yếu tố nguy cơ của bệnh không lây nhiễm, các vấn đề về chuyển hóa: tình trạng kém dung nạp glucose, kháng insulin (nặng hơn là bệnh đái tháo đường), rối loạn chuyển hóa, tăng huyết áp, xơ vữa mạch máu, nhồi máu cơ tim, gan nhiễm mỡ… Tình trạng sỏi trong gan, gan nhiễm mỡ sớm có thể xây ra do tiêu thụ lượng lớn đường fructose và chất tạo ngọt High fructose corn syrup (HFCS) có trong nước có ga và các loại thực phẩm đóng hộp. Trẻ thừa cân béo phì có thể không có biểu hiện bệnh ở thời điểm hiện tại nhưng khi trưởng thành có nguy cơ mắc các bệnh mạn tính không lây như các bệnh tim mạch, đái tháo đường, gan nhiễm mỡ...
Biến chứng về giải phẫu: trẻ em béo phì có thể gặp các biến chứng về giải phẫu, nghiêm trọng nhất là bệnh Blount (một dị dạng xương chày do phát triển quá mạnh), dễ bị bong gân mắt cá chân.
Các biến chứng khác
Thoái hóa khớp, đau thắt lưng: khi trọng lượng cơ thể tăng thì sức nặng đè lên các khớp càng lớn dẫn đến các khớp này sớm bị tổn thương, gây đau đớn và khó khăn trong vận động, sinh hoạt hàng ngày.
Ảnh hưởng đến hệ hô hấp: giảm thông khí, khó thở khi ngủ. Tình trạng khó thở khi ngủ có thể gây ra chứng thở quá chậm, trường hợp nặng có thể dẫn đến tử vong.
Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý và tăng cường vận động để phòng ngừa thừa cân béo phì ở trẻ
Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý cả ở trường học và ở nhà. Cho trẻ ăn đúng giờ theo bữa, đảm bảo đa dạng thực phẩm, đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng theo lứa tuổi. Không cho trẻ ăn quá nhiều thức ăn ngọt (bánh kẹo, nước ngọt, chè, kem...), thức ăn béo (trà sữa, thức ăn nhanh, đồ chiên, xào, mỡ động vật...).
Không nên bắt trẻ học quá nhiều, tạo điều kiện để trẻ có thể vui chơi, vận động sau những giờ học căng thẳng, thông qua các hoạt động đơn giản như đi bộ đến trường, tham gia các môn thể thao (nhảy dây, đá bóng, cầu lông…), làm các công việc nhà (quét nhà, lau dọn nhà cửa…).
Hạn chế cho trẻ ngồi lâu xem tivi, chơi trò chơi điện tử trên máy tính, điện thoại.
Trẻ cần được ngủ đủ trung bình từ 8 - 10 tiếng mỗi ngày.
Thường xuyên theo dõi cân nặng, chiều cao của trẻ để có biện pháp can thiệp kịp thời, dự phòng thừa cân béo phì.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!
VTV.vn - Bệnh viện Nội tiết Trung ương vừa tiếp nhận một bệnh nhân (58 tuổi, trú tại Thái Nguyên) mắc đái tháo đường type 2, tăng huyết áp, thoái hóa cột sống nhiều năm.
VTV.vn - Theo định hướng phát triển của hệ thống y tế thành phố, tương ứng với việc hình thành 3 cụm y tế chuyên sâu sẽ có 3 trung tâm cấp cứu ngoài bệnh viện.
VTV.vn - Thời tiết giao mùa thay đổi thất thường, nồm ẩm khiến số bệnh nhân nhập viện trên địa bàn Hà Nội gia tăng.
VTV.vn - Công an TP. Hồ Chí Minh đã vào cuộc và chưa ghi nhận rò rỉ thông tin người bệnh ra bên ngoài.
VTV.vn - 4 bệnh nhân (có địa chỉ tại Tuyên Quang) nhập viện trong tình trạng vã mồ hôi, tức ngực, nôn, tê bì chân tay, tê bì môi, lưỡi, vật vã, huyết áp tụt, da tái nhợt…
VTV.vn - Bệnh nhân nam, 39 tuổi, trở về từ Angola, bị sốt rét do nhiễm ký sinh trùng Plasmodium Falciparum.
VTV.vn - Đang ăn tối tại một nhà hàng ở Đà Nẵng, người đàn ông bất ngờ choáng, ngã quỵ xuống đất, mất ý thức. Nữ điều dưỡng đã kịp thời tiếp cận, ép tim cứu sống người bệnh.
VTV.vn - Bộ Y tế khẳng định: Khi thi bằng lái xe, đổi giấy phép lái xe, người dân vẫn cần xuất trình giấy khám sức khỏe lái xe như quy định trước đây.
VTV.vn - Người bệnh nam, 81 tuổi, đến Trung tâm Y tế Hạ Hoà (Phú Thọ) thăm khám do bị sưng nề, mất vận động cẳng tay trái.
VTV.vn - Theo Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), 3 tháng đầu năm 2024, cả nước đã ghi nhận 27 ca tử vong do bệnh dại, tăng 16 ca so với cùng kỳ năm 2023.
VTV.vn - Từ đầu năm đến nay, Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai ghi nhận hơn 1.400 lượt đến khám, nhập viện do bệnh lý tiêu hóa, trong đó bệnh nhi tiêu chảy phải nhập viện điều trị tăng.
VTV.vn - Ngày 27/3, Bộ Y tế phối hợp với Bộ NN&PTNT tổ chức "Hội nghị trực tuyến liên ngành tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền sang người năm 2024".
VTV.vn - An Trí là hoạt huyết dưỡng não dạng gói dung dịch thuộc Công ty TNHH TM Y Phúc – mang khát vọng sức khỏe trí não đến hàng triệu gia đình Việt!
VTV.vn - Bé trai 4 tháng tuổi đến Trung tâm Y tế huyện Ba Chẽ (Quảng Ninh) điều trị với 2 bên má loét trợt, nề đỏ, chảy dịch do tự chữa viêm da tại nhà.
VTV.vn - Phát hiện ung thư vú ở giai đoạn muộn, đã di căn sang gan và phổi, người bệnh N.T.V. (60 tuổi) đã đáp ứng điều trị rất tốt và xuất viện sau 2 lộ trình điều trị đầu tiên.